Οι όλο και πιο έντονες κραυγές της προεκλογικής περιόδου που επίσημα άρχισε χθες, αλλά ανεπίσημα έχει από καιρό ξεκινήσει, επισκιάζουν όλο και πιο πολύ κάποιες ειδήσεις και εξελίξεις που θα έπρεπε να απασχολούν τα κόμματα και το εκλογικό σώμα πολύ περισσότερο από αυτά που κυριαρχούν στα περισσότερα πρωτοσέλιδα και δελτία ειδήσεων.

Μια από τις εξελίξεις αυτές είναι και η συμφωνία που επιτεύχθηκε πριν λίγες ημέρες μεταξύ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου υπουργών επί της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ενίσχυση της παραγωγής ημιαγωγών και μικροκυκλωμάτων στην ΕΕ, περισσότερο γνωστή ως EuropeanChipsAct. Οι ημιαγωγοί είναι όντως μεγάλης σημασίας  από τεχνολογική άποψη αφού σε αυτούς στηρίζεται η λειτουργία των σύγχρονων αυτοκινήτων, των κινητών τηλεφώνων αλλά και υποδομών ζωτικού ενδιαφέροντος στους τομείς της υγείας, της ενέργειας, των επικοινωνιών και της αυτοματοποίησης και στους περισσότερους άλλους τομείς της βιομηχανίας, συμπεριλαμβανομένων της τεχνητής νοημοσύνης και της επικοινωνίας 5G/6G. Επ’ εσχάτων όμως κατέστησαν και ζήτημα κεφαλαιώδους γεωστρατηγικής σημασίας για την Ευρώπη, αφού σε ποσοστό πάνω από 90% παράγονται έξω από την ΕΕ και μάλιστα σε χώρες που η εξάρτηση της ΕΕ από αυτές μπορεί να αποδειχθεί, για διαφορετικούς λόγους, τουλάχιστον προβληματική. Μια πρώτη πικρή γεύση πήραμε ως Ευρώπη κατά την εποχή της πανδημίας του κορονοϊού. Μια δεύτερη θα μπορούσε να υπάρξει αν π.χ. η Κίνα προχωρούσε σε στρατιωτικό αποκλεισμό της Ταϊβάν,που είναι μεγάλος παραγωγός μικροτσίπ, και ταυτόχρονα, ως απάντηση στην αναμενόμενη διεθνή αντίδραση,περιόριζε ή διέκοπτε τις εξαγωγές προς την ΕΕ και τις ΗΠΑσπάνιων γαιών, που είναι η πρώτη ύλη για την παραγωγή ημιαγωγών και στην εξόρυξη των οποίων η Κίνα είναι μακράν η πρώτη χώρα στον κόσμο.

Για όλους αυτούς τους λόγους είναι πολύ σημαντική η συμφωνία που επιτεύχθηκε. Χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι αυτή η συνολικά θετική εξέλιξη δεν έχει και κάποιες σοβαρές αδυναμίες.

Πρώτη από τις αδυναμίες αυτές είναι το ότι για να επιτευχθεί η συμφωνία αυτή χρειάστηκε πάνω από ένας χρόνος από τη στιγμή που υποβλήθηκε η πρόταση της Επιτροπής (Φεβρουάριος 2022) , χωρίς να υπολογίζουμε τον χρόνο που θα απαιτηθεί για να πάρει τη μορφή εγκεκριμένου κανονισμού της ΕΕ. Ως δεύτερη αδυναμία θα εντοπίζαμε τη σχεδόν ανύπαρκτη χρηματοδότηση της πρωτοβουλίας από πλευράς ευρωπαϊκού προϋπολογισμού. Από τα πανηγυρικώς εξαγγελθέντα 43 δισεκατομμύρια ευρώ, μόλις τα 3,3 δισ. θα προέλθουν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και μάλιστα όχι ως «φρέσκο χρήμα» αλλά ως περικοπή άλλων υφισταμένων – και σημαντικών – προγραμμάτων, όπως το Πρόγραμμα Έρευνας Horizon. Τα υπόλοιπα θα αποτελέσουν αντικείμενο κρατικών ενισχύσεων που κάθε κράτος –μέλος θα χορηγήσει σε επιχειρήσεις του. Δηλαδή «τι είχες Γιάννη, τι είχα πάντα». Όπως συνέβη κατά την πανδημία, όπως συνέβη και εξακολουθεί να συμβαίνει με την ενεργειακή κρίση, οι επιχειρήσεις των δύο οικονομικά ισχυρότερων χωρών της ΕΕ θα λάβουν τα τρία τέταρτα των συνολικών κρατικών ενισχύσεων ενισχύσεων και αυτές των λοιπών είκοσι πέντε χωρών κάθιδρες θα τρέχουν από πίσω τους να μοιρασθούν το υπόλοιπο ένα τέταρτο.

