Κύπρος 2025: συμπληγάδες

Παναγιώτης Ιωακειμίδης 13 Ιαν 2025

Οι δραματικές εξελίξεις στη Μ. Ανατολή (πόλεμος Γάζας, Λίβανος, ανατροπή καθεστώτος Άσαντ στη Συρία, κ.α.) αναδεικνύουν τη στρατηγική θέση/ρόλο της Κύπρου και ταυτόχρονα την ευαλωτότητά της και τους κινδύνους από τις απειλές, αστάθεια, συγκρούσεις,  μεταβαλλόμενες ισορροπίες στην  περιοχή. Το  2025 μπορεί  να αποδειχθεί έτσι δεινό έτος συμπληγάδων.  Τον Μάρτιο   έχει προγραμματισθεί  η (άτυπη)  πενταμερής διάσκεψη για  έναρξη των συνομιλιών  επίλυσης  του κυπριακού προβλήματος.  Ωστόσο οι εξελίξεις στην περιοχή και το ενδεχόμενο Τουρκία και Συρία να προχωρήσουν σε οριοθέτηση ΑΟΖ (κατά το  πρότυπο του έκνομου  Τουρκο-Λιβυκού μνημονίου – 2019) αγνοώντας όχι απλώς τα δικαιώματα αλλά πλήρως την Κύπρο ως νησί-κρατική οντότητα (στην αυθαίρετη λογική της Άγκυρας ότι τα νησιά, μικρά ή μεγάλα, δεν διαθέτουν θαλάσσιες ζώνες) μπορεί να σκοτώσουν  τη διαδικασία επίλυσης. Τη στιγμή    που ο πρόεδρος της Κύπρου Ν. Χριστοδουλίδης διαπιστώνει  «επιθυμία της Τουρκίας να συζητήσει», προφανώς  λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας (ΔΔΟ) αν και  Άγκυρα και τουρκοκυπριακή κοινότητα επιμένουν δημόσια  σε διχοτόμηση,  λύση δύο κρατών.

Αλλά  ενώ υπάρχει αυτό το κλίμα , η Λευκωσία δεν έχει προχωρήσει στις κινήσεις εκείνες    που πολλοί θεωρούν αναγκαίες  για την επίτευξη προόδου όπως λ.χ.  να δεσμευθεί ανοιχτά  ότι αποδέχεται το γνωστό «πλαίσιο Γκουτέρες» και ειδικότερα το φάκελο για τη διακυβέρνηση με πολιτική ισότητα ως αφετηρία  για την επίλυση του προβλήματος. Το γεγονός ότι η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αποφάσισε πρόσφατα να αναλάβει προσωπικά/γραφείο της την παρακολούθηση/διαχείριση του κυπριακού και να τοποθετηθεί σύντομα εκπρόσωπος  της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το πρόβλημα  είναι ενδεικτικό του ενδιαφέροντός της  για την προώθηση της διαδικασίας επίλυσης. Η Λευκωσία ωστόσο φαίνεται να επενδύει αποφασιστικά στις σχέσεις της με τις Ην. Πολιτείες (και το Ισραήλ) με την αναβάθμισή τους  σε στρατηγικού χαρακτήρα. Με την ελπίδα ότι η Ουάσιγκτον θα ασκήσει  επιρροή  για  επίλυση ΔΔΟ, χωρίς ωστόσο να είναι καθόλου γνωστές οι  απόψεις του νέου προέδρου Ντ. Τραμπ πάνω στο θέμα (ανεξάρτητα απ’αυτές του επιτελείου του).  Ταυτόχρονα η Λευκωσία επαίρεται ότι η Κύπρος έχει ισχυρές  σχέσεις με το Ισραήλ - μια κατοχική χώρα - ως αντίβαρο στην αναβαθμισμένη θέση της Τουρκίας  στη Συρία («όταν ο Χ. Φιντάν ήταν στη Συρία, ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου ήταν στο Ισραήλ», καυχήθηκε  σε πρόσφατη συνέντευξή του ο   Ν. Χριστοδουλίδης!) ενώ ο  πρόεδρος του Ισραήλ Ισαάκ Χέρτζοκ  γίνεται δεκτός στη Λευκωσία μετά βαΐων και κλάδων ως εάν να μη συμβαίνει τίποτα!  Ταυτόχρονα πραγματοποιούνται  οι τριμερείς συναντήσεις (Ελλάδα, Κύπρος, Αίγυπτος - 8/1) με  χρήσιμα οικονομικά αποτελέσματα μεν δυσνόητα πολιτικά δε.  Τελευταία   άνοιξε και  συζήτηση για ένταξη της Κύπρου στο ΝΑΤΟ (στο πλαίσιο του ολικού επαναπροσανατολισμού της Λευκωσίας  προς τη Δύση).   Όλα αυτά όμως δεν δένουν σε μια συνεκτική, ολοκληρωμένη, στοχευμένη στρατηγική επίλυσης του κυπριακού. Ολίγον αλλοπρόσαλλα.

Ο πρόσφατος  θάνατος  δύο μεγάλων ηγετών του Κ. Σημίτη  και  του πρ. προέδρου των ΗΠΑ Τζ. Κάρτερ υπενθύμισε μεταξύ άλλων τις χαμένες ευκαιρίες για την επίλυση του κυπριακού. Ο Κ. Σημίτης έφερε τη Κύπρο στην ΕΕ προκειμένου να λειτουργήσει και  ως καταλύτης για την επίλυση του κυπριακού.  Δεν λειτούργησε με  ευθύνη κυρίως της Λευκωσίας. Ο Τζ.  Κάρτερ έχοντας δεσμευθεί για  επίλυση, προετοίμασε το 1978  σχέδιο ομοσπονδιακής λύσης (σχέδιο Νίμιτς) το οποίο απέρριψε η... κυπριακή ηγεσία.  Από τα πολλά λάθη . Που πληρώνονται...

Πηγή: www.tanea.gr