Ξέπνοα διασχίζουν τα πουλιά της παγκόσμιας ιστορίας την ασκεπή έκταση..’’

                                                                                         «ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΕΣ’’, Χέλμουτ Χάισενμπυτελ

Το σοκ είναι μεγάλο.

Για την ίδια την κ. Μέρκελ που χάνει 10 μονάδες από την προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση. Που η ήρεμη δύναμη της Μητέρας του Έθνους θα πρέπει να υφίσταται τις μέσα στην Βουλή χυδαίες επιθέσεις έξαλλων υποκειμένων . Η μνήμη της εποχής που η κόρη πάστορα έζησε σε στυγνό δικτατορικό καθεστώς, θα την στοιχειώνει. Μπορεί και να μετανιώνει. Για την υστεροφημία της θα ήταν ίσως καλύτερο να αφήσει τη θέση της για κάποιον νεότερο. Ακούς εκεί να της φωνάζουν να σηκωθεί να φύγει και να πάει στην πατρίδα της στην Ανατολική Γερμανία! Και ίσως συνειδητοποιεί, ότι το Γαλλογερμανικός άξονας που αναβίωσε με τον ορθολογικό πραγματιστή Μακρόν, δεν θα λειτουργήσει όπως θα ήθελαν και οι δυο. Ίσως πάλι ξυπνήσει μέσα της η Φυσικός. Και τι φυσικός! Κβαντομηχανικός. Δηλαδή άνθρωπος συνηθισμένος στο να ξεπερνά τη λογική του Διαφωτισμού και του Αριστοτέλη και να βρίσκεται αντιμέτωπη με φαινόμενα ακατανόητα από τις αισθήσεις του ανθρώπινου είδους. Η αρχή της αβεβαιότητας του Χάιζενμεργκ, της ταυτόχρονης παρουσίας του ηλεκτρονίου σε δυο διαφορετικά σημεία, οι σκουληκόπετρες και η γάτα του Σρέντιγκερ θα την βοηθήσουν να υψώσει το ανάστημά της στα φαντάσματα του Γερμανικού παρελθόντος.

Για τον σκληρόπετσο και μπαρουτοκαπνισμένο τέως συνδικαλιστή Μάρτιν Σουλτς, παιδί και εκφραστή της καρδιάς της εργατικής τάξης στην Βόρεια Ρηνανία Βεστφαλία και ηγέτη της Ευρωπαϊκής ιδέας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Δεν είναι λίγο, δεν αντέχεται, να ξεκινάς τον προεκλογικό αγώνα διεκδικώντας ισότιμα την Καγκελαρία, και να καταλήγεις να εισπράττεις το χειρότερο σκορ μετά τον πόλεμο για το SPD σου.

Για τον δύστυχο Seehofer που έχοντας μπροστά του εκλογές για την τοπική κυβέρνηση της Βαυαρίας βλέπει να κινδυνεύει η μονοκομματική κυβέρνηση του CSU από εποχής ιδρύσεώς του από τον Φραντς Γιόζεφ Στράους. «Καταστροφή» αναφώνησε ο προκάτοχός του. Και ποιος φταίει για όλα αυτά? Μα η υποχώρησή του για χάρη της ενότητας με το αδελφό κόμμα της κ. Μέρκελ στο μεταναστευτικό. Λένε κάποιοι στις μπυραρίες του Μονάχου.

Σοκ όμως είναι και για τους κερδισμένους. Θετικό βέβαια.

Ένα μεγάλο ουφ για τους «Πράσινους’’ που βλέπουν τα ποσοστά τους ανέπαφα και την πιθανότητα να ξαναζήσουν τα μεγαλεία της εποχής Φίσερ που κατάφεραν να βγάλουν την χώρα τους από την χρήση της πυρηνικής ενέργειας.

