Συγκλονισμένοι τελούμε από τη στυγερή δολοφονία, στο Ιράν στις 13 Σεπτέμβρη, της Mahsa Amini, που δεν συνεμορφώθη προς τας υποδείξεις της ιρανικής αστυνομίας ηθών, επειδή το χιτζάμπ της δεν πληρούσε τις υποχρεωτικές, κυβερνητικές προδιαγραφές! (ήθελε, λέει, να είναι ελεύθερη….).
Παρακολουθούμε ανήμποροι (;) στις οθόνες μας ένα ακόμα live μαζικό έγκλημα του αυταρχισμού, της θεοκρατικής απολυταρχίας και της καταπάτησης της ίδιας της αξίας της ζωής. Μέρα τη μέρα η λαϊκή οργή εξαπλώνεται γοργά και αποφασιστικά σε διάφορες πόλεις του Ιράν. Άνδρες και γυναίκες διαδηλώνουν, κόβουν τα μαλλιά τους για την άγρια δολοφονία της Masha, της οποίας ο θάνατος αυτομάτως τη μετέτρεψε σε σύμβολο κατά της βίας των γυναικών στην «Ισλαμική Δημοκρατία».
Επιχειρώντας να εντοπίσουμε τα χαρακτηριστικά και αυτής της ειρηνικής εξέγερσης, επισημαίνουμε τη δύναμη μιας ταπεινής θρυαλλίδας στη γέννηση λαοθάλασσας, τη νοηματοδότηση της ηρωικής πράξης, όχι εκ των ασφαλούς, αλλά ως δημιουργού αντίστασης στην καταστολή της αυτοδιάθεσης, τη βαριά κληρονομιά της ωμής παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε βάρος των γυναικών αλλά και τη συστράτευση χιλιάδων Ιρανών ανδρών και της νέας γενιάς στα συνεχιζόμενα συλλαλητήρια κατά της κρατικής φίμωσης.
Παρά την βίαιη καταστολή, τους αυξανόμενους θανάτους, το Ιράν πλημμυρίζει από τα κύματα της λαϊκής αντίδρασης.
Δεν είναι βέβαια η πρώτη φορά. Και πριν αλλά μετά το 1979, που το Ιράν έγινε και επίσημα «ισλαμική δημοκρατία»,[1] επαναλαμβανόμενες εστίες αντίδρασης πνίγονται στο αίμα.[2]
Το 1997, όταν ο Μοχάμεντ Χαταμί εξελέγη πρόεδρος, δεν υπήρχαν πρεσβευτές των χωρών της E.E. στην Τεχεράνη, οι Ευρωπαίοι ήταν εχθρικοί, μετά το φετβά κατά του συγγραφέα Σαλμάν Ρούσντι το 1989 και το θάνατο Ιρανών αντιφρονούντων. O πρόεδρος Χαταμί σταμάτησε τις δολοφονίες Ιρανών εξορίστων στην Ευρώπη κα στη διάρκεια της θητείας του επιχειρήθηκε η εξομάλυνση στις σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Είναι χαρακτηριστική η διπλωματική προσπάθεια του καθεστώτος να καθιερώσει σχέσεις ανταλλαγών και φιλίας στους πιο ευαίσθητους τομείς κυβερνητικών, δημόσιων πολιτικών όπως η Ισότητα των Φύλων. Προς επίρρωσιν, σημειώνω την επίσκεψη, το 1999, του νέου τότε Ιρανού Πρέσβη στην Ελλάδα στα γραφεία της Γενικής Γραμματείας Ισότητας Υπουργείου Εσωτερικών, όπου μας ζητήθηκε η σύσφιγξη σχέσεων με την αντίστοιχη κρατική δομή για τις γυναίκες και την νέα Υπουργό τους, με αποτέλεσμα να επισκεφθεί αργότερα η ίδια την Ελλάδα και να πραγματοποιηθούν συνομιλίες των αντιπροσωπειών μας στη διάρκεια της διεθνούς ΣΥΝΟΔΟΥ του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των γυναικών, στη Νέα Υόρκη, τον Ιούνιο του 2000.
