Κ??ι έτσι λοιπόν, απρόθυμες να συμφωνήσουν, οι κοινοβουλευτικές δυνάμεις, μοιραίες κι άβουλες αντάμα, υπνοβατούν προς τις πρόωρες εκλογές.
Εάν δεν προκύψει κάποιο εορταστικό θαύμα στις 29/12, το μόνο που μπορούμε με βεβαιότητα να περιμένουμε τους αμέσως επόμενους μήνες είναι το βίαιο φρενάρισμα της οικονομικής ανάκαμψης, κατάρρευση εσόδων και πληρωμών, αύξηση «κόκκινων» δανείων, φυγή επενδυτών, ανησυχία καταθετών. Κι αυτά απλώς μέχρι τις εκλογές, που φαίνεται θα διεξαχθούν σε κλίμα πόλωσης και φόβου.
Η μόνη βεβαιότητα μετά τις εκλογές (εάν εκεί φτάσουμε) είναι ότι η χώρα θα συνεχίσει να εξαρτάται από τη (φθηνή) χρηματοδότηση της Ε.Ε. και του ΔΝΤ. Οι δανειακές ανάγκες για το 2015 είναι 22,5 δισ. Οι δόσεις της τρόικας θα είναι η μόνη άμυνα απέναντι σε μια ολέθρια χρεοκοπία, που θα μας έριχνε σε περιπέτειες όπως της Κύπρου. Ή θα μας οδηγούσε σε λιγότερο πιθανά, αλλά πολλαπλώς καταστροφικά, σενάρια εξόδου από το ευρώ και την ενιαία αγορά.
Πολλά παραμένουν αβέβαια, όμως τα παραπάνω είναι δεδομένα. Δεδομένο επίσης ότι η τρόικα θα επιστρέψει για τη διαπραγμάτευση, για να εκταμιευθούν οι δόσεις του 2014 και να συμφωνηθεί το νέο πρόγραμμα. Το κατά τρόικα δημοσιονομικό κενό των 2,5 δισ. μάλλον θα έχει διευρυνθεί. Οι πιέσεις για μέτρα στο ασφαλιστικό θα επανέλθουν, αφού ακόμα δεν είναι βιώσιμο. Η διαπραγμάτευση τότε, Φεβρουάριο-Μάρτιο 2015, θα είναι πολύ δυσκολότερη, αφού θα έχει προηγηθεί η κατάρρευση επικοινωνίας, και με δεδομένη την απόφαση των πιστωτών να εξαντλήσουν την αυστηρότητα στην τήρηση των υποχρεώσεων.
Ετσι λοιπόν μια κυβέρνηση Τσίπρα (ας υποθέσουμε) θα διαπραγματευτεί με την προσδοκία μιας μεγάλης συμφωνίας, που θα πρέπει να έχει την αποδοχή και της τρόικας και των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ. Θα πρέπει το νέο πρόγραμμα να ικανοποιήσει τους ψηφοφόρους που προσδοκούσαν να διώξει την τρόικα και να σχίσουν το Μνημόνιο, και να μπορεί ταυτόχρονα να γίνει αποδεκτό από τον κ. Ντομπρόβσκις και τον κ. Σόιμπλε. Θα είναι ευθύνη του κ. Τσίπρα να διαπραγματευθεί μέχρι τέλους το οικονομικό πρόγραμμα στο οποίο θα πρέπει να συμφωνήσουν και ο κ. Γκογιάλ του ΔΝΤ και ο κ. Λαφαζάνης του Αριστερού Ρεύματος. Καλή του τύχη, αλλά δεν μπορώ να σκεφτώ πολλούς που θα ήθελαν να βρίσκονται στη θέση του.
Παρά τον εμφανή παραλογισμό, προχωρούμε. Η Ν.Δ. πιθανόν περιμένει μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, εάν αυτό προκύψει, να συνθλιβεί γρήγορα από τις αντιφάσεις της. Και ο ΣΥΡΙΖΑ προχωρεί επίσης, ελπίζοντας ότι οι αντιφάσεις του θα λυθούν από τη ζωή, ίσως στο χείλος του γκρεμού, που πάντα επιταχύνει τα αντανακλαστικά και συγκεντρώνει τον νου. Το τι χώρα θα έχει απομείνει μετά τις παρενθέσεις της βίαιης ωρίμανσης μένει να το δούμε.
