Ενας καλός φίλος, μετριοπαθής δεξιός και μεγάλης ηλικίας ώστε να έχουν δει πολλά τα μάτια του, μου έλεγε τις προάλλες: «Πρώτη φορά στη ζωή μου βλέπω παλιούς αριστερούς να σκύβουν το κεφάλι. Εχουν κάνει τεράστια ζημιά στην Αριστερά. Θα φύγουν και θα κάνει χρόνια να συνέλθει». «Με την ευγενή χορηγία πολλών δικών σου», του υπενθύμισα. «Παυλόπουλος, Παπαγγελόπουλος, Καμμένος δεν είναι αριστεροί». «Και αυτό σωστό», χαμογέλασε, «αλλά εμείς ποτέ δεν είχαμε το ηθικό πλεονέκτημα. Είχαμε το ηθικό μειονέκτημα και τώρα με τον ΣΥΡΙΖΑ ήρθαμε μία η άλλη». Εγώ δεν μπορούσα να χαμογελάσω. Στην Ελλάδα των παραδόξων, η Αριστερά για διάφορους λόγους, που δεν είναι της στιγμής, ταυτίστηκε για χρόνια με την κομμουνιστική Αριστερά. Μέσα από τα σπλάχνα της γεννήθηκαν και η αμφισβήτηση και η ανανέωσή της. Ακόμα και το κεντροαριστερό ΠΑΣΟΚ γεννήθηκε με ιδεολογικοπολιτικά δάνεια από το ΚΚΕ (ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο, αποδοκιμασία της Σοσιαλδημοκρατίας). Αυτό εξηγεί εν μέρει και την πρωτοφανή μετανάστευση εκλογικού σώματος από το ΠΑΣΟΚ στον ΣΥΡΙΖΑ. Από την Κατοχή και μετά, η Αριστερά γνώρισε κορυφές και Τάρταρα.
Και τα πέτρινα χρόνια οι αριστεροί είχαν χειρολαβές για να κρατηθούν. Από τα στρατοδικεία, τη Μακρόνησο, τις εξορίες και τις διώξεις του μετεμφυλιακού κράτους με τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων, τις νέες διώξεις και την αντίσταση επί χούντας, μέχρι την ομαλότητα της Μεταπολίτευσης τρεις γενιές αριστερών -της Κατοχής, του 114 και του Πολυτεχνείου- κρατήθηκαν όρθιες και περήφανες. Παρά τα εγκληματικά λάθη, τις αποτυχίες και απογοητεύσεις, οι αριστεροί κέρδισαν τον σεβασμό και των πολιτικών τους αντιπάλων για την σοβαρότητα, την αγωνιστικότητα και την τιμιότητά τους. Αυτά συμπυκνώθηκαν στο περίφημο ηθικό πλεονέκτημα που δεν ήταν μύθος ή κατασκευή. Και όταν η καθημερινότητα της Μεταπολίτευσης έβγαλε και παθογένειες, ήταν η ανανεωτική Αριστερά που εισήγαγε στην πολιτική ως κριτήριο «το ύφος και το ήθος της εξουσίας». Ηταν αυτή που πρώτη αντιτάχθηκε στον αυριανισμό. Αυτές είναι οι χειρολαβές μας στην Αριστερά.
Αυτή την περιουσία βάλθηκαν να διασπαθίσουν κυβερνώντας μόλις για ενάμιση χρόνο. Ολα τα άνθη του κακού των κομμάτων εξουσίας της Μεταπολίτευσης φούντωσαν μέσα σε μόλις ενάμιση χρόνο άσκησης εξουσίας. Δεν αναφέρομαι εδώ σε πολιτικές επιλογές, όσο βλαπτικές και αν αποδείχθηκαν. Αναφέρομαι σε συμπεριφορές, ακριβώς στο ύφος και το ήθος της «αριστερής» εξουσίας που ασκούν. Γιατί η κρίση κάποτε θα περάσει, η οικονομία θα συνέλθει. Το υπόδειγμα όμως θα αργήσει. Το κατέστρεψαν τύποι σαν τον Πολάκη, για να αναφερθώ συμβολικά στο πρόσωπο των ημερών. Και είναι δυστυχώς πολλοί κυνικοί, θρασείς και εξουσιολάγνοι. Τόσοι, ώστε να κυριαρχεί στη συνείδηση των πολιτών η επικίνδυνη για το μέλλον της δημοκρατίας μας άποψη ότι «τίποτε δεν γίνεται, γιατί όλοι ίδιοι είναι».