«Αλίμονο αν και τώρα δεν μπορέσει να επανακάμψει η ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατία. Όλα συντείνουν στην επιστροφή της στο προσκήνιο της ιστορίας. Ο αγοραίος καπιταλισμός αποδείχτηκε εντελώς αδύναμος και ανίκανος να αντιμετωπίσει την πανδημία», τονίζει μιλώντας στη «Μ» και τον Αντώνη Τριφύλλη, ο πρώην υπουργός και βουλευτής του Κινήματος Αλλαγής Κώστας Σκανδαλίδης
ο κ Σκανδαλίδης κάνει λόγο για μια «νέα σοσιαλδημοκρατία που έρχεται σε αντιπαράθεση με τη μέχρι σήμερα εφαρμοσμένη στρατηγική της» και διευκρινίζει πως η νέα αυτή σοσιαλδημοκρατίας θα πρέπει να απαντήσει στο οικουμενικό αίτημα για προστασία της ζωής στον πλανήτη συνδέοντας έναν νέο ουμανισμό με το οικολογικό – περιβαλλοντολογικό πρόταγμα.
Θα πρέπει επίσης- όπως λέει- «να αφήσει τις μάχες χαρακωμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να αρθρώσει ένα ολοκληρωμένο αφήγημα που οδηγεί σε Νέα Ευρωπαϊκή Συνθήκη. Να οριοθετήσει το ρόλο του σύγχρονου κράτους εγγυητή της κοινωνικής συνοχής και βηματοδότη της ανάπτυξης, τόσο απέναντι στον παραδοσιακό «κρατισμό», όσο και απέναντι στην νεοφιλελεύθερη αποδιάρθρωση. Και βέβαια να υπερασπιστεί χωρίς αστερίσκους και υποσημειώσεις τη δημοκρατία και το κοινοβουλευτικό πολίτευμα απέναντι σε παλιούς και νέους χειραγωγούς.
Ολόκληρη η συνέντευξη του κ. Κώστας Σκαναδαλίδη στη «Μεταρρύθμιση»
Ο κορωνοιός και η αντιμετώπισή του ανέδειξαν τον σημαντικό ρόλο του Κράτους και έβαλαν ερωτηματικά στις νεοφιλελεύθερες πρακτικές σε ότι αφορά την διαχείριση κρίσεων. Πιστεύετε ότι η σοσιαλδημοκρατία σήμερα μπορεί να επανακάμψει πολιτικά μετά την κρίση που πέρασε τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη;
Αλίμονο αν και τώρα δεν μπορέσει να επανακάμψει. Όλα συντείνουν στην επιστροφή της στο προσκήνιο της ιστορίας. Ο αγοραίος καπιταλισμός αποδείχτηκε εντελώς αδύναμος και ανίκανος να αντιμετωπίσει την πανδημία. Οι νεοφιλελεύθερες πρακτικές δοκιμάστηκαν στις δυτικές δημοκρατίες και απέτυχαν παταγωδώς. Η ανάγκη τόσο για ένα σύγχρονο κράτος που μπορεί να εγγυηθεί την αποτελεσματική αντιμετώπιση του covid -19, όσο και για ένα κοινωνικό κράτος που μπορεί να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της κρίσης στην οικονομία και την κοινωνία επιστρέφει στο ιστορικό προσκήνιο. Η αδήριτη ανάγκη στην κρίση και την ύφεση που χτυπάνε τη πόρτα μας να επανασυνδεθεί η οικονομία με την κοινωνία και τη συνοχή της απέναντι στη λογική της «ανοσίας της αγέλης» δείχνει ακριβώς αυτό το δρόμο.
Με ποιες προϋποθέσεις θα μπορούσε να γίνει ξανά ελκυστική η σοσιαλδημοκρατία;
Πρέπει εξ αρχής να κάνουμε μια διάκριση. Πρέπει να μιλήσουμε για μια νέα σοσιαλδημοκρατία που έρχεται σε αντιπαράθεση με τη μέχρι σήμερα εφαρμοσμένη στρατηγική της. Αυτή που την κατέστησε σε φτωχό συγγενή των νεοφιλεύθερων πρακτικών: Να απαντήσει στο οικουμενικό αίτημα για προστασία της ζωής στον πλανήτη συνδέοντας έναν νέο ουμανισμό με το οικολογικό – περιβαλλοντολογικό πρόταγμα. Να πάψει να υποτάσσεται σε λογικές της «διεθνούς των κυνικών», του Τράμπ, του Τζόνσον, του Ερντογάν. Να αφήσει τις μάχες χαρακωμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να αρθρώσει ένα ολοκληρωμένο αφήγημα που οδηγεί σε Νέα Ευρωπαϊκή Συνθήκη. Να οριοθετήσει το ρόλο του σύγχρονου κράτους εγγυητή της κοινωνικής συνοχής και βηματοδότη της ανάπτυξης, τόσο απέναντι στον παραδοσιακό «κρατισμό», όσο και απέναντι στην νεοφιλελεύθερη αποδιάρθρωση. Και βέβαια να υπερασπιστεί χωρίς αστερίσκους και υποσημειώσεις τη δημοκρατία και το κοινοβουλευτικό πολίτευμα απέναντι σε παλιούς και νέους χειραγωγούς. Με άλλα λόγια να θυμηθεί τις διαχρονικές της αξίες και να τις προσαρμόσει στις ανάγκες μιας πραγματικά νέας εποχής. Με άλλη γλώσσα, άλλα μέσα, άλλες προτεραιότητες. Η νέα σοσιαλδημοκρατία προϋποθέτει αληθινή υπέρβαση.
