Δεν ήμουν αισιόδοξος για το Κυπριακό. Όμως τώρα έχω περισσότερες ελπίδες, πάντα μειοψηφικές.
Οι ελάχιστες ελπίδες μου στηρίζονταν στους δύο ηγέτες της Κύπρου και στο γεγονός ότι με ηγεσία Αναστασιάδη η Κυπριακή Δημοκρατία διαχειρίστηκε επιτυχώς την οικονομική της κρίση. Αισθάνεται δυνατή. Φυσικά υπάρχουν και τα συμφέροντα περί τον υποθαλάσσιο πλούτο.
Ο Ακιντζί είναι ότι καλλίτερο για την Τουρκοκυπριακή κοινότητα. Ηγέτης που δεν τα παρατάει.
Ο Αναστασιάδης ακολουθεί με συνέπεια μια προσπάθεια, από την δεκαετία του 90, έχοντας ενσωματώσει τις καλλίτερες πρακτικές Κυπρίων ηγετών όπως ο Κληρίδης και ο Βασιλείου αλλά και Ελλαδιτών με πρώτο το επιτελείο του Κώστα Σημίτη. Ο Αναστασιάδης πάλεψε μια υπόθεση που μετά το συντριπτικό δημοψήφισμα του 2004 φαινόταν, και ήταν, χαμένη και την έφερε μόνος του από το πουθενά και πάλι στο προσκήνιο.
Εξακολουθώ να θεωρώ ότι οι τωρινές συνθήκες δεν συνιστούν αυτό που θα λέγαμε ιστορική ευκαιρία, όπως θεωρούσα τις συνθήκες του 2004. Τότε η Ελλάδα ήταν ισχυρή και η Τουρκία επίσης με ένα τρόπο συμπληρωματικό. Όπως πιο ισχυρή ήταν η Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία επεδίωκε να επεκτείνει τη ζώνη της σταθερότητας και Ανατολικά . (σχετικά σημειώματα δημοσίευσα τότε στην εφημερίδα της Κύπρου Πολίτης).
Εξακολουθώ επίσης να πιστεύω ότι η πλειοψηφία του Κυπριακού λαού δεν θα μπορέσει να σηκώσει το φορτίο μιας απόφασης χωρίς το λεγόμενο εθνικό κέντρο να αναλάβει τις δικές του ευθύνες με βάση το δόγμα η Κύπρος αποφασίζει (η κυβέρνησή της) και η ελληνική πολιτική ηγεσία συμπαρίσταται. Φυσικά όχι με τους όρους που συμπαραστάθηκε ο Κώστας Καραμανλής το 2004.
Οι Τουρκοκύπριοι, αν είμαι καλά ενημερωμένος, έχουν πάρει το βάπτισμα μιας σχετικής ανεξαρτησίας και επειδή υφίστανται την πίεση των εποίκων.
Κι εδώ αρχίζουν τα δύσκολα.
Η ελληνική κυβέρνηση (φοβάμαι και η αντιπολίτευση) έχει δύο γραμμές που δύσκολα μπορούν να συντεθούν.
Η μία γραμμή, στην καλλίτερη περίπτωση, στηρίζεται ιδεολογικά σε λογικές που το 60 είχαν βάση. Δηλαδή η αυτοδιάθεση της πλειοψηφίας διαμορφώνει τα πράγματα. Μια υπόθεση που τώρα δεν στέκει, κινείται σε εθνικιστικά αντανακλαστικά, ακόμα και αν δεν υπήρχε η εισβολή και η κατοχή. Σήμερα η διζωνική-δικοινοτική ομοσπονδία είναι η μόνη λύση και με το δύσκολο για μας δεδομένο ότι υπάρχει και το γεγονός του 74. Η άποψη λοιπόν αυτή οδηγεί στην λεγόμενη διπλή Ένωση με τις διάφορες παραλλαγές της. Κι επειδή κάτι τέτοιο μόνο ντε φάκτο μπορεί να γίνει το αφήνουμε στο χρόνο υποτονθορίζοντας ότι μπορούν να αλλάξουν οι συσχετισμοί. Η άποψη αυτή έχει εκπροσώπους στην κυβέρνηση.
Η άλλη άποψη (κοντά στη γραμμή Αναστασιάδη) δεν υπάρχει συγκροτημένη στην κυβέρνηση. Απλά κάποιοι ελάχιστοι που δεν ανήκουν σταθερά στην ομάδα του Μαξίμου υποψιάζονται την αλήθεια. Το ίδιο το Μαξίμου κινείται στη γραμμή “απελθέτω απ εμού το ποτήριον τούτο”.
Και στην αντιπολίτευση ισχύουν τα ίδια . Όμως η γραμμή Αναστασιάδη έχει μεγαλύτερα ερείσματα.
Στην Τουρκία μπορεί τα πράγματα, μετά και την ψήφιση των συνταγματικών μεταρρυθμίσεων, να είναι καλλίτερα. Κι ο Ερτογάν να αισθάνεται πιο ήρεμος… Άλλωστε η Τουρκία έχει τόσα πολλά προβλήματα και το Κυπριακό είναι από τα μικρότερα γι αυτήν.
Υπάρχει επομένως το γεγονός ότι οι δύο “μητρικές” κυβερνήσεις είναι αδύναμες και οι δύο κοινοτικοί ηγέτες ισχυροί. Μαζί με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τον ΟΗΕ που έχουν το ρόλο τους. Σε μια χρονική στιγμή που ο διεθνής έλεγχος (οι μεγάλες δυνάμεις) δεν είναι ασφυκτικός. Ο Τράμπ χρειάζεται τουλάχιστον χρόνο αλλά και ο Πούτιν (λιγότερο αυτός) έχει ίσως άλλες προτεραιότητες.
Επιπρόσθετα ο τρόπος που χειρίστηκαν τις εξελίξεις οι δύο ηγέτες-αγνοώντας συσχετισμούς και νουθετήσεις – το γεγονός ότι έθεσαν τα πράγματα επί του συγκεκριμένου (χάρτες και εγγυήσεις) αποτελεί ποιοτικό άλμα που δεν μπορεί να αγνοηθεί.
Μπορούν οι δύο ηγέτες να οδηγήσουν σε ένα “βελούδινο” συμβιβασμό ενοποίησης της Κύπρου;
Να αναγκαστούν οι δύο κυβερνήσεις Αθήνας και Άγκυρας έστω να σιωπήσουν;
Και το κυριότερο να γίνει το θαύμα αυτό αποδεκτό από τις πλειοψηφίες των δύο Κοινοτήτων;
Θα είναι το πιο ευπρόσδεκτο θαύμα.