Κοινή μοίρα

Αγγελος Στάγκος 28 Μαρ 2013

Eίναι γεγονός ότι η τραπεζική κρίση στην Κυπριακή Δημοκρατία και η «λύση» που επελέγη δημιουργούν ερωτήματα και προβληματισμούς για τη συνέχεια. Ερωτήματα και προβληματισμούς που έχουν να κάνουν με το κατά πόσον ήταν η σωστή, με το αν η χώρα θα καταφέρει να επιβιώσει μέσα στην Ευρωζώνη, αλλά και για την πορεία της τελευταίας, μετά ειδικά τις δηλώσεις του νέου Ολλανδού προέδρου του Eurogroup, του Γ. Ντάισελμπλουμ, που είτε ηθελημένα είτε όχι άφησε σαφώς να εννοηθεί ότι από τώρα και στο εξής, η αντιμετώπιση τραπεζικών προβλημάτων θα γίνεται με τη μέθοδο που εφαρμόστηκε στην Κύπρο. Που σημαίνει ότι οι καταθέτες θα αναλαμβάνουν το ρίσκο όταν επιλέγουν τράπεζες και χώρες για να τοποθετήσουν τα χρήματά τους.

Είναι αλήθεια ότι οι δηλώσεις του Ντάισελμπλουμ προκάλεσαν διεθνή αναταραχή που ξεπέρασε τα όρια της Ευρωζώνης και έγινε μια προσπάθεια να διασκεδαστούν, με την έννοια ότι η αντιμετώπιση της κυπριακής τραπεζικής κρίσης ήταν αποκλειστικά προσαρμοσμένη στα ειδικά χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης περίπτωσης. Αν θεωρηθεί πιστευτή αυτή η εξήγηση, θα πρέπει να δοθεί απάντηση στα επόμενα ερωτήματα, αν μπορούσε να δοθεί άλλη και λιγότερο επώδυνη λύση και αν αυτή που δόθηκε θα έχει μακροπρόθεσμα θετικά αποτελέσματα, διατηρώντας ταυτόχρονα την Κυπριακή Δημοκρατία στην Ευρωζώνη.

Η απάντηση στο πρώτο είναι μάλλον αρνητική, εκτός και αν ΔΝΤ και Ευρωπαίοι εταίροι ήθελαν να στηρίξουν την Κυπριακή Δημοκρατία με 25 δισ. μεταφέροντας παράλληλα ακόμη μεγαλύτερο βάρος στους Κυπρίους πολίτες, αλλά κάτι τέτοιο θα καθιστούσε το δημόσιο χρέος μη βιώσιμο. Την απάντηση στο δεύτερο θα τη δώσουν οι εξελίξεις και κανείς δεν μπορεί να βάλει τώρα στοίχημα ότι η Κύπρος θα παραμείνει οπωσδήποτε στο ευρώ και θα ανακάμψει, ούτε βέβαια και το αντίθετο…

Πέρα από την πολυπλοκότητα και το μέγεθος της κυπριακής κρίσης είναι επίσης σαφές ότι πολιτικά ήταν εξαιρετικά δύσκολο για τη Γερμανία και τους άλλους Ευρωπαίους δανειστές να εξασφαλίσουν από τα κοινοβούλιά τους έγκριση για μεγαλύτερα κονδύλια στήριξης. Ιδιαίτερα για τη Γερμανία, που βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο και με τον αρχηγό του κόμματος της αντιπολίτευσης να έχει στοχοποιήσει το ρωσικό μαύρο χρήμα που κατ? αυτόν έβρισκε καταφύγιο στην Κύπρο.

Ωστόσο, από την άλλη πλευρά, είναι ισχυρότατες οι ενδείξεις ότι το Βερολίνο και οι λοιπές χώρες του Βορρά της Ευρωζώνης αποφάσισαν να πάνε σε διαφορετικό μοντέλο στήριξης από εκείνο που υιοθέτησαν στην περίπτωση της Ιρλανδίας. Να εξομοιώσουν δηλαδή τους καταθέτες με επιχειρηματίες που αναλαμβάνουν έναν κίνδυνο όταν τοποθετούν χρήματα άνω των 100.000 ευρώ σε μία τράπεζα. Είτε γιατί θέλουν να εξυγιάνουν το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα ενόψει ενοποίησής του είτε για να προσελκύσουν τα κεφάλαια στις δικές τους τράπεζες.

Οποιες και να είναι οι προθέσεις τους -και θα φανούν πιο καθαρά με την πάροδο του χρόνου- είναι γεγονός ότι δημιούργησαν ένα κλίμα ανασφάλειας, όχι μόνο στον Νότο της Ευρωζώνης, αλλά και στον ισχυρό Βορρά. Θα λέγαμε και διεθνώς. Ας ελπίσουμε ότι τουλάχιστον η Γερμανία, ως ηγετική δύναμη, θα καταλάβει ότι η πολιτική και οικονομική μοίρα της είναι συνδεδεμένη με την επιβίωση των ασθενών της Ευρωζώνης.