Πριν από λίγες μέρες, η αντιπρόεδρος του Die Linke κ. Σάρα Βάγκενχεντ πρότεινε ένα νέο δημοψήφισμα για την Ελλάδα, με στόχο  την τελική έξοδο της χώρας από τη ζώνη του ευρώ. Σε συνέντευξή της στην εφημερίδα Rheinische Post, η κ. Βάγκενχεντ δήλωσε πως  «αν η Ελλάδα βλέπει τις προοπτικές της για την οικονομία της εντός ενός σκληρού νομίσματος, όπως το ευρώ, αυτό θα πρέπει να το αποφασίσει ο ελληνικός λαός. Ωστόσο, πολλά δείχνουν ότι η ανάκαμψη της χώρας θα ήταν λίγο ευκολότερη έξω από αυτόν τον κορσέ (δηλαδή το ευρώ)». Ασκώντας μάλιστα κριτική στον γερμανό υπουργό Οικονομικών κ. Σόιμπλε, είπε ότι εξαπατά επί χρόνια το γερμανικό λαό, «παρ’ όλο που ο ίδιος ξέρει ή τουλάχιστον θα έπρεπε να ξέρει ότι η Ελλάδα έχει χρεοκοπήσει».[1] Η Γερμανία είναι ήδη σε προεκλογική περίοδο και ο κ. Σόιμπλε είναι εύκολος στόχος, ιδίως για το κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Αν και περιφερειακό, το «ελληνικό ζήτημα» άλλωστε έχει μπει στην ατζέντα των εκλογών, αφού σύμφωνα με το περιοδικό Stern, το 53% των Γερμανών πολιτών θεωρεί πως πρέπει να διακοπεί η οικονομική βοήθεια προς την Ελλάδα.[2]

Η κεντρική είδηση βέβαια στη Γερμανία δεν είναι οι δηλώσεις της Βάγκενχεντ αλλά πως ο Σουλτς ανεβαίνει στις δημοσκοπήσεις.  Η Σοσιαλδημοκρατία είναι ξανά στο προσκήνιο, παρ’ όλο που όλοι γνωρίζουν πως είναι άλλο πράγμα οι δημοσκοπήσεις και άλλο πράγμα οι κάλπες. Αυτό που ενδιαφέρει ωστόσο είναι η «αριστερή στροφή» ενός κεντρικού παίκτη της ευρωπαϊκής σκηνής. Ο Σουλτς επαναφέρει στον πολιτικό διάλογο τις ιστορικές αρχές των Σοσιαλδημοκρατών, προβάλλοντας το αίτημα της κοινωνικής δικαιοσύνης, της αναδιανομής, και του κοινωνικού κράτους, παίρνοντας αποστάσεις με τη συγκυβέρνηση του κόμματός του με τους Χριστιανοδημοκράτες. Με μια διαφορά : στην αναμέτρησή του με την καγκελάριο  Μέρκελ, ο κ. Σουλτς αποφεύγει να θέσει «μετωπικά» το θέμα της Ελλάδας. Οι Σοσιαλδημοκράτες άλλωστε είναι αντίθετοι με το Grexit, επιμένουν στη χαλάρωση της πίεσης προς την Ελλάδα για την αποπληρωμή του χρέους, ενώ ταυτόχρονα υποδεικνύουν το δρόμο των μεταρρυθμίσεων και των νέων επενδύσεων. Δεν είναι μακριά, δηλαδή, από τη γραμμή που χάραξε η Μέρκελ στο συγκεκριμένο ζήτημα.