Μακάρι ο ΣΥΡΙΖΑ να μπορούσε να αλλάξει την πολιτική της Ευρωζώνης, επιφέροντας μια απόφαση αμοιβαιοποίησης του χρέους ή ένα Νιου Ντιλ για τον Νότο. Θα ήταν σωτήριο για την Ελλάδα και για την Ευρώπη. Ομως αν έχει δείξει κάτι η Ε.Ε. ώς τώρα είναι ότι αλλάζει σταδιακά, με οικοδόμηση συσχετισμών, και δεν αντιδρά θετικά σε τακτικές εκβιασμού. Ιδίως από πολιτικές δυνάμεις ανάδελφες, απομονωμένες στην Ευρώπη και στη Δύση. Το κατά πολύ πιθανότερο σενάριο είναι η τακτική του μπρα ντε φερ να αλλάξει την Ελλάδα κι όχι την Ευρώπη. Εκπυρσοκροτώντας στο πρόσωπό μας.
Επειτα από έξι χρόνια ύφεσης, 27% ανεργία, με την υψηλότερη φτώχεια στην ΟΝΕ, αρκετά στοιχεία της ατζέντας του ΣΥΡΙΖΑ αποτελούν ιστορική αναγκαιότητα. Η άμεση στήριξη στους ανέργους και στους γονατισμένους από την κρίση, η φορολογική δικαιοσύνη, η στενότερη δημοσιονομική ενοποίηση στο ευρώ. Ομως τα αποτελέσματα δεν προσδιορίζονται μόνο από τις προθέσεις, αλλά από τις αντικειμενικές δυνατότητες, τη συγκυρία και τις συμμαχίες. Κι όλα αυτά μια υποτιθέμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα τα βρει αντίξοα. Με τον έξτρα κίνδυνο, μια μαξιμαλιστική κυβέρνηση Τσίπρα να συντριβεί προς παραδειγματισμό όλων των λαϊκίστικων, ριζοσπαστικών, αντιευρωπαϊκών και ακραίων δυνάμεων της Ευρώπης.
Η φούσκα του λαϊκισμού θα έπρεπε να ξεφουσκώσει σταδιακά. Μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα χρειαζόταν χρόνο προσαρμογής. Το απότομο σοκ της πραγματικότητας, η ξαφνική και σε συνθήκες πανικού διάψευση διογκωμένων προσδοκιών θα είναι κακή για τον ΣΥΡΙΖΑ ή κακή για τη δημοκρατική σταθερότητα της χώρας. Πιθανότατα και τα δύο.
Οποιοσδήποτε λογικός άνθρωπος μπορεί να δει τη λύση από την οποία όλοι θα έβγαιναν ωφελημένοι, ένα παίγνιο θετικού αθροίσματος, που θα εξυπηρετούσε και τους πολιτικούς δρώντες και την οικονομία και τη Δημοκρατία. Η Βουλή εκλέγει Πρόεδρο, η κυβέρνηση δεσμεύεται σε πρόωρες εκλογές τέλος του 2015. Η οικονομία επιστρέφει στη σταθερότητα, επενδυτές επιστρέφουν, επιταχύνεται η ανάκαμψη, μειώνεται η ανεργία. Η κυβέρνηση κλείνει το νέο πρόγραμμα της χώρας.
Και ο ΣΥΡΙΖΑ καλπάζει ομαλά στην εξουσία τέλος του 2015, σε μια οικονομία σταθεροποιημένη, με περισσότερη προσαρμογή να έχει γίνει, με το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ εν εξελίξει. Σε μια χρονιά με δανειακές ανάγκες μόλις 7 δισ., με υψηλό πρωτογενές πλεόνασμα, θα μπορούσε να υλοποιήσει εξαγγελίες και να διαγράψει τον κύκλο του, χωρίς καταστροφικούς κραδασμούς για τη χώρα.
Ομως δεν φαίνεται να είναι αυτή η προοπτική εξέλιξης των πραγμάτων. Και γι’ αυτό το μόνο που μένει είναι να εναποθέσουμε τις ελπίδες μας στο θαύμα των Χριστουγέννων.