Δύο είναι τα συμπεράσματα από την τελευταία εμφάνιση του πρωθυπουργού ενώπιον του υπουργικού συμβουλίου και μάλιστα σε απευθείας τηλεοπτική μετάδοση: πρώτον, ότι αναλαμβάνει ο ίδιος προσωπικά την πολιτική ευθύνη για την εθνική τραγωδία στο Μάτι. Και, δεύτερον, ότι αυτή οφείλεται, τελικά, στην άναρχη δόμηση της περιοχής. Προσπάθησε, έτσι, να δημιουργήσει ένα πρόχειρο ανάχωμα στη λαϊκή κατακραυγή, που πολιορκεί την κυβέρνησή του. Και, κυρίως, να τη διοχετεύεσει μακριά από την προφανή πηγή της -έξω και πέρα, δηλαδή, από το πεδίο της δικής του εξουσίας. Απέτυχε!
Αναλαμβάνοντας σε ρητορικό και μόνο επίπεδο την «πολιτική ευθύνη», ο κ. Τσίπρας δεν έκανε παρά έναν υποκριτικό ελιγμό, καθώς, ταυτόχρονα, παρέπεμπε στο άγνωστο μέλλον τον εντοπισμό των παραλείψεων του κράτους. Από το προηγούμενο βράδυ, άλλωστε, ο επίσημος εκπρόσωπος και οι υπουργοί του, το είχαν ξεκαθαρίσει: «Όσο κι αν ψάξαμε, εμείς λάθη δεν βρήκαμε». Αν, όμως, σφάλματα δεν υπήρξαν, τότε ποιο ήταν το συγκεκριμένο περιεχόμενο της πρωτοβουλίας του πρωθυπουργού; Αιφνιδίως αποφάσισε και δημοσίως ανέλαβε μίαν ευθύνη για πράγματα …που πήγαν καλά;
Προφανώς και δεν είναι έτσι. Αντιθέτως, στόχος του πρωθυπουργού ήταν να προβάλει την «αντικειμενική» πολιτική ευθύνη -αυτήν, δηλαδή, που έτσι και αλλιώς έχει από τη θέση του- ώστε να αποφύγει την «υποκειμενική». Εκείνη, δηλαδή, που αφορά άστοχες αποφάσεις και αναποτελεσματικούς χειρισμούς της εξουσίας. Διότι ενώ η πρώτη είναι γενική και απρόσωπη, η δεύτερη οδηγεί σε μονόδρομο: Υπουργοί και αξιωματούχοι θα πήγαιναν σπίτι τους, το πολιτικό κόστος θα ήταν άμεσο, η ταραχή στους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ διαλυτική! Έτσι, όμως, δεν θα μπορούσαν να βαδίσουν προς τις εκλογές…
Παραπλανητική, ωστόσο, αποδεικνύεται και η απόπειρα να αναζητηθεί ο ένοχος …στα αυθαίρετα. Όχι μόνο γιατί η σημερινή κυβέρνηση τα βάφτισε «οικιστικές πυκνώσεις» και μόλις πρόσφατα τα νομιμοποίησε. Ούτε γιατί βουλευτές της ήταν οι πρώτοι διαδηλωτές απέναντι σε κάθε μπουλντόζα. Αλλα, κυρίως, διότι ο συγκεκριμένος αντιπερισπασμός δεν απαντά στο συγκεκριμένο. Αυθαίρετα και φωτιές υπήρχαν ανέκαθεν στο Μάτι, αλλά μόνο τώρα κάηκαν εκεί άνθρωποι! Και, εν πάση περιπτώσει, πού καταλήγει ένας τέτοιος συλλογισμός; Oτι κάθε τόπος αυθαιρέτων κατοικείται από μελλοθανάτους;
Τα δυσμενή αντικειμενικά στοιχεία δεν αμφισβητούνται: Είμαστε χώρα με μεσογειακές πυρκαγιές, χωρίς πολεοδομικά σχέδια και οργάνωση. Πληγές διαχρονικές, που προφανώς δεν θεραπεύονται στη διάρκεια μιας τετραετίας. Η κριτική προς την κυβέρνηση, λοιπόν, δεν ασκείται επί αυτών. Ασκείται, όμως, διότι τη διοίκηση αυτής, ακριβώς, της χώρας θέλησε και πήρε ο ΣΥΡΙΖΑ, υποσχόμενος, μάλιστα, ότι τα πάντα θα γίνουν αυτομάτως καλύτερα. Και διότι, αφού απέτυχε, ενοχοποιεί τώρα …τα ίδια τα προβλήματα. Αυτά, που ο κ.Τσίπρας ανερυθρίαστα παραδέχθηκε πως υποτίμησε γιατί … πολεμούσε τα μνημόνια!
Διαπιστώνοντας, η κυβέρνηση, ότι η εθνική τραγωδία πυρπολεί και το καλοκαιρινό της αφήγημά περί εξόδου από την κρίση, επιχειρεί να αλλάξει την πραγματικότητα: Αρνείται την συγγνώμη γιατί αρνείται την ανεπάρκειά της. Επιθυμεί «αντικειμενική» την ευθύνη γιατί η «υποκειμενική» δείχνει τον εαυτό της. Και δεν μιλά για τα παρόντα λάθη στην πυρόσβεση ή στην αδυναμία εκκένωσης ενός οικισμού, αλλά για την μέλλουσα δόμηση. Σπρώχνει, με άλλα λόγια, σε αλλότρια πεδία τη δική της ενοχή και στο θολό χθες την χειροπιστή ανικανότητα του σήμερα. Πρόκειται, όμως, για την ύστατη μπλόφα της.
Κατά τη γνώμη μου, το περίφημο «ηθικό πλεονέκτημα» ουδέποτε περιορίστηκε στη σχέση διπλοκής με μεγαλοπαράγοντες, που άλλωστε αποδείχθηκε ότι άγγιζε τους πάντες -και τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Αφορούσε κυρίως την εντύπωση μιας «αμόλυντης» από την εξουσία διάθεσης, την αίσθηση πως αυτοί τουλάχιστον «έχουν καλές προθέσεις». Ε, λοιπόν, αυτή η εικόνα κάηκε στο Μάτι, παρά τα επιδόματα και τους διορισμούς, που ανακοινώθηκαν ως αντιπαροχή στις ζωές που χάθηκαν! Η εμφάνιση των υπουργών και του πρωθυπουργού απομυθοποίησαν αυτοστιγμεί τις «καλές προθέσεις»!
Οι δύο δημόσιες παρεμβάσεις της κυβέρνησης την ανέδειξαν ως ένα σχήμα εξουσίας με τακτική, αλλά όχι ενσυναίσθηση. Με πονηριά, αλλά όχι εξυπνάδα. Με πολιτικό θράσος, αλλά όχι ανθρώπινο φιλότιμο. Τελικά, με πλεονέκτημα, ίσως, αλλά όχι «ηθικό». Από την άποψη αυτή, μιλάμε για έναν επίλογο που ήδη γράφεται στη μέση συνείδηση πριν ακόμη τα φθινοπωρινά γκάλοπ: Στο εξής, κάθε δήλωση υπουργού θα συναντά το μαύρο φίλτρο της δυσπιστίας στο αυτί κάθε ακροατή. Και στο φρέσκο πρόσωπο του πρωθυπουργού όλοι θα προσθέτουν τις βαθειές ρυτίδες τύψεων, που ο ίδιος τόσο κυνικά αρνήθηκε…
thetoc.gr