Ο Guardian, σε αφιέρωμά του για τα σημαντικότερα γεγονότα που αναμένονται τη νέα χρονιά, αναφέρεται σε ιστορικής σημασίας παράθυρο για λύση του Κυπριακού μέσα στο 2016.
Η βρετανική εφημερίδα σημειώνει ότι “στο νότο γνωρίζουν ότι, αν δεν επιτευχθεί συμφωνία τώρα, η διαίρεση θα παγιωθεί και η Τουρκία θα προσαρτήσει ουσιαστικά το βορρά, ενώ για τους Τουρκοκύπριους μια επανενωμένη χώρα σημαίνει συμμετοχή στην ΕΕ”.
Στην Κύπρο συμβαίνει μια πραγματική κοσμογονία, πολύ μακριά από τον ελληνικό θόρυβο και ίσως ευτυχώς. Οι ευχές που απηύθυναν με κοινό τηλεοπτικό μήνυμα στον κυπριακό λαό ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί ήταν μια οριακή στιγμή. Είχαν προηγηθεί άλλα βήματα για τη δημιουργία μιας νέας εθνικής αφήγησης, η παράσταση που είδαν μαζί στη Λεμεσό, καφέδες και ζιβανίες σε κοινωνικές συναντήσεις, βόλτες στα σοκάκια γύρω από την πράσινη γραμμή, για να ξεκινήσει η προσπάθεια επανένωσης του νησιού από κάτω, από μια κοινή γνώμη που εκπαιδεύεται από τις ηγεσίες στην ιδέα του διαλόγου, της μοιρασιάς, της συνύπαρξης.
Ο Ομπάμα θέλει τη λύση του κυπριακού πριν τη λήξη της δεύτερης θητείας του, για να εγγραφεί στο δικό του legacy. Η ΕΕ αγωνιά για την άρση του αδιεξόδου προκειμένου να διευκολυνθούν οι ευρωτουρκικές σχέσεις σε μια δύσκολη συγκυρία λόγω προσφυγικού. Ειδικά η Βρετανία θέλει να φύγει το κυπριακό από τα εσωτερικά του ΝΑΤΟ και να βελτιωθεί η εικόνα της Αγκυρας στη Δύση. Ολες οι δυνάμεις που εμπλέκονται στα ενεργειακά της Μεσογείου επιθυμούν την άρση της διχοτόμησης για να απελευθερωθούν οι εξορύξεις υδρογονανανθράκων και να αποκτήσουν νέα δυναμική οι έρευνες. Ο Ρ.Τ.Ερντογάν θέλει όλο και περισσότερο την ευρωπαϊκή επίφαση για τη χώρα του, ενώ θέλει να σπάσει τη συμμαχία της Κύπρου με το Ισραήλ και να ακυρώσει τη διπλωματική της ανεξαρτησία.
Είναι βέβαιο ότι υπάρχει momentum και ότι υπάρχουν οι κατάλληλοι πρωταγωνιστές, ο Αναστασιάδης και ο Ακιντζί που πιστεύουν στη λύση. Ξένοι παρατηρητές και έμπειροι αναλυτές του κυπριακού στο διεθνές επίπεδο προβλέπουν δημοψηφίσματα την άνοιξη με θετική εισήγηση από τις ηγεσίες. Ομως τα βασικά θέματα δεν έχουν λυθεί ακόμη (αποζημιώσεις, εδαφικό, εκ περιτροπής προεδρίας κοκ) και τίποτα δεν δείχνει ότι οι τουρκικές θέσεις έχουν αλλάξει στα θεμελιώδη. Εγγυήσεις για την βιωσιμότητα της λύσης την επόμενη μέρα δεν υπάρχουν, ούτε ενδείξεις ότι η Αγκυρα εγκαταλείπει τη θεωρία του “ζωτικού χώρου” και την πρόθεση κηδεμονίας της Κύπρου.
Η σημειωτική δείχνει προς την κατεύθυνση της διευθέτησης αλλά επί της ουσίας βρισκόμαστε εκεί που βρισκόμασταν πάντα. Ούτε στην Τουρκία υπάρχει ομοφωνία για το τι θέλουν στην Κύπρο, ούτε στη Δύση ξέρουν ακριβώς τι status quo επιδιώκουν για το νησί. Αυτό που πράγματι έχει αλλάξει είναι η ατμόσφαιρα και τα στερεότυπα – κάτι που είναι και λίγο και πολύ.