Η προσπάθεια να βάλουμε στη σειρά κάποιες μετεκλογικές σκέψεις αποδεικνύεται κάθε μέρα και πιο δύσκολη. Οι εξελίξεις, μετά τις αναμετρήσεις του Μαΐου και του Ιουνίου, εμπεριέχουν τελικά και το στοιχείο της έκπληξης. Ενδεικτικό παράδειγμα η εκτίμηση που είχαμε -σχεδόν όλοι μέχρι την περασμένη Πέμπτη- ότι ο Τσίπρας είναι τόσο σφιχταγκαλιασμένος με την κομματική μικροεξουσία του που είχε αποφασίσει να πάρει το ρίσκο της δικής του πολιτικής επιβίωσης, με τελικό ορίζοντα τις ευρωεκλογές του 2024. Τελικά, όπως ο ίδιος είπε, ύστερα από περισυλλογή “με το μαξιλάρι” του, αποφάσισε να παραιτηθεί από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, κλείνοντας τον κύκλο που άνοιξε πριν 15 χρόνια. Από την άλλη, η σοκαριστική είσοδος ακροδεξιών, ψεκασμένων και νεοναζιστικών δυνάμεων στο νέο Κοινοβούλιο, μετά το αρχικό μούδιασμα που προκάλεσε, μας έχει οδηγήσει στο να αναμασάμε τα προφανή, τοποθετώντας για ακόμα μία φορά τους εαυτούς μας στη μεγάλη παρέα των “πεφτοσυννεφάκηδων”.
Και τώρα, τι;
Ωστόσο, με το παρόν κείμενο δεν θα ασχοληθούμε ούτε με τις εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ ούτε με την ποικιλώνυμη και ποικιλότροπη ακροδεξιά της νέας Βουλής. Εξάλλου θα μας δοθούν πολλές ευκαιρίες, στο όχι μακρινό μέλλον, να μιλήσουμε και να γράψουμε και γι’ αυτά. Θα σταθούμε, λοιπόν, σε κάτι που -κατά τη γνώμη μας- έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον για τους αναγνώστες της “Μεταρρύθμισης”: το μέλλον της κεντροαριστεράς και της ελληνικής σοσιαλδημοκρατίας, μετά το διψήφιο -αλλά όχι και τόσο ισχυρό- ποσοστό που έλαβε το ΠΑΣΟΚ στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις που προηγήθηκαν.
Ήταν “ταβάνι”;
Πράγματι το κόμμα του οποίου ηγείται ο Νίκος Ανδρουλάκης ενδυνάμωσε τη θέση του τόσο κοινοβουλευτικά όσο και εντός κοινωνίας, αφού ο πρώτος στόχος, εκείνος της αύξησης των ποσοστών σε σχέση με το 2019, επιτεύχθηκε. Είναι, επίσης, σημαντικό ότι η ηγετική ομάδα του ΠΑΣΟΚ δεν έπεσε στην παγίδα να ισχυρίζεται ότι στην εκλογική αναμέτρηση της 25ης Ιουνίου θα μπορούσε να αναδειχθεί σε αξιωματική αντιπολίτευση. Εκείνο όμως που προκύπτει ως ερώτημα είναι αν το 11,84% είναι το εκλογικό “ταβάνι” του κόμματος. Αν δηλαδή μελλοντικά, για οτιδήποτε περισσότερο από αυτό το ποσοστό, άρα και για την επίτευξη του στόχου να (ξανα)γίνει ο έτερος πόλος εξουσίας, το μόνο στο οποίο μπορεί να ελπίζει είναι η -πιθανή- περαιτέρω κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ.
Το κάλεσμα
Το τι ισχύει θα φανεί στις επόμενες δημοσκοπήσεις, αλλά κυρίως στα αποτελέσματα των αναμετρήσεων σε τοπική αυτοδιοίκηση και ευρωεκλογές. Ωστόσο, μέχρι τότε είναι επιτακτικό να υπάρξει, σοβαρά αυτή τη φορά, ένα κάλεσμα συσπείρωσης των δυνάμεων της σοσιαλδημοκρατίας, του πολιτικού φιλελευθερισμού και της κεντροαριστεράς, που παραμένουν ανενεργές και παρακολουθούν από απόσταση τις πολιτικές και κοινωνικές διεργασίες στη χώρα ή αυτόνομα καταγράφουν ισχνά εκλογικά ποσοστά. Μάλιστα, η κρίση στον ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να αντιμετωπιστεί από την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ ως ευκαιρία.
Συσπείρωση
Για το επόμενο χρονικό διάστημα όσο η -πολυτραυματισμένη- αξιωματική αντιπολίτευση θα βουλιάζει στην εσωστρέφεια των διαδικασιών μετάβασης στη μεταΤσίπρα εποχή, τόσο θα απελευθερώνει δυνάμεις και ανθρώπους που θα μπορούσαν να γίνουν συμμέτοχοι της διαδικασίας επανασυσπείρωσης του χώρου της πέραν του ΣΥΡΙΖΑ κεντροαριστεράς. Με λίγα λόγια, ο χώρος της ελληνικής σοσιαλδημοκρατίας και του πολιτικού και κοινωνικού φιλελευθερισμού χρειάζεται άμεσα να προχωρήσει στο δικό του Επινέ.