Μέχρι τώρα, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει τοποθετηθεί επίσημα ούτε στις δηλώσεις της αντιπροέδρου του «αδελφού κόμματος» της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, ούτε στις σχετικές δηλώσεις του Σουλτς.  Ίσως επειδή η «σκληρή διαπραγμάτευση» για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης δεν αφήνει πολλά περιθώρια για τέτοιους σχολιασμούς. Ίσως πάλι επειδή οι δηλώσεις των δικών του στελεχών έχουν ανοίξει αναδρομικά τον ασκό του Αιόλου: ο κ. Φίλης μιλάει ανοιχτά πλέον για την απονομιμοποίηση της συγκυβέρνησης με τους ΑΝΕΛ, ενώ ο κ. Κούλογλου λέει πως «ήταν στρατηγικό λάθος του ΣΥΡΙΖΑ που έριξε την κυβέρνηση Σαμαρά και δεν την άφησε να κλείσει την αξιολόγηση». Προσχηματική εξομολόγηση ή ακόμη ένα στάδιο στη βίαιη ωρίμανση ενός κόμματος, που κάποτε «έσχιζε Μνημόνια;» Σε κάθε περίπτωση, και για πολλά στελέχη του κυβερνώντος κόμματος, οι κόκκινοι χαρταετοί έχουν μπλεχτεί στα ηλεκτροφόρα σύρματα της αυτοκριτικής.   Όπως και να έχει το πράγμα, ο κυβερνητικός ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται πλέον διχασμένος ανάμεσα σε δύο πολιτικές οικογένειες: η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία προσπάθησε να ενσωματώσει τον ΣΥΡΙΖΑ, η ριζοσπαστική αριστερά επιμένει να τον αδειάζει.

Το θέμα θα ήταν σχεδόν αδιάφορο αν αφορούσε μόνο την ελληνική περίπτωση. Σε όλη την Ευρώπη σήμερα, υπάρχει μια σοβαρή συζήτηση για τον ιδεολογικό και πολιτικό ανακαθορισμό της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, με βάση την κλασική διάκριση Αριστερά-Δεξιά. Η διάκριση αυτή ορίζει ξανά πλέον τις κοινωνικές αναφορές των κομμάτων, τις κυβερνητικές συμμαχίες αλλά και τις προοπτικές των μεγάλων πολιτικών οικογενειών της Ευρώπης. Στην Ελλάδα, η συζήτηση αυτή γίνεται —και πάλι— με όρους τυχοδιωκτισμού? ενίοτε και με όρους οσμής. Όπως τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Φίλης, ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να συνεργαστεί με το ΠΑΣΟΚ «κι ας βρωμάει». Την ίδια ώρα, πολλοί σύντροφοί και συντρόφισσες του έσπευσαν να καταδικάσουν το «συμβιβασμό με το σύστημα», επιμένοντας σε μια ιδιότυπη καθαρότητα, που μάλλον την εξασφαλίζει ο φτηνός συνεταιρισμός με τον κ. Καμμένο. Χάνοντας το τραίνο των ευρωπαϊκών εξελίξεων ο ΣΥΡΙΖΑ θα μείνει και πάλι όμηρος της παλαιάς (και «παλαιοημερολογίτικης») ταυτότητάς του, την ίδια ώρα που οι πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη διαμορφώνουν μια νέα πρόκληση για τις δυνάμεις της Αριστεράς. Και για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις: το πιθανότερο είναι πως ο Σουλτς θα είναι αντικαγκελάριος της Μέρκελ, με ενισχυμένα ποσοστά και αναβαθμισμένο ρόλο, επηρεάζοντας προφανώς και το περιεχόμενο της εφαρμοσμένης πολιτικής στη Γερμανία αλλά και στην Ευρώπη. Ας το λάβουν σοβαρά υπόψη τους αυτό όσοι ρωτάνε βιαστικά τη Δημοκρατική Συμπαράταξη αν παίζει «δίδυμα ή τρίδυμα» στον πολιτικό ιππόδρομο της επόμενης μέρας.

[1] http://www.kathimerini.gr/897598/article/epikairothta/politikh/adeiazei-to-die-linke-thn-antiproedro-sara-vagkenknext-gia-to-grexit

[2] http://www.huffingtonpost.gr/2017/02/22/eidiseis-politiki-dimoskopisi-stern-to-53-ton-germanon-den-thelei-na-dothoun-alla-xrimata-stin-ellada-kai-to-52-einai-uper-tou-grexit_n_14925784.html