Η προσπάθεια για ένα γόνιμο διάλογο των πολιτισμών υποχώρησε άδοξα, ένα μετέωρο βήμα του πελαργού, μπροστά στην κατίσχυση του αυταρχισμού και του φονταμενταλισμού.
Μετέωρα βήματα ηχούν ακόμα και σήμερα ενοχλητικά, εκκωφαντικά στα αυτιά της συνείδησης της Δύσης από την εμμονική της προσπάθεια για εξαγωγή δημοκρατίας. Αποτυχόντες οι «δυτικοί ιερπόστολοι» να εμπνεύσουν, να εγγυηθούν την ασφάλεια των ντόπιων πληθυσμών, δημοκρατικά κεκτημένα, την αντιμετώπιση των ανισοτήτων και την ειρήνη.
Δεν θα ξεχάσω το φόβο των γυναικών του Αφγανιστάν, να ξεπεράσουν τη διαρκή απειλή των Ταλιμπάν, έστω κι όταν η δυτικοπρόβλητη κυβέρνηση του Καρζάι επεχείρησε τον εισαγόμενο εκδημοκρατισμό.
Φιλοξένησα στην Ελλάδα, το 2002, στη Γενική Γραμματεία Ισότητας σε συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών, την πρώτη Υπουργό Εσωτερικών και αρμόδια για τα δικαιώματα των γυναικών του Αφγανιστάν, τη γιατρό Σ. Σαμάρ, με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Γυναικών ΟΗΕ 8 Μάρτη 2002. Άναυδες ακούσαμε, στη συνέντευξη τύπου που παραχώρησε τότε στο Ζάππειο Μέγαρο, ότι πρώτος στόχος της κυβέρνησής της ήταν να εγγραφούν στους εθνικούς καταλόγους οι γυναίκες. Απούσες στη ζωή, απούσες στο θάνατο, ούτε έγκλημα ούτε εξαφάνιση, ούτε γάτα, ούτε ζημιά… Δεν υπήρχαν καν ως ανθρώπινος πληθυσμός, καταγεγραμμένος, για το κράτος του Αφγανιστάν!!! Στόχοι επίσης η πρόσβαση των Αφγανών γυναικών στο σύστημα υγείας και στην εκπαίδευση, που τους απαγορευόταν. Ζητήθηκε ενίσχυση και βοήθεια της χώρας μας, ώστε να χτιστούν σχολεία. Η Γενική Γραμματεία Ισότητας, ενεργοποίησε τότε Ειδικό Λογαριασμό για την αποστολή Ανθρωπιστικής Βοήθειας στις Γυναίκες του Αφγανιστάν. Η Υπουργός επίσης ενημέρωσε τη χώρα μας για το δισταγμό των Αφγανών γυναικών να αποτινάξουν το ζυγό της μπούρκα και να εγγράψουν τα μικρά κορίτσια στο σχολείο, εξαιτίας του μόνιμου, εξωτερικευμένου φόβου τους για την επανάκαμψη των Ταλιμπάν. Το διαρκή πελέκι να επικρέμεται, όπερ και δυστυχώς εγένετο το σωτήριον έτος 2021, βυθίζοντας στο σκοτάδι τις όποιες ελευθερίες και βήματα εκδημοκρατισμού!
Στην καθ’ ημάς Δύση η ζήτηση σαρκός καλά κρατεί και τα τρόπαια των πολέμων τροφοδοτούν τα κυκλώματα σωματεμπορίας, που προφανώς δρουν κι «ανθούν» παγκοσμίως σε όλα τα μήκη και πλάτη, με αστρονομικά ποσά και με θύματα της γης τις κολασμένες.
