Ο Χριστόφορος Αργυρόπουλος αποχωρεί από το "ωραίο ταξίδι" της δικηγορίας με τον τρόπο και την ποιότητα που την ασκούσε. Ύφος και ήθος, φόρμα και περιεχόμενο. Πόσο τυχεροί υπήρξαμε όσοι συνυπήρξαμε μαζί του σε ακροατήρια αλλά και σε εκδηλώσεις της Πόλης, στην "αγορά", στην ανταλλαγή των ιδεών. Από τα πολλά που θυμάμαι ξεχωρίζω δύο. Στο Μέγαρο Μουσικής, στην εκδήλωση ΔΣΑ και Ένωσης Ελλήνων Ποινικολόγων για την παρουσίαση του τιμητικού του τόμου, μάς είχε μιλήσει για τη σημασία του ήθους όχι μόνο της προσωπικότητας αλλά του ίδιου του (δικανικού) λόγου. Λόγου που διεγείρει θετικά συναισθήματα έχοντας παράλληλα την ικανότητα διατύπωσης λογικών επιχειρημάτων. Για το νομικό λόγο που πρέπει να τηρεί τους κανόνες όχι ως αναγκαιότητα, αλλά πρωταρχικά ως ηθικό καθήκον. Που οφείλει να διακρίνει ανάμεσα στον αυτοσεβασμό και στην αλαζονεία. Ανάμεσα στην κριτική και στην καχυποψία. Να σέβεται την αξία της αυτογνωσίας και να κατανοεί την ανθρώπινη ατέλεια. Λόγος που πρέπει να αναδεικνύει τη σύνδεση κάθε υπόθεσης με γενικότερα διακυβεύματα και αγαθά, και τούτο σε κάθε ποινική δίκη.
Αλλά ο Χριστόφορος Αργυρόπουλος συνέδεσε το όνομά του και με την Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, στο ΔΣ της οποίας είχε θητεύσει ενώ συμμετείχε ενεργά έως πρόσφατα σε εκδηλώσεις της Ένωσης. Είχε άλλωστε ζήσει την Ένωση από τη σύστασή της την δεκαετία του 1950, και έχει γράψει τα εξής επιγραμματικά, ιστορικά μα και επίκαιρα (στην επετειακή έκδοση για τα 50χρονα της "Τα Δικαιώματα στην Ελλάδα 1953-2003"): "Όλες αυτές οι δυσκολίες [της μετεμφυλιακής εποχής] κατέστησαν την ίδρυση της Ένωσης προσπάθεια αντικειμενικά ανατρεπτική του ιδεολογικού διπόλου της εποχής. Η Ένωση άνοιξε ένα παράθυρο στο μέλλον: στη θεώρηση δηλαδή των δικαιωμάτων του ανθρώπου όχι ως τυπικών, υπερβατικών και αφερέγγυων εξασφαλίσεων μιας "ανάπηρης" ελευθερίας, μιας ανύπαρκτης ισότητας και μιας ουτοπικής δικαιοσύνης, αλλά ως "νομικά ερείσματα και βελτιωμένες θέσεις μάχης για νέες κοινωνικοπολιτικές δυνάμεις" στην ιστορική προοπτική, όπως δίδαξε ο άκαμπτος υπέρμαχος των ατομικών ελευθεριών Αριστόβουλος Μάνεσης. Στο σημείο αυτό χρειάζεται μια διευκρίνιση. Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν εκφράζουν ένα status μετριοπάθειας και συμβιβασμού των αντιθέσεων. Διεκδικούν ένα χώρο σεβασμού της αξιοπρέπειας όλων, προστασίας του δικαιώματός τους να είναι άνθρωποι. Ο χώρος αυτός διασφαλίζει την εντιμότητα της πολιτικής αναμέτρησης στο μέτρο της σχετικής αυτονομίας του κράτους δικαίου απέναντι στις πιέσεις της κοινωνικής κυριαρχίας. Ο χώρος αυτός είναι "τόπος κοινός", προσβάσιμος σε όλους, χωρίς εξαιρέσεις και αποκλεισμούς. Στο χώρο αυτό βεβαίως δεν ιδρύεται αυτόματα ο "νέος ανθρωπισμός", η κοινή ειρήνη, το βασίλειο της ελευθερίας. Αλλά αναπτύσσονται θεσμοί και διαδικασίες που μπορεί να οδηγήσουν στη λειτουργία μιας αυτοδιευθυνόμενης κοινωνίας ίσων και ανεξάρτητων πολιτών, που τους συνδέει η αλληλεγγύη και η κοινότητα της ευθύνης. Με την έννοια αυτή, τα δικαιώματα του ανθρώπου προϋποθέτουν τη δημοκρατία, αλλά διαθέτουν και την ιστορική δυναμική να συντελέσουν στην ριζική ποιοτική αλλαγή των κοινωνικών σχέσεων".
Αξιότιμε με όλη τη σημασία της λέξης Χριστόφορε Αργυρόπουλε, ευχαριστούμε και συνεχίζουμε μαζί.
Photo credits Elli Poupoulidou - NDP Photo agency