Είναι ξεκάθαρο ότι η σημερινή ανακοίνωση από τη Eurostat του πρωτογενούς πλεονάσματος 3,4 δις ευρώ για το 2013 σηματοδοτεί μία καινούργια περίοδο για την ελληνική οικονομία. Ακριβώς τέσσερα χρόνια μετά τις 23 Απριλίου 2010, οπότε στο Καστελόριζο ανακοινώθηκε επισήμως η ένταξη της Ελλάδας στους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς στήριξης, ανακοινώνεται πλεόνασμα και ταυτόχρονα πληθαίνουν τα στοιχεία που παραπέμπουν στην επαναφορά της ελληνικής οικονομίας στην αναπτυξιακή τροχιά.
Αλλά, τι σημαίνει πρωτογενές πλεόνασμα? Σημαίνει με απλά λόγια ότι το Ελληνικό Δημόσιο «βγάζει» τα ετήσια έξοδα λειτουργίας του αποκλειστικά με βάση τα έσοδα του, δηλαδή λειτουργεί χωρίς να δανείζεται. Ονομάζεται πρωτογενές γιατί σε αυτό δεν συμπεριλαμβάνονται οι τόκοι και οι αποπληρωμές προγενέστερου χρέους.
Γιατί είναι τόσο σημαντική επιτυχία η επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος?
1. γιατί το 2009, είχαμε πρωτογενές έλλειμμα περί τα 24 δις ευρώ (ή 15,4% του ΑΕΠ), το οποίο παρέπεμπε σε μη βιώσιμη κατάσταση για την ελληνική οικονομία. Άρα καλύφθηκε μία απόσταση 27,4 δις ευρώ μέσα σε 4 χρόνια.
2. γιατί ο δημόσιος τομέας πλέον δεν επιβαρύνει τον ιδιωτικό τομέα απορροφώντας τραπεζική ή επενδυτική ρευστότητα. Αυτή η εξέλιξη, διευκολύνει την επαναφορά του ελληνικού τραπεζικού συστήματος σε κανονική λειτουργία και στο δανεισμό του ιδιωτικού τομέα.
3. γιατί το δημόσιο χρέος, για πρώτη φορά μετά το 2002, αρχίζει να μειώνεται αντί να αυξάνεται.
4. γιατί αυξάνει τη γενικότερη αξιοπιστία της ελληνικής οικονομίας κι αυτό διευκολύνει την προσέλκυση επενδύσεων. Με αυτό τον τρόπο, μπαίνει ένας «πάτος στο βαρέλι» της μακρόχρονης ύφεσης.
5. γιατί η επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος αποτελεί το μοναδικό όρο για την περαιτέρω αύξηση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, μέσω α) της επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής, β) της μείωσης του κόστους εξυπηρέτησης και γ) της μετακίνησης του χρέους που απαιτήθηκε για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών εκτός του κρατικού χρέους.
Με αυτό τον τρόπο, θα μειωθούν οι ανάγκες για την εξυπηρέτηση του χρέους και έτσι θα απελευθερωθεί ρευστότητα για μειώσεις φόρων.
Είναι η επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος, η λύση για όλα τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας και κυρίως για τα σημαντικότερα που είναι η δημιουργία ανταγωνιστικών θέσεων εργασίας και η ανεργία? Φυσικά και δεν είναι αλλά αποτελεί όμως το στιβαρό σημείο επανεκκίνησης της οικονομίας.
Αν τα πρωτογενή πλεονάσματα αποτελούν τη βάση, το όχημα για την επαναφορά της ελληνικής οικονομίας σε βιώσιμη ανάπτυξη είναι το «Εθνικό Αναπτυξιακό Σχέδιο» το οποίο ανακοινώνεται την Πέμπτη 24 Απριλίου. Είναι αυτό που λέγεται ως το θετικό αφήγημα που θα κινητοποιήσει τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας για να δημιουργήσει ανταγωνιστικές θέσεις εργασίες και κυρίως θέσεων εργασίας με διεθνή προσανατολισμό.
Αλλά και πάλι, η οικονομική ανάπτυξη μπορεί να παραμείνει αναιμική ή το Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης μπορεί να αποδειχθεί κενό περιεχομένου, εάν δεν συνεχιστούν οι διαρθρωτικές αλλαγές που θα στοχεύουν στη μείωση του κράτους, της γραφειοκρατίας και της φορολογίας.
Το γεγονός ότι κατά τους τελευταίους μήνες, έχουν καταγραφεί θετικές εξελίξεις στο επίπεδο 1) της προσέλκυσης επενδυτικών κεφαλαίων, 2) των ξένων άμεσων επενδύσεων, 3) της αύξησης της εμπορευματικής κίνησης του Πειραιά 4) της μεταποιητικής βιομηχανίας, 5) του τουρισμού και τέλος της 6) ανεργίας, δείχνει ότι υπάρχει το υπόβαθρο για ραγδαίες θετικές εξελίξεις στην ελληνική οικονομία.
Με βάση τα παραπάνω, δεν αποτελεί υπεραπλούστευση, εάν ειπωθεί ότι εάν το πολιτικό σύστημα αφήσει τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας να «επιχειρήσει» και αν διευκολύνει την ανάπτυξη ξένων άμεσων επενδύσεων, τότε το σύνολο της ελληνικής οικονομίας θα απογειωθεί.