Η Δύση, που δεν κατάφερε, παρά τις ως τώρα διακηρύξεις και πολιτικές υπέρ της έμφυλης ισότητας και της γενετήσιας αξιοπρέπειας να αποφύγει, τουλάχιστον στο εσωτερικό της, τα διογκούμενα φαινόμενα ακραίας βίας και γυναικτονιών.
Προωθείται βέβαια ταυτόχρονα από τη βιομηχανία του καταναλωτισμού το ακατάσχετο πρότυπο της σύγχρονης μπούρκα της οικουμενικής δύσης, αυτής που υπόσχεται διαρκή νεότητα και εργαλειοπημένη θηλυκή ομορφιά! Αυτήν την ομορφιά, που στην αποκορύφωσή της μεταμορφώνει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στην κρύα μάσκα της πλαστής-πλαστικής ομοιογένειας, της νέας επιταγής της σαρωτικής μόδας.
Σε λίγο δεν θα αναγνωριζόμαστε, ίδιες κι απαράλαχτες στο νυστέρι της θαυματουργής ματαιοδοξίας!!!
Να αποκτήσουμε επιτέλους συλλογική αυτοσυνειδησία και αποφασιστικότητα, σάλπισμα αφύπνισης, στην προάσπιση των θεμελιωδών αρχών της δημοκρατίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της ισότητας.
Να πάψουμε να ασχολούμεθα με άλλες τρίχες, να κοπούν τα μαλλιά της υποταγής, να καούν οι πανοπλίες -μαντήλες, να αναπνεύσουν γυναίκες και άνδρες την απόλαυση της ελευθερίας έκφρασης, τη βούληση να υπάρχουν αυθύπαρκτοι, -ες.
Είμαστε όλοι κι όλες Ιρανές!
[1] Abrahamian, Ervand (2008). A History of Modern Iran. Cambridge University Press : Διαδηλώσεις διαμαρτυρίας κατά του σάχη Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί και του τρόπου διακυβέρνησής του ξεκίνησαν στα τέλη της δεκαετίας του 1970 καταγγέλοντας, μεταξύ άλλων, παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, φαινόμενα λογοκρισίας, την οικονομική πολιτική αλλά και την επιρροή ξένων δυνάμεων σε όλους τους τομείς της ιρανικής κοινωνίας. Η επανάσταση υπήρξε το αποκορύφωμα ενός κινήματος που διαμορφώθηκε μέσα από το συνασπισμό διαφορετικών κοινωνικών ομάδων, όπως κληρικών, εμπόρων, φοιτητών και διανοούμενων, με διαφορετικές πολιτικές ιδεολογίες. Το παραδοσιακό θρησκευτικό κόμμα του Χομεϊνί επικράτησε στον απόηχο της επανάστασης. Με τη διεξαγωγή εθνικού δημοψηφίσματος, την 1η Απριλίου 1979, το Ιράν έγινε και επίσημα ισλαμική δημοκρατία. Το νέο θεοκρατικό σύνταγμα της χώρας τέθηκε σε ισχύ Δεκέμβριο 1979, αντικατέστησε το Σύνταγμα του 1906 και ανέδειξε τον Χομεϊνί ως ανώτατο ηγέτη του κράτους.
[2] "Islamic Revolution", Historical Dictionary of Iran, β' εκδ. 2007 : Από το Φεβρουάριο του 1979 μέχρι τον Ιούνιο του 1981, διατάχτηκε η εκτέλεση 497 πολιτικών αντιπάλων του καθεστώτος ως «αντι-επαναστάτες» και «σπόροι διαφθοράς» για να ακολουθήσουν εκτελέσεις συνολικά περισσότερων από 8.000 αντιφρονούντων, από τον Ιούνιο του 1981 μέχρι τον Ιούνιο του 1985. Επιπλέον 2.800 φυλακισμένοι απαγχονίστηκαν το 1988.