Στην Ευρώπη, όμως παρατηρούμε ισχυρές αποκλίσεις μεταξύ σοσιαλδημοκρατικών του «Βορρά» και του «Νότου». Τι συνέπειες μπορεί να έχει αυτή η σύγκρουση;
Η πανδημία δυστυχώς ανέδειξε το υπαρξιακό πρόβλημα της Ευρωπαϊκής ?Ένωσης. Είναι φανερό ότι ο συντηρητικός συμβιβασμός του Μάαστριχτ έφτασε στο τέλος του. Η Ένωση χωρίς εμβάθυνση, χωρίς σύγκλιση των επιπέδων ανάπτυξης δεν είναι βιώσιμη. Ο «κακός» Νότος στη λογική του Βορρά δεν δικαιολογεί την άνιση ανταλλαγή, τη διαρκή μεταφορά πόρων από το Νότο στο όνομα της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Ήδη μεγάλες χώρες από τις οποίες εξαρτάται η ίδια η ύπαρξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιταλία σηκώνουν ανάστημα. Η δουλειά που πρέπει να γίνει στο εσωτερικό του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος είναι συνεχής και επίπονη. Νομίζω ότι η κρίση που θα βιώσουμε τα επόμενα χρόνια θα ριζοσπαστικοποιήσει και θα ενώσει σε ενιαία στρατηγική τον σοσιαλδημοκρατικό χώρο.
Το κοινωνικό κράτος έχει πληγεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη, η οποία δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχει πρωτεία παγκοσμίως σε ότι αφορά τη Δημοκρατία αλλά και τη στήριξη των αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων. Πιστεύετε ότι η οικονομική κατάσταση όπως διαφαίνεται να εξελίσσεται υφεσιακά θα επιστρέψει στη χώρα μας να αντιμετωπίσει τις προσδοκίες της κοινωνίας για παροχές και προστασία;
Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα που οδηγεί και ηγέτες συντηρητικούς όπως ο Κ. Μητσοτάκης και αριστερούς όπως ο Α. Τσίπρας, να φορούν εσπευσμένα τον μανδύα του σοσιαλδημοκράτη. Από τα λόγια, όμως, στην πράξη μεσολαβεί τεράστια απόσταση και αξεπέραστα εμπόδια. Κομματικές δομές και πρακτικές, παραδόσεις και νοοτροπίες, αντιλήψεις και επιδιώξεις. Έχω ισχυρή πεποίθηση ότι ο χώρος μας, ο δημιουργός των αλλαγών και μεταρρυθμίσεων που βίωσε ο τόπος και που ανέδειξε τη μόνη πραγματικά σοσιαλδημοκρατική διακυβέρνηση τη δεκαετία του ?90, μπορεί να εγγυηθεί βιώσιμη εξέλιξη και λύση στο ύψος των προσδοκιών που αναφέρατε. Ωστόσο, ο δρόμος είναι κυριολεκτικά κακοτράχαλος. Αισιοδοξώ ότι δεν θα είναι και αδιάβατος.
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι υπάρχει κίνδυνος οι λαϊκίστικες και ενθικιστικές δυνάμεις να βγουν κερδισμένες. Εδώ που ζήσαμε και το λαϊκισμό και το νεοναζισμό για χρόνια υπάρχει κίνδυνος σε τέτοιου είδους πολιτικές;
Ακριβώς για να ξεπεραστεί αυτός ο κίνδυνος η στρατηγική της εθνικής συνεννόησης, της υπεράσπισης της δημοκρατίας, της καταπολέμησης διχαστικών λογικών μπορεί να ενώσει του Έλληνες. Και έχει αποδειχθεί και μάλιστα πρόσφατα ότι ενωμένοι οι Έλληνες μπορούν να αντιμετωπίσουν και τη μεγαλύτερη δυσκολία. Γι΄αυτό χρειάζεται διακυβέρνηση προοδευτική με όραμα και νέα εθνική στρατηγική.
Κατά τη γνώμη σας σε περίπτωση που χρειαστεί να σχηματιστεί κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας το Κίνημα Αλλαγής θα συμπράξει;
Κρούετε ανοιχτές θύρες. Έχουμε ιστορικά και πολιτικά αποδείξει ότι είμαστε δύναμη πραγματικής πατριωτικής ευθύνης. Ότι βάζουμε πλάτη στα δύσκολα. Πάντως η επιτυχημένη υγειονομική αντιμετώπιση του covid-19 από την Κυβέρνηση δεν εμποδίζει ήδη να εμφανιστεί μια αλαζονεία και έπαρση που δεν προμηνύει εύκολες εξελίξεις. Εύχομαι να διαψευσθώ από τις εξελίξεις που έτσι και αλλιώς θα είναι ραγδαίες.