Στη βάση μιας εξαιρετικά ισορροπημένης, διεισδυτικής έκθεσης που επεξεργάσθηκε η βουλευτής Ντόρα Μπακογιάννη, η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης (PACE) αποφάσισε με 131 ψήφους υπέρ, 29 κατά και 11 αποχές να εισηγηθεί στην Επιτροπή Υπουργών «να προσκληθεί το Κόσοβο να ενταχθεί στο Συμβούλιο ». Έτσι εμφανίζεται ως σχεδόν βέβαιο ότι τον Μάιο θα γίνει το 47 μέλος του Συμβουλίου. Αυτή (θα) είναι μια ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη. Η Σερβία (πρόεδρος Βούτσιτς) αντέδρασε βέβαια έντονα στην έκθεση Μπακογιάννη/ένταξη κατηγορώντας την τελευταία για μεροληψία και άλλα διάφορα. Πρόκειται ωστόσο για επιεικώς άστοχες επικρίσεις που παραβλέπουν την ουσία. Και η ουσία είναι ότι με τη συμμετοχή στο Συμβούλιο το Κόσοβο δεσμεύεται σε υψηλότερο καθεστώς προστασίας ατομικών μειονοτικών δικαιωμάτων (Σέρβων), κράτους δικαίου και δημοκρατίας χωρίς να προδικάζεται το ζήτημα της διπλωματικής αναγνώρισης του Κοσόβου .
Ως γνωστόν, το Κόσοβο κήρυξε (μονομερή) ανεξαρτησία του το 2008 την οποία το Διεθνές Δικαστήριο όμως έκρινε νόμιμη. Η Σερβία δεν την έχει φυσικά αναγνωρίσει αλλά η πλειοψηφία των κρατών μελών της διεθνούς κοινότητας και 22 από τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν . Πέντε χώρες , Ελλάδα, Κύπρος, Ισπανία, Ρουμανία και Σλοβακίαδεν την έχουν αναγνωρίσε λόγω κυρίως αντίθεσής τους στη λογική της μονομερούς ανακήρυξης ανεξαρτησίας (UDI). Η Ελλάδα, παρά τη μη αναγνώριση, έχει ωστόσο αναπτύξει προωθημένες οικονομικές και πολιτικές σχέσεις με την Πρίστινα.
Η έκθεση της Ντ. Μπακογιάννη δεν παίρνει θέση πάνω στο θέμα της κρατικής οντότητας του Κοσόβου. Η αναγνώριση ή μη αποτελεί αρμοδιότητα των κρατών μελών. Η έκθεση επικεντρώνεται στην αξιολόγηση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κράτους δικαίου και δημοκρατίας στην περιοχή. Και διαπιστώνει ότι, παρά τα ελλείμματα στη διαδικασία εφαρμογής, το συνταγματικό νομικό καθεστώς του Κοσόβου ευθυγραμμίζεται σε γενικές γραμμές με τα διεθνή πρότυπα και κανόνες. Το Κόσοβο μπορεί έτσι να θεωρηθεί ως λειτουργούσα κοινοβουλευτική δημοκρατία με ισχυρές εγγυήσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, κράτος δικαίου και ελευθερίες. Ως εκ τούτου, πληροί τις βασικές προϋποθέσεις για ένταξη στο Συμβούλιο . Παρά ταύτα, υπάρχουν ορισμένα προβλήματα με τα ανθρώπινα, ιδιαίτερα μειονοτικά δικαιώματα. Ειδικότερα σε τρία πεδία, την εφαρμογή της απόφασης του Συνταγματικού Δικαστηρίου (2016) για το Ορθόδοξο Μοναστήρι Ντετσάνι, τις παράνομες απαλλοτριώσεις περιουσιών της μειονότητας και την εγκαθίδρυση της Ένωσης/ Συνδέσμου της Σερβικής πλειοψηφίας δήμων. Αλλά στο πλαίσιο των ενεργειών σύνταξης της έκθεσης η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου εφαρμόσθηκε και αποδόθηκε η περιουσία στο Μοναστήρι.
Έχει ενδιαφέρον ότι ο Αλ. Τσίπρας σε ιδιαίτερη, μεστή παρέμβασή του στη Συνέλευση εκ μέρους της Αριστεράς, ενώ αντιτάχθηκε στην ένταξη του Κοσόβου τώρα , συνεχάρη τη Ντ. Μπακογιάννη για την έκθεση τονίζοντας εύστοχα μεταξύ άλλων, «το να βρεις κοινό διπλωματικό έδαφος για επίλυση διαφοράς προστατεύοντας τα εθνικά σου συμφέροντα είναι δύσκολος δρόμος αλλά ο μόνος για το κοινό μας μέλλον...» και ότι «οι παγωμένες συγκρούσεις δεν παραμένουν για πάντα παγωμένες».
Το Κόσοβο είναι «δυνητικά υποψήφια χώρα» για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Έχει υποβάλει σχετική αίτηση από το 2022 ενώ από το 2016 έχει Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης. Αλλά εάν δεν εξομαλυνθεί η σχέση με τη Σερβία δεν μπορεί να προχωρήσει καμία ένταξη. Ακριβώς για την εξομάλυνση αυτή η ΕΕ διευκολύνει σχετικό διάλογο (EU – Facilitated Dialogue) ο οποίος όμως δεν έχει αποδώσει ιδιαίτερα λόγω αδιαλλαξίας και των δύο πλευρών. Ο δρόμος όμως προς την Ευρώπη απαιτεί διαλλακτικότητα και κάποιους επίπονους συμβιβασμούς.
Πηγή: www.tanea.gr