Μια πρώτηγεύση της προοπτικής αυτής παίρνουμε πριν ακόμη ξεκινήσει η εφαρμογή της EuropeanChipsAct. Ο αμερικανικός κολοσσός της βιομηχανίας μικροτσίπIntel προχωρά σε επένδυση  στην Ευρώπη, ύψους  - κρατηθείτε – 17 δισ. ευρώ. Πού θα γίνει η επένδυση;  Στη Γερμανία ασφαλώς, η οποία θα καταβάλει στην εταιρεία κρατική ενίσχυση – κρατηθείτε και πάλι – περί τα  7 δισ. ευρώ. Όπως γράφτηκε δε, η Intelαπαιτεί ακόμη μεγαλύτερη ενίσχυση. Μια δεύτερη επένδυση με ανάλογο αντικείμενο, ύψους περί τα 6 δισ. ευρώ, με συμμετοχή και αμερικανικής εταιρείας, προγραμματίζεται – που άλλού; - στη Γαλλία, δηλαδή στη χώρα με τη δεύτερη ισχυρότερη οικονομία της ΕΕ, που έχει τη δυνατότητα να δώσει επίσης μεγάλες κρατικές ενισχύσεις.

Ακόμη σοβαρότερο όμως είναι το ότι το ύψος των συνολικών επενδύσεων που, όπως λέγεται, προγραμματίζει να υλοποιήσει η Intelστην Ευρώπη, θα φθάσει τα 100 δισ. ευρώ! Το αδυσώπητο ερώτημα που ανακύπτει είναι με ποιον τρόπο θα καταστεί εφικτό ένα μέρος των επενδύσεων αυτών να γίνει σε χώρες όπως η Ελλάδα, που δεν θα μπορούν να προσφέρουν κρατικές ενισχύσεις ανάλογες προς αυτές της Γερμανίας και της Γαλλίας; Θα απαιτήσουν οι χώρες του ευρωπαϊκού νότου να γίνει αυτό μέσω  σοβαρής και  πρόσθετης  χρηματοδότησης από το πολυαναμενόμενο Ταμείο Ευρωπαϊκής Κυριαρχίας, την οποία όμως απορρίπτουν επιμόνως οι πλούσιες χώρες της ΕΕ ; Και από την άλλη πλευρά, θα προγραμματισθούν όλες οι άλλες ενέργειες υποδοχής τέτοιων επενδύσεων, όπως η κατάλληλη εκπαίδευση, η ενίσχυση σχετικής έρευνας, η αναζήτηση και αξιοποίησηκάποιων από τα λεγόμενα «κρίσιμα» για τη βιομηχανία αυτή υλικά;

Να περιμένουμε να αποτελέσουν τα ερωτήματα αυτά μέρος του προεκλογικού διαλόγου, γιατί όχι και των περίφημων debates; Χλωμό το βλέπουμε, αλλά η ελπίδα πεθαίνει τελευταία. Θα μάθουμε ότι ήταν ένα από τα αντικείμενα συζήτησης στην πρόσφατη συνάντηση πολιτικού αρχηγού με τον καγκελάριο Σολτς; Δεν ξέρουμε. Προς το παρόν πάντως κάτι τέτοιο δεν περιλήφθηκε σε όσα ανακοινώθηκαν για αυτή την πολυδιαφημισμένη – και, εξ ορισμού τουλάχιστον,σημαντική – συνάντηση. Να περιμένουμε έντονη δραστηριοποίηση των εκπροσώπων της χώρας μας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο – τουλάχιστον όσων δεν «τυρβάζονται περί άλλα»; Μακάρι, αλλά η μέχρι τώρα εμπειρία δεν δείχνει κάτι τέτοιο. Ας είναι καλά και ο σταυρός με τον οποίο εκλέχθηκαν και με τον οποίο ελπίζουν ότι θα επανεκλεγούν, αν βέβαια δεν αλλάξει κάτι.

Χάσαμε λοιπόν την Ευρώπη από το πολιτικό οπτικό μας πεδίο εν μέσω του προεκλογικού πυρετού; Προς το παρόν έτσι φαίνεται. Ωστόσο ηευρωπαϊκή πορεία της χώρας μας και η ανάγκη ενεργού συμμετοχής της στις ευρωπαϊκές εξελίξεις δεν μπορούν να μην αποτελέσουν ουσιαστικό μέρος της προεκλογικής συζήτησης. Η υπόθεση «Ευρώπη» δεν πρέπει να συνεχίσει να χάνεται από το πολιτικό οπτικό μας πεδίο, αλλά πρέπει να είναι συνεχώς στο κέντρο του. Πριν και μετά τις εκλογές. Στοπ.

*Οι νεότεροι σε ηλικία αναγνώστες πιθανότατα δεν γνωρίζουν ότι στα πριν από πολλά χρόνια τηλεφωνούμενα τηλεγραφήματα οι τηλεγραφητές (άλλη άγνωστη λέξη για τους νέους) εκφωνούσαν την τελεία στο τέλος κάθε φράσης με τη λέξη «Στοπ».

Πηγή: www.kreport.gr