Οι ατέλειωτες περιπέτειες όσων έχουν την τόλμη να επενδύσουν στην Ελλάδα και η απαράδεκτη αντιμετώπιση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ σε καινοτόμες εταιρείες (taxi beat) μου έφερε στο μυαλό ένα κείμενο που είχα διαβάσει το 2015 από τον ιδρυτή της Workable, Ν. Μωραϊτάκη. Ο νέος επιχειρηματίας περιγράφει το πώς τον προσέγγισαν οι εκπρόσωποι του υπουργείου Οικονομικών της Ολλανδίας ώστε να δραστηριοποιηθεί εκεί. Η σύγκριση με αυτά που ζούμε στη χώρα μας σε κάνει να μελαγχολείς. Γράφει λοιπόν:
Σήμερα μίλησα με δύο εκπροσώπους του υπουργείου Οικονομικών της Ολλανδίας. Είναι στη Βοστώνη, μία από τις πολλές εμπορικές αντιπροσωπείες που έχουν σε όλο τον κόσμο. Μας προσέγγισαν γιατί θα ήθελαν να επενδύσουμε στη χώρα τους, να κάνουμε δουλειές εκεί και να ανοίξουμε γραφεία. Έχουν μία υπηρεσία που μας παρέχει δωρεάν tax advisors, λογιστές, recruiters και ανθρώπους που μπορούν να μας βρούνε γραφεία, να κανονίσουν όλη τη γραφειοκρατεία (από τη Βοστώνη, χωρίς να επισκεφτούμε τις δημόσιες υπηρεσίες στην Ολλανδία), άδειες, κλπ. Πρότειναν να μας κάνουν δωρεάν οικονομική μελέτη για να δούμε τι φόρους θα πληρώνουμε, ποιο θα είναι το κόστος εργασίας κλπ. Πρότειναν να μας πετάξουν στο Άμστερνταμ για να γνωρίσουμε τοπικές επιχειρήσεις, να δούμε χώρους γραφείων και να έχουμε δωρεάν συναντήσεις με recruiters αλλά και στελέχη που θα μπορούσαμε να προσλάβουμε.
Δεσμεύονται ότι αν ανοίξουμε εκεί εταιρία οι φόροι, εισφορές, κλπ δεν θα αλλάξουν για εμάς για 10 χρόνια ώστε να μπορούμε να κάνουμε προγραμματισμό με μεγάλο ορίζοντα. Έχουν προγράμματα που μας δίνουν οικονομική βοήθεια για να στήσουμε τα operations μας εκεί, αναλογικά με το venture capital funding που παίρνουμε (δηλαδή μας δίνουν επιπλέον funding από ό,τι έχουμε, δωρεάν, αρκεί να το χρησιμοποιήσουμε στην Ολλανδία). Είναι διατεθειμένοι να τα κάνουν όλα αυτά ακόμη και για ένα γραφείο 3-4 ατόμων, γιατί βλέπουν μακριά και πιστεύουν ότι αν κάνουμε καλά τη δουλειά μας εκεί και το κράτος τους μας εξυπηρετεί, μέσα σε μια δεκαετία θα πετύχουμε, θα μεγαλώσουμε και θα πληρώσουμε περισσότερους φόρους, θα προσλάβουμε περισσότερους Ολλανδούς.
Οι εκπρόσωποι ήταν δύο αξιοπρεπέστατοι, μορφωμένοι δημόσιοι υπάλληλοι που γνώριζαν πως δουλεύουν οι τεχνολογικές startup και το venture capital. Είχαν κάνει μεγάλη έρευνα πριν μου μιλήσουν. Ήξεραν την ιστορία της εταιρίας μας, που έχουμε γραφεία, τι δουλειά κάνουμε, και έτσι είχαν καλό λόγο να πιστεύουν ότι αργά η γρήγορα θα επεκταθούμε στην Ευρώπη. Μετά τη συνομιλία μας στο skype μου έστειλαν ένα αντίγραφο του company profile που έχει φτιαχτεί για το Workable στη βάση δεδομένου του υπουργείου τους και ένα κωδικό ώστε να μπορώ να το ενημερώσω για να ξέρουν ποιοι είμαστε και να μπορούν να μας προτείνουν δωρεάν υπηρεσίες που μας ταιριάζουν”.
