Κατά καιρούς, γίνονται κάποιες δειλές απόπειρες εφαρμογής συστημάτων και διαδικασιών αξιοκρατίας ή αξιολόγησης, φουντώνουν οι σχετικές συζητήσεις, προκαλούνται οι αναμενόμενες αντιδράσεις, επικρατούν συνήθως εκείνοι που βολεύονται από την έλλειψη αξιολόγησης και την αναξιοκρατία, ησυχάζουν πάλι τα πνεύματα και η χώρα πορεύεται με καμαρωτό σημειωτόν. Μέχρι να ξαναθυμηθούμε την αξιοκρατία και την αξιολόγηση με κάποια αφορμή και να επαναληφθούν τα ίδια.
Η γενική αντίληψη είναι ότι για την επικράτηση της αναξιοκρατίας και την υπονόμευση κάθε προσπάθειας αξιολόγησης φταίνε οι πολιτικοί, φταίει το πολιτικό σύστημα, φταίει ο Αγιος Ονούφριος, φταίει το κλίμα, φταίει και ο Χατζηπετρής. Μπορεί να φταίνε όλοι αυτοί, αλλά η αλήθεια είναι ότι η ελληνική κοινωνία δεν θέλει ούτε αξιολογήσεις ούτε αξιοκρατίες. Δεν πιστεύει σε αυτές, της χαλάνε τη διάθεση, τα ήθη και τα έθιμα, κάνει ό,τι μπορεί για να ακυρώσει κάθε έκφραση βούλησης προς τέτοια κατεύθυνση. Την ίδια στιγμή, βέβαια, που κραυγάζει γιατί δεν υπάρχουν διαδικασίες αξιολόγησης ούτε και αξιοκρατία στην Ελλάδα.
Τις προάλλες έγινε ο κακός χαμός σε γνωστό σχολείο, γιατί καθηγήτρια στη Γ΄ Λυκείου τόλμησε να μη μοιράσει παντού 20άρια στην έκθεση, χαλώντας προφανώς τις προοπτικές κάποιων βλασταριών, ενόψει των πανελληνίων εξετάσεων. Ορμησαν εναντίον της γονείς, την απείλησαν και μόνο που δεν την έδειραν, γιατί έβαλε αξιοκρατικά τους βαθμούς, όπως άλλωστε είναι και το πνεύμα του νόμου. Πρόκειται για τον νόμο που θέλει τους βαθμούς του σχολείου να παίζουν κάποιο ρόλο στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού των πανελληνίων, προκειμένου τα παιδιά να μην αδιαφορούν πλήρως στις τελευταίες τάξεις, ρίχνοντας αποκλειστικά το βάρος τους στα φροντιστήρια.
Φυσικά, στην πράξη η επιθυμία του νομοθέτη έχει απαξιωθεί εντελώς. Τα 20άρια πέφτουν βροχή στα σχολεία όλης της επικράτειας, καθώς οι εκπαιδευτικοί στο σύνολό τους νιώθουν την ανάγκη να βοηθήσουν τα παιδιά και οι γονείς πιέζουν αφόρητα και με όλους τους τρόπους, ενώ οι λίγοι που αντιστέκονται βρίσκονται εκτεθειμένοι και απειλούνται, όπως η περί ης ο λόγος καθηγήτρια. Αλλωστε, όταν η ΟΛΜΕ αντιστέκεται λυσσωδώς σε κάθε έννοια αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, πώς να αισθανθούν τα μέλη της ότι η δίκαιη αξιολόγηση μαθητών είναι μέρος της δουλειάς και των υποχρεώσεών τους…
Αυτό το σκηνικό δεν περιορίζεται στη βαθμολόγηση των μαθητών της Γ΄ Λυκείου. Οι γονείς των παιδιών που ήδη φοιτούν σε πειραματικά σχολεία αντιδρούν με όλες τους τις δυνάμεις στην καθιέρωση εξετάσεων προκειμένου να φοιτούν οι καλύτεροι στα αντίστοιχα λύκεια, τώρα που ο νόμος προβλέπει αναβάθμιση των πειραματικών. Που σημαίνει ουσιαστικά ότι οι πάντες ευνοούν τη συνέχιση της ισοπέδωσης, να μην ξεχωρίζουν οι καλύτεροι από τους μέτριους και τους κακούς. Αλλά κάπως έτσι δεν λειτουργούν τα πράγματα και στο Δημόσιο; Και εκεί υπάρχει νόμος που προβλέπει αξιολόγηση των υπαλλήλων, αλλά στην πράξη έχει ακυρωθεί, αφού όλοι είναι άριστοι στα φύλλα ποιότητας. Κάπως έτσι όμως δημιουργήθηκαν, άνθησαν και εμπεδώθηκαν οι πελατειακές σχέσεις σε αυτή τη χώρα. Ολοι τις καταδικάζουν και όλοι τρέχουν να τις χρησιμοποιήσουν με κάθε ευκαιρία. Η αξιοκρατία και η αξιολόγηση είναι πάντα για τους άλλους…