Κι ένα «να ΄μαστε πάλι εδώ Ανδρέα’’ των φιλελεύθερων του FDP . Ξαναμπήκαν στην Βουλή. Και σε λίγο και στην Κυβέρνηση. Εμείς οι παλαιοί είχαμε συμπάθεια για τον τότε αρχηγό τους τον Γκένσερ. Όχι μόνο γιατί αγαπούσε το νησί των Σποράδων, αλλά και γιατί ήταν ένα λαμπερό αστέρι της εξωτερικής και της Ευρωπαϊκής πολιτικής. Οι διάδοχοί του έμοιαζαν με ασπρογιακάδες φωνακλάδες. Να δούμε και τον Λιντνερ πώς θα μπορέσει να συνυπάρξει με τους Πράσινους!

Κι εάν ουρλιαχτό «Sieg’’ σκέτο- για την ώρα- θα αντηχήσει σε λίγο στο Ράιχσταγκ. Και μια χυδαιότητα, που την γνωρίσαμε κι εμείς στην δική μας Βουλή. Πόσο μακριά απέχει το ‘’βάλτε φράχτες για το ξένους’’, από το ‘’κλείστε του ξένους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης’’ ;

Μα πως πέσαμε όλοι έξω; Πώς φτάσαμε ως εδώ σε μια χώρα μηδενικής σχεδόν ανεργίας, διαρκούς ανάπτυξης από την εποχή του Σρέντερ και διεθνούς σεβασμού από τους Μεγάλους; Πως καταρρέουν τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα;

Η γεωγραφική κατανομή των ψήφων της άκρας δεξιάς δίνει μια πρώτη απάντηση.

Σε κρατίδια της πρώην DDR χαρά από την Ελευθερία του γκρεμίσματος από τον Λάο κράτησε όσο χρόνο χρειάστηκε να συνειδητοποιήσουν, ότι παρά το ότι ο πακτωλός των χρημάτων από την Ομοσπονδία βελτίωσε μεν σημαντικά το βιοτικό τους επίπεδο, αλλά η αίσθηση ότι είναι παραπαίδια έφτιαξε την μαγιά που φούσκωσε το Τέρας.

Στα κρατίδια πάλι που παράγεται ο πλούτος, στις βιομηχανικές περιοχές, ένα φάντασμα πλανάται. Η εισβολή της ψηφιακής εποχής με τη ρομποτική αύξησε την παραγωγικότητα, αλλά όχι τις θέσεις εργασίας. Και κυρίως φώτισε ένα μέλλον σκοτεινό για τον εργάτη. Σε δέκα χρόνια από σήμερα το 80% των δεξιοτήτων της σημερινής παραγωγικής μηχανής δεν θα υπάρχει πια. Το μέλλον αυτό γεμίζει με φόβο τη ψυχή τους και τους οδηγεί απερίσκεπτα σε επιλογές που θυμίζουν το τέλος της «Βαϊμάρης’’. Τότε δηλαδή που η κρίση του 1929-32 χτύπησε την εργατική τάξη της Γερμανίας με τα γνωστά αποτελέσματα.

Τέλος, στα ημιαστικά κέντρα και τις μετρημένες γειτονιές των συνταξιούχων, ο συντηρητισμός μετατράπηκε σε αντίδραση απέναντι σε ότι ξένο. Οι μετανάστες ακόμη και σε περιοχές που δεν έχουν ξένους είναι σήμερα ο εχθρός. Και ποιος τροφοδότησε αυτόν τον κίνδυνο; Μα βέβαια ο μεγάλος συνασπισμός και οι ευρωπαϊκές αξίες που επικαλείται η μαντάμ Μέρκελ για να χαράξει και κυρίως να διαλαλήσει μέχρι τα πέρατα του καθεστώτος του Ορμπάν και των ομοίων του το αδιανόητο. Ότι δηλαδή οι πρόσφυγες και οι μετανάστες είναι και αυτοί Άνθρωποι. Και επιπλέον ότι είναι χρήσιμοι για την Οικονομία, αλλά και για το οξύ δημογραφικό πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει η χώρα.

