‘Όλα πλέον δείχνουν, ότι δρομολογήθηκε σε ασφαλείς ράγες η προσπάθεια για την κομματική συγκρότηση του κεντροαριστερού χώρου. Προτάθηκε ως και το όνομα του νέου κόμματος, που θα φέρει το νέο σχήμα τουλάχιστο μέχρι το πρώτο του συνέδριο: Κίνημα Αλλαγής.
Την πρόταση ονοματοθεσίας, εν τούτοις, δεν την θεωρώ την καλλίτερη και ελπίζω ότι στο συνέδριο θα γίνει η απαιτούμενη διόρθωση. Η επιφύλαξή μου δεν είναι γλωσσική αλλά ιδεολογική και κατά τούτο πολιτική. Και επιπλέον, δεν πιστεύω ότι το ατυχές όνομα θα επηρεάσει την εκλογική θελκτικότητα του νέου κόμματος βραχυπρόθεσμα. Εκτιμώ, όμως, ότι μεσο-μακροχρόνια μάλλον θα έχει και τέτοιες συνέπειες. Περισσότερο, όμως, με ανησυχεί το τι πολιτικό πρόγραμμα μπορεί να καλυφθεί κάτω από ένα τέτοιο τίτλο και επ’ αυτού εκφράζω παρακάτω μερικές πρώτες σκέψεις.
Κατά πρώτο, ο όρος «αλλαγή» χωρίς επιθετικό προσδιορισμό είναι επικίνδυνα ασαφής: Δηλαδή, τι αλλαγή; Τι θα αλλάξουμε και προς ποια κατεύθυνση; Μοιάζει περισσότερο με εμπορικό σλόγκαν παρά με ιδεολογικό ή πολιτικό σύνθημα. Αφ’ εταίρου, όμως και ο όρος «κίνημα» παίζει τον ρόλο του στη σύγχυση: Γιατί κίνημα και όχι κόμμα; Το σύνταγμά μας έχει θεσμοθετήσει τα κόμματα ως θεσμούς της δημοκρατίας. Υπάρχει λόγος να φοβούμαστε να χρησιμοποιήσουμε τον όρο; Μήπως η χρήση του όρου δεν είναι τόσο αθώα; Μου περνάει από το νου ότι συνήθως τα λαϊκιστικά κόμματα χρησιμοποιούν τον όρο για να αυτοπροσδιοριστούν και στην περίπτωση αυτή κυριολεκτούν. Η κινηματική πολιτική έκφραση έχει τα δικά της χαρακτηριστικά και δεν είναι βέβαιο ότι κάθε δημοκράτης με στερεή ιδεολογική και θεωρητική βάση, συμφωνεί αβασάνιστα να προσχωρήσει σε μια πολιτική κίνηση που δανείζεται τους όρους της από «υπόπτους» χώρους.
Ξέρω ότι πολλοί θα αντιτείνουν πως η αποφυγή του όρου «κόμμα» τείνει να γίνει μόδα στις μέρες μας. Θα μου δείξουν το πρόσφατο παράδειγμα του Μακρόν που κέρδισε με ένα πολιτικό σχηματισμό εξ ίσου ασαφή με τον όρο της αλλαγής. Ναι, αλλά το ότι είναι ή τείνει να γίνει μόδα δεν δικαιώνει την επιλογή. Αντίθετα επισημαίνει μια τάση που αξίζει να την δούμε προσεκτικότερα. Κάτι πολύ σημαντικό δείχνει η διάθεση απολιτικοποίησης της πολιτικής.
Αυτό το πρώτο βήμα του νέου σχήματος με έχει κάνει πολύ πιο προσεκτικό στις παρατηρήσεις μου από όσο αισιόδοξος είμαι για το γεγονός ότι κάπως το νερό έχει μπει στο αυλάκι. Η ασάφεια και ο κινηματικός χαρακτήρας του νέου σχηματισμού με βάζει σε δημιουργική, οφείλω να ομολογήσω, επιφύλαξη. Τα πράγματα θα δείξουν σύντομα.
Παρακολούθησα την διαδικασία της ψηφοφορίας με μια αίσθηση deja vu. Δεν θέλω με αυτό να υποστηρίξω ότι τα είχα προβλέψει. Απλώς θέλω να πω ότι τα πράγματα εξελίχθηκαν όπως ακριβώς θα μπορούσε να τα προβλέψει κάθε κοινός νους. Τώρα, όμως, έχω την εντύπωση ότι αρχίζει το καθήκον μας να δούμε τι ακριβώς συνέβη και τι σημαίνει αυτό.
Βαυκαλιστήκαμε με την αντίληψη ότι «εκεί έξω» υπάρχει μια έτοιμη παράταξη που αναζητά φωνή για να την εκπροσωπήσει. Η ψηφοφορία απέδειξε ότι επρόκειτο για παρεξήγηση. Παρεξήγηση για το τι ακριβώς είναι το «εκεί έξω». Πολλοί είχαν νομίσει ότι επρόκειτο για αναφορά σε συγκεκριμένα πλήθη που περίμεναν την ευκαιρία για να εκδηλωθούν. Άλλοι, όμως, απλώς υπέθεταν ότι «κανονικά» αυτό το πλήθος θα πρέπει να υπάρχει πρώτον επειδή έτσι συνηθίζεται σε μια αστική ευρωπαϊκή χώρα και δεύτερον επειδή έτσι υποδείκνυαν τα αποτελέσματα διαφόρων δημοσκοπήσεων. Αποδείχτηκαν λάθος και οι δύο υποθέσεις.
Η ανάγκη οργάνωσης και η φοβία των μηχανισμών.