Αν δήλωνα έκπληκτος, θα έλεγα ψέματα. Κατηγορούσαν τον Αλ. Τσίπρα ότι δεν κλείνει τον δρόμο στη ρήξη και ότι έτσι ρισκάρει την καταστροφή της χώρας. Του έδιναν, με την ψήφο τους στη Βουλή, σαφή εντολή να πάει στη Σύνοδο Κορυφής, υπό τον μοναδικό όρο, ότι θα επιστρέψει έχοντας μία, όποια, συμφωνία. Του υποδείκνυαν με αυστηρότητα την ανάγκη να υπογράψει συμφωνία πάση θυσία, γιατί εναλλακτική δεν υπάρχει. Φαντάζομαι ότι δεν υπάρχει Ελλην τόσο ανυποψίαστος, που να μην είχε προεξοφλήσει το σκηνικό της επόμενης ημέρας. Οτι όλα αυτά θα παραχωρούσαν τη θέση τους σε μύδρους κατά της κυβέρνησης, επειδή υπέγραψε συμφωνία…
Οπως κι έγινε. Οι επίμονες εκκλήσεις μεταλλάχτηκαν σε απαίτηση να ζητήσει συγγνώμη η κυβέρνηση για τη συμφωνία που έκανε. Οι πιεστικές συστάσεις για συμφωνία μεταλλάχτηκαν σε οργισμένες καταδίκες της συγκεκριμένης συμφωνίας. Και πολλοί από όσους ρητόρευαν υπέρ της ανάγκης συμφωνίας, ήρθαν πάλι στα καλά τους, ξανάγιναν αυτό που ήταν: Κυρίες και κύριοι «Ναι Μεν Αλλά». Ναι σε συμφωνία, αλλά όχι σε αυτήν τη συμφωνία! Ναι, αλλά σε μια «άλλη» συμφωνία! – «άλλη», αυτό το συνθηματικό κάθε ψάλτη που παθαίνει αφωνία όταν φτάνει στο διά ταύτα, το απόσταγμα της καθωσπρέπει υποκρισίας κάθε κυρίας και κυρίου «Ναι Μεν Αλλά».
Εχουμε δημοκρατία (έστω περισσότερη έξω και λιγότερη μέσα στη Βουλή…) και μπορούμε και οφείλουμε να συγκρουόμαστε για το δέον γενέσθαι. Θα ήταν χρήσιμο και θα εξοικονομούσαμε χρόνο αν το κάναμε σχετικά υπεύθυνα και, ει δυνατόν, με κάποια συνέπεια. Τρεις παρατηρήσεις σχετικά με το τρίτο, πολύ δύσκολο, μνημόνιο:
(α) Κάποιοι ασκούν πολεμική με τρόπο που υποδηλώνει ότι έχουν κάτι άλλο καλύτερο κατά νου, μια «άλλη» λύση απαλλαγμένη από θυσίες και σκληρή προσπάθεια. Γιατί την κρατούν επτασφράγιστο μυστικό; Επειδή, απλώς, τέτοια λύση δεν υπάρχει. Οι ευρωπαϊκοί λαοί είναι οι μόνοι στον κόσμο που δέχονται να μας δανείσουν, να μας βοηθήσουν να αποφύγουμε τη καταστροφή. Δεν προσφέρεται κάποιος άλλος, δεν έκαναν διεθνή πλειοδοτικό διαγωνισμό ποιος περισσότερο επιθυμεί να μας βοηθήσει, ποιος μας προσφέρει τα περισσότερα, για να επιλέξουμε την πιο συμφέρουσα προσφορά. Η συμφωνία ήταν μονόδρομος – ΤΙΝΑ. Συμβάλλει στην άρση της μεγάλης αβεβαιότητας, που αποτελεί προϋπόθεση για ανάπτυξη.
(β) Οι παράγοντες της αντιπολίτευσης που ζητούν η κυβέρνηση να ζητήσει συγγνώμη, θα έπρεπε να είναι περισσότερο συγκρατημένοι όταν μιλούν για το «επαχθέστερο μνημόνιο που έχει υπάρξει». Αν το γ΄ μνημόνιο είναι δυσκολότερο, αιτία είναι ότι περιέχει και όσα εκείνοι είχαν συμφωνήσει με τα δύο προηγούμενα μνημόνια, αλλά δεν υλοποίησαν για να μη χαλάσουν τις καρδιές με τους πελάτες τους: Ανοιγμα κλειστών επαγγελμάτων, πάταξη της φοροδιαφυγής και μείωση της γραφειοκρατίας, ρύθμιση των «κόκκινων» δανείων, αναδιάρθρωση του ασφαλιστικού συστήματος μέχρι κλείσιμο των άχρηστων στρατοπέδων και άλλα πολλά. Ας αφήσουν τις κορώνες.
(γ) Πολλά από αυτά που περιέχει το νέο μνημόνιο θα έπρεπε να τα είχαμε κάνει με δική μας πρωτοβουλία, ενώ το ίδιο το μνημόνιο δεν αναιρεί τον βασικό στόχο: Την οικοδόμηση ενός νέου μοντέλου, βιώσιμης ανάπτυξης. Αυτό φαίνεται και στους τέσσερις κεντρικούς πυλώνες του, που αναφέρονται (ι) στην αποκατάσταση βιώσιμων δημοσιονομικών, (ii) στη σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος, (iii) στην οικονομική μεγέθυνση, με ανταγωνιστικότητα και νέες επενδύσεις και (iv) σε σύγχρονο κράτος, φιλικό στον πολίτη και στην ανάπτυξη. Αυτά θα αποτελέσουν αντικείμενο δημοκρατικού διαλόγου, περαιτέρω επεξεργασίας. Αλλά, αυτή τη φορά, πρέπει να υλοποιηθούν. Να σπάσει η κακή παράδοση της αναξιοπιστίας.
Το τελευταίο διάστημα, αφότου η κυβέρνηση απαλλάχτηκε από το άλγος Βαρουφάκη, οι Γ. Δραγασάκης, Ευ. Τσακαλώτος και Γ. Σταθάκης πέτυχαν να κάνουν τη διαπραγμάτευση με τρόπο αποδοτικό για τα ελληνικά συμφέροντα. Είναι θετικό ότι τα βαριά εισπρακτικά μέτρα μπορούν να ανακληθούν, εφόσον ο κ. Τρ. Αλεξιάδης καταφέρει (εφαρμόζοντας όσα πολύ καλά γνωρίζει) να αντιμετωπίσει τη φοροδιαφυγή και ανεβάσει την εισπραξιμότητα του ΦΠΑ (67%) ώστε να πλησιάσει τον μέσο ευρωπαϊκό όρο (83%). Επίσης, ότι θα μας δοθούν ορισμένα δισ. ευρώ επιπλέον για να αποπληρωθούν οι προμηθευτές του κράτους και να κινηθεί η οικονομία, καθώς επίσης ότι το πακέτο Γιουνκέρ (35 δισ.) θα είναι εμπροσθοβαρές.
Το μέγα ερώτημα είναι άλλο. Ποιο κυβερνητικό σχήμα, ποιοι με ποιους θα μπορέσουν να υλοποιήσουν τόσο το μνημόνιο όσο και τις εκτός μνημονίου απαιτούμενες δράσεις, ώστε η καταστροφή να παραχωρήσει τη θέση της στη δημιουργία νέων, βιώσιμων θέσεων εργασίας. Προφανώς, αυτό απασχολεί και τον πρωθυπουργό.