Αναπόφευκτα αναλογίζεσαι το εχθρικό κλίμα που αντιμετωπίζει όποιος αποφασίσει να επενδύσει στην Ελλάδα. Αντί να τον βοηθήσουν, κυβέρνηση και υπηρεσίες ανταγωνίζονται για το ποιος θα του κάνει τη ζωή περισσότερο δύσκολη. Τρανό παράδειγμα το Ελληνικό, μια επένδυση που θα δημιουργήσει όχι κάποιες δεκάδες, αλλά 70.000 θέσεις εργασίας σε μια χώρα που μαστίζεται από την ανεργία. Ένας χώρος που λειτουργούσε επί 60 χρόνια ως αεροδρόμιο, ανακαλύψαμε ξαφνικά ότι είναι αρχαιολογικός χώρος, δασική έκταση κλπ κλπ. Είναι απολύτως κατανοητοί οι λόγοι που η χώρα κατρακυλάει σε όλους τους διεθνείς δείκτες και γιατί χάνει διαρκώς έδαφος σε σύγκριση με τις υπόλοιπα κράτη-μέλη της ΕΕ. Πολλοί χαιρετίζουν την εξέλιξη της σκέψης του κ.Τσίπρα, που αρχίζει με αργούς ρυθμούς να αντιλαμβάνεται στοιχειωδώς τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το παγκόσμιο σύστημα. Το 2016 κατάλαβε ότι δε γίνεται να βαράει τα νταούλια και να χορεύουν οι αγορές και το 2017 ότι η ανάπτυξη θα έρθει από ιδιωτικές επενδύσεις.
Η Ελλάδα όμως δεν είναι το μοναδικό μέρος για να τοποθετήσει κάποιος τα κεφάλαιά του. Ο διεθνής ανταγωνισμός για την προσέλκυση επενδυτών είναι τεράστιος και αυτές που κερδίζουν είναι όχι οι υπανάπτυκτες (όπως νομίζουν κάποιοι) αλλά οι πιο αναπτυγμένες (πρώτες το 2016 στην προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων ήταν οι ΗΠΑ με δεύτερη την Κίνα).
Σε αυτό τον ανταγωνισμό τι έχουμε να δείξουμε; Σύγχρονη διοίκηση; Ευνοϊκό φορολογικό σύστημα; Σταθερό περιβάλλον; Χρηματοπιστωτικό σύστημα σε πλήρη λειτουργία; Σύγχρονο σύστημα απονομής δικαιοσύνης; Πολιτική βούληση; Τίποτα από τα παραπάνω.
Η χώρα δεν χρειάζεται πολιτικούς που αντελήφθησαν τώρα εκείνα που ισχύουν στον υπόλοιπο κόσμο εδώ και δεκαετίες, αλλά μια κυβέρνηση η οποία θα άρει με αποφασιστικές κινήσεις τα εμπόδια. Που θα δώσει ένα ισχυρό μήνυμα αλλαγών σε όλο τον κρατικό μηχανισμό και στο διεθνές περιβάλλον. Που θα εκμεταλλευθεί τα όποια συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας (γεωγραφική θέση, συμμετοχή στην ευρωζώνη, σταθερότητα σε περιοχή αστάθειας, πτώση αξιών λόγω κρίσης, αποκατάσταση δημοσιονομικής ισορροπίας) και θα δείξει έμπρακτα ότι η χώρα από εχθρός, γίνεται φίλος των επενδυτών. Μόνο έτσι θα προχωρήσει η Ελλάδα. Διαφορετικά είμαστε καταδικασμένοι σε διαρκή υποβάθμιση. Δεν θα γίνουμε Ολλανδία. Αλλά τουλάχιστον ας αρχίσουμε να μειώνουμε, αντί να αυξάνουμε διαρκώς, την απόσταση που μας χωρίζει.