Η οικονομική κρίση που έπληξε την Ελλάδα λειτούργησε ως ο καταλύτης που έδωσε την απαιτούμενη ενέργεια ώστε να ξεκινήσουν οι διεργασίες ανατροπής του πολιτικού σκηνικού. Όλοι, άλλος λίγο άλλος πολύ, κλήθηκαν να τοποθετηθούν απέναντι στα κόμματα και το πολιτικό σύστημα σε σχέση με την κρίση που επηρέαζε δραματικά τη ζωή τους. Αυτές οι διεργασίες εξελίσσονται ακόμα.

.

Οι Έλληνες πολίτες έζησαν πρωτόγνωρες καταστάσεις, που λίγο καιρό πριν μόνο ως σενάρια επιστημονικής φαντασίας θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν. Και το αποτέλεσμα της βίωσης αυτών των καταστάσεων ποιο ήταν; Μετά τα νέα δεδομένα, πως στάθηκαν απέναντι στην πολιτική και τους πολιτικούς; Σχηματικά, με βάση τον τρόπο σκέψης και τη στάση τους, θα μπορούσαμε να τους κατατάξουμε σε τρεις ομάδες:

.

Α. Αυτοί που εκτιμώντας την κατάσταση και φοβούμενοι  τα χειρότερα ψήφισαν τα κυβερνητικά κόμματα. Πολλοί καταλάβαιναν ότι αυτά μας οδήγησαν στην καταστροφή αλλά δεν πείστηκαν από την εναλλακτική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ. Άραγε ποιος αμφιβάλλει ότι αν ο ΣΥΡΙΖΑ διέθετε μια σχετικά πειστική πρόταση και σε συνδυασμό  με την κυβερνητική διαχείριση στα χρόνια του μνημονίου δε θα είχε εκτιναχθεί δημοσκοπικά στο 40%;

.

Β. Αυτοί που κυριευμένοι από οργή ψήφισαν το αντιμνημονιακό μέτωπο. Αν θεωρήσουμε ότι τους οδήγησε κάποια λογική, αυτή ήταν ότι «έτσι κι αλλιώς τα χάσαμε όλα, τι άλλο να χάσουμε», «και με τους άλλους που ψηφίζαμε τι προκοπή είδαμε», «να ψηφίσουμε έτσι για να ταρακουνηθεί το σύστημα» (με ακραία εκδοχή ταρακουνήματος την ψήφο στη Χρυσή Αυγή) κλπ.  Ένα μέρος μάλιστα από αυτούς τους πολίτες πίστεψε και «θετικά» όπως τις παλιές καλές εποχές: «Γιατί να μη δοκιμάσουμε και τον Αλέξη; Πρέπει να πάρει κι αυτός την ευκαιρία του, όπως τη δίναμε στον Κωστάκη και στο Γιωργάκη». Πάντως η ομπρέλα που κάλυπτε αυτούς τους ψηφοφόρους ήταν η ψήφος με βάση το θυμικό και η αντίληψη ότι για όλα φταίνε οι ξένοι και κάποιοι κακοί Έλληνες που κατέλαβαν την εξουσία και μας κυβέρνησαν παρά τη θέλησή μας.

.

Γ. Αυτοί που ήθελαν να δουν την αλήθεια κατάματα και να καταλάβουν τι έφταιξε. Δεν κρύβονταν πίσω από τους κακούς ξένους. Ίσως πίστευαν σε μια από τις αγαπημένες μαντινάδες του Ελευθέριου Βενιζέλου: «τη μοίρα κάθε άνθρωπος τη φτιάχνει μοναχός του, κι όσα του κάνει η κεφαλή δεν του τα κάνει ο εχθρός του». Αρκετοί από αυτούς το έβλεπαν από χρόνια ότι δεν ήταν δυνατό να βαδίζαμε σωστά. Όποια πέτρα κι αν σήκωνες θα έβρισκες κάτι σάπιο από κάτω. Στη δημόσια διοίκηση, τα κόμματα, τη δικαιοσύνη, τον τραπεζικό τομέα, το συνδικαλισμό, τους συνεταιρισμούς, την εκπαίδευση. Όμως αυτοί δε μπορούσαν να εκφραστούν πολιτικά. Κάποιοι συγκυριακά συντάχθηκαν πίσω από τις δύο παραπάνω ομάδες. Άλλοι προσπάθησαν να ακολουθήσουν νέους δρόμους μέσα από νέες κινήσεις και σχηματισμούς. Δεν κατάφεραν και πολλά πράγματα παρά την ανάμειξη πολλών μη επώνυμων αξιόλογων ανθρώπων που εργάσθηκαν σκληρά. Ίσως κάποιες τέτοιες κινήσεις εξέπεμπαν έναν ελιτισμό που τις αδικούσε.

.

Κι εδώ έρχεται το «Ποτάμι». Που δείχνει ότι μπορεί να εκφράσει καλύτερα αυτούς τους ανθρώπους. Είτε γιατί εμφανίστηκε την κατάλληλη στιγμή, είτε λόγω της αναγνωρισιμότητας και του λαϊκού προφίλ του Σταύρου Θεοδωράκη, είτε γιατί συνεχώς το στελεχώνουν όλο και περισσότεροι αξιόλογοι πολίτες με έργο πίσω τους. Μπορεί να εκφράσει καλύτερα αυτούς που θέλουν η Ελλάδα να γίνει μια σύγχρονη δυτικοευρωπαϊκή δημοκρατία, που πιστεύουν στον ορθολογισμό, που ζητούν πραγματικές μεταρρυθμίσεις, που ανάμεσα στον αριστερό διεθνισμό και τον ακροδεξιό εθνικισμό προτιμούν τον πατριωτισμό που στηρίζεται σε έργα και όχι σε κορώνες. Αυτούς που βλέπουν τα αίτια της καταστροφής (με πρώτο απ’ όλα το πελατειακό σύστημα διακυβέρνησης) και γνωρίζουν ότι όποιο παλιό κόμμα κι αν κυβερνήσει θα παίξει με το ίδιο σύστημα, απλώς θα αλλάξουν οι παίκτες.

.

Σε τελική ανάλυση το «Ποτάμι» μπορεί να γίνει ο καταλύτης για την αλλαγή του πολιτικού σκηνικού. Γιατί κοντά στα άλλα φέρνει και μια κουλτούρα συνεργασίας. Και, ξαναγυρίζοντας στην παραπάνω κατάταξη, μπορεί να ικανοποιήσει και τον πολίτη της ομάδας (Α) καθώς διαπνέεται από ρεαλισμό (και μάλιστα επιθετικό, της πρωτοβουλίας, όχι της άμυνας) αλλά και τον πολίτη της ομάδας (Β) γιατί αυτό έχει τις προδιαγραφές να ταρακουνήσει το σύστημα.

.