Έστω και ετεροχρονισμένα, θα αναφερθώ στη συγκλονιστική, σε παγκόσμιο επίπεδο, είδηση για το αεροπορικό δυστύχημα που συνέβη στις 25/12/2016 με 93 επιβάτες, πάνω από τη Μαύρη Θάλασσα και οδήγησε στην απόφαση για τριήμερο πένθος στη Ρωσία και ο θρήνος να είναι ανείπωτος…
Σκεφτείτε: μέσα στα 93 άτυχα θύματα, τα 64 ήταν μέρος από τα 200 μέλη τής ξακουστής χορωδίας Αλεξαντρόφ τού Ρωσικού Κόκκινου Στρατού η οποία κρατάει τη φήμη της ήδη από την ίδρυσή της (το 1928) από τον στρατηγό και συνθέτη Αλεξάντερ Βασίλιεβιτς Αλεξαντρόφ (1883-1946), ο οποίος έγραψε και τον Εθνικό ύμνο τής Σοβιετικής Ένωσης που ισχύει ακόμα και σήμερα στη Ρωσία (με διαφορετικούς στίχους βεβαίως).
Μια ιστορική χορωδία με τον συγκεκριμένο ήχο, ο οποίος πάντα μας συνδέει με το τοπίο αλλά και την ιστορία αυτής της αχανούς χώρας που, στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, σηματοδότησε μια διάθεση να ανοίξει έναν «άλλον δρόμο» σε ό,τι αφορά την δημιουργία ενός κράτους που θα είχε ως επίκεντρό του τον άνθρωπο και τον πολιτισμό… Έτσι η χορωδία αυτή, ο ήχος τής γλώσσας εκείνης, οι μελωδίες, το ύφος, η φωνητική συνοχή, ο πειθαρχημένος συντονισμός, η οντότητα του συνόλου, η τότε διεθνής περιρρέουσα ατμόσφαιρα, μάς συνέδεε με μηνύματα που θα μπορούσε κανείς να τα πει «κοινών ονείρων», μας συνέδεε με μια εποχή μνήμης που πιστεύαμε πως θα άλλαζε τα πάντα στην παγκόσμια κοινότητα. Μια εποχή με τον δικό της λυρισμό, το έντονο αφήγημα και τους συμβολισμούς. Παράλληλα, μια εποχή που συνδέεται με άφθονο αίμα (οι εκτιμήσεις για τις απώλειες του πολέμου ποικίλουν, αλλά οι περισσότερες πηγές υπολογίζουν ότι πάνω από 60.000.000 (!) άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στον Β Παγκόσμιο πόλεμο, δηλαδή περίπου το 2,5% του παγκόσμιου πληθυσμού. Από αυτούς, τα 40-45 εκατομμύρια ήταν άμαχοι και τα υπόλοιπα 20-25 εκατομμύρια στρατιώτες. Το 80% των θυμάτων ανήκαν στους Συμμάχους και το υπόλοιπο 20% στον Άξονα. Οι περισσότεροι πολίτες πέθαναν από πείνα, ασθένειες, βομβαρδισμούς και εκτελέσεις. Ο ήχος της χορωδίας του Κόκκινου Στρατού Αλεξαντρόφ, αποτύπωνε το «άσμα ηρωικό και πένθιμο» κατά τον Ο. Ελύτη.
Η χορωδία αυτή αναμφισβήτητα έπαιξε έναν τέτοιον ρόλο με τον ήχο της, σημείο αναφοράς για τις παλαιότερες γενιές, όπως εξάλλου πάρα πολλά από τα τραγούδια που ερμήνευε, μέσα από την ισχυρή παράδοση τόσων χωρών τής Σοβιετίας, καθώς και άλλα τραγούδια της εποχής εκείνης.
Μέσα στο μοιραίο σκάφος επέβαιναν ο διευθυντής τής ορχήστρας Βαλέρι Χαλίλοφ, ο Άντον Γκουμπάκοφ, επικεφαλής τής Διεύθυνσης Πολιτισμού τού υπουργείου Άμυνας, οκτώ μέλη τού πληρώματος, εννέα δημοσιογράφοι, δύο υψηλόβαθμοι πολιτικοί αξιωματούχοι και η Ελιζαβέτα Γκλίνκα, προσωπικότητα στη Ρωσία λόγω του έργου της, ως επικεφαλής τής φιλανθρωπικής οργάνωσης «Δίκαιη Βοήθεια», όπως και τρία συνεργεία των τηλεοπτικών σταθμών Channel One Russia, NTV, και Zvezda της Ρωσίας, που αποτελούνταν το καθένα από έναν δημοσιογράφο, έναν οπερατέρ και έναν ηχολήπτη. Κόσμος που χάθηκε άδικα.
Το γεγονός όμως της αναφοράς στις σελίδες μου, έχει να κάνει με τη συγκλονιστική είδηση του τραγικού χαμού των 64 χορωδών, του φωνητικού συνόλου που γνώρισα μέσα από δίσκους και από τις δράσεις του, οι οποίες ήταν παράδειγμα χορωδιακής συνείδησης, όσο και γύρω από το θέμα τής προσφοράς καλλιτεχνών όπου υπάρχει η ανάγκη ηθικής συμπαράστασης προς μικρές ή μεγάλες κοινότητες αδύναμων κοινωνικών ομάδων.
Με την αεροπορική τραγωδία αυτή, η παγκόσμια μουσική έμεινε πιο ορφανή…