Πολλή συζήτηση γίνεται περί κυριαρχίας υπό το Μνημόνιο. Όχι αδικαιολόγητη. Συχνά όμως στρεβλή και παραπλανητική.
«Κυριαρχία» δεν σημαίνει απόλυτη ελευθερία κινήσεων ενός κράτους –ιδίως σε μια Ένωση όπως η Ευρωπαϊκή, που στηρίζεται ακριβώς στη συμφωνημένη παραχώρηση τμημάτων εθνικής κυριαρχίας. Σημαίνει, όμως, πέρα από την τυπικά νομική έννοια, διατήρηση (κανονικά, χωρίς να χρειάζεται καν αγώνας) του πυρήνα της πολιτικής ανεξαρτησίας και ιδίως της αξιοπρέπειας μιας χώρας. Η αξιοπρέπεια αυτή πλήττεται από το θεσμικό, και ενίοτε εξωθεσμικό, ξεπέρασμα των ρόλων. Και τέτοιο είναι η μετατροπή του εταίρου σε τιμωρό.
Η έτσι περιχαρακωμένη κυριαρχία, το ίδιο μας το Σύνταγμα (άρθρο 28) ορίζει ότι μπορεί να «περιοριστεί», με απόφαση της Βουλής (και μάλιστα όχι αυξημένης πλειοψηφίας). Όμως το ίδιο το Σύνταγμα δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιείται ως μέσο για επιβολή ούτε άλλων έννομων τάξεων, ούτε άλλου επιπέδου και προέλευσης συμφερόντων. Τέτοια είναι, για παράδειγμα, η βίαιη διάπλαση ενός νέου είδους εργατικού δικαίου, ή, η απαίτηση για διαμόρφωση μιας ξένης προς το θετό δίκαιο και τη δικαστική συνείδηση νομολογίας.
Ειδικά η (πλήρης) δημοσιονομική κυριαρχία είναι έννοια ξένη στην παρούσα φάση όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όμως ο τρόπος «συμπλήρωσής» της από διεθνείς θεσμούς, έχει τη σημασία του: και η επιτήρηση και ο έλεγχος έχουν κανόνες και όρια. Η παραδοχή για χρήση των κανόνων ενός αλλοδαπού δικαίου, δεν συνιστά από μόνη της κάμψη κυριαρχίας. Οι πέραν των προβλέψεων του ελληνικού Συντάγματος επιπτώσεις τέτοιας παραχώρησης πιθανότατα θα συνιστούσαν.
Ως προς την πολιτική κυριαρχία, δέκτης και πομπός είναι το εγχώριο πολιτικό σύστημα. Όταν αυτό συνομολογεί χρεοκοπία ή αδυναμία, το κοινό γεμίζει με «κοινές», στην πραγματικότητα επιβαλλόμενες, αποφάσεις. Κι αυτό ισχύει τόσο για τη φάση της διαπραγμάτευσης, όσο και της εκτέλεσης. Δεν είναι κάμψη της κυριαρχίας η πίεση για συμφωνημένες αποφάσεις. Άλλο όμως η πίεση για αποφάσεις όπως ο χρόνος και ο τρόπος διεξαγωγής των εθνικών εκλογών, ή, ενδεχομένως, η συγκρότηση ενός κυβερνητικού σχήματος.
Είναι προφανές ότι το επιχείρημα της κυριαρχίας χρησιμοποιείται συχνά χωρίς γνώση των όρων και των συνεπειών τους. Αυτό, όταν γίνεται συστηματικά και με σκοπό τη δημιουργία ευρύτερων εντυπώσεων, συνιστά ένα είδος λαϊκισμού. Ιδιαίτερα επικίνδυνου τη στιγμή που όλα κλονίζονται. Η συζήτηση αποκτά το πλήρες νόημά της μόνο όταν λαμβάνει το χαρακτήρα συνηγορίας, και ελέγχου της διασφάλισης του Κράτους Δικαίου.