Α, και κάτι άλλο. Όλοι βλέπουν, ότι η παλαιά φεουδαρχική Πρωσία μετά από μια περίοδο παρακμής και χάρη στα νέα χρηματοοικονομικά προϊόντα της οικονομίας-καζίνο επανέρχονται στις παλιές εποχές καλές εποχές. Οι κληρονόμοι βλέπουν τις περιουσίες τους να αυγαταίνουν. Όμως αυτό που βλέπει ο κόσμος είναι ότι η οι ανισότητες αυξάνουν. Η θεωρία Πικετί μεταφράζεται σε αίσθημα αδικίας της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης.

Ας δούμε τώρα πως μπορεί να διαμορφωθεί το κλίμα μετά τις τεκτονικές ανατροπές που εκφράστηκαν στις εκλογές. Ειδικά σε ότι αφορά την Ευρωπαϊκή πολιτική.

Η πιο πιθανή κυβέρνηση θα αποτελείται από το CDU, το FDP και τους Πράσινος. Η «Τζαμάικα». Οι άλλες δυο δυνατότητες μάλλον αποκλείονται.

Ο Μεγάλος Συνασπισμός έχει αποκλειστεί κατηγορηματικά από τον Σουλτς, που θέλει να φτιάξει το σπίτι του πριν «πασοκοποιηθεί». Η άλλη εκδοχή, ο σχηματισμός κυβέρνησης μειοψηφίας δύσκολα, θα προχωρήσει. Δεν ταιριάζει στην ύπαρξη μιας σταθερής κυβέρνησης, ούτε στις κοινοβουλευτικές παραδόσεις. Αλλά ποτέ δεν ξέρεις τι μπορεί να συμβεί στην εποχή των τραμπ και Κιμ Ιλ Ουν.

Εν συντομία λοιπόν σε σχέση με τα Ευρωπαϊκά, ας δούμε μερικές από τις θέσεις των τριών κομμάτων του ενδεχόμενου τριμερούς συνασπισμού. Ο Γιούνκερ, ο Μακρόν και όλοι εμείς περιμένουμε να δούμε που θα καταλήξει, και με ποιούς συμβιβασμούς η νέα πορεία της Ε.Ε.

Στην στενότερη αμυντική συνεργασία συμφωνούν CDU και FDP. Δύσκολα θα διαφωνήσουν οι Πράσινοι αν μια τέτοια συνεργασία εστιαστεί στην μάχη κατά της τρομοκρατίας.

Στο θέμα της ΟΝΕ και οι τρεις θέλουν μεταβολές που θα ισχυροποιήσουν το Ευρώ. Με σημαντικές διαφοροποιήσεις. Οι φιλελεύθεροι και οι χριστιανοδημοκράτες στηρίζουν το σενάριο της Ευρώπης των πολλαπλών ταχυτήτων με έμφαση στην σταθεροποίηση του συστήματος. Οι φιλελεύθεροι φτάνουν στο σημείο να επιλέγουν τον σκληρό πυρήνα όχι μόνο με όσους θέλουν, αλλά και με όσους μπορούν. Η Ελλάδα είναι στην πρώτη γραμμή για εκδίωξη από το Ευρώ. Σε αυτό δεν συμφωνούν Πράσινοι και Μέρκελ.

Για τη δημοσιονομική και επενδυτική πολιτική η διάσταση είναι μεγάλη. Οι δυο βάζουν προτεραιότητα στις επενδύσεις, αλλά με την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει εναρμόνιση όλων με την αρχή της δημοσιονομικής προσαρμογής. Οι Πράσινοι ζητούν περισσότερη έμφαση στην κοινωνική πολιτική και χαλάρωση της πολιτικής λιτότητας.

Και οι τρεις συμφωνούν στη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου, αλλά διαφωνούν στην θεσμική του μορφή. Οι δυο θέλουν να παραμείνει διακυβερνητικό, οι Πράσινοι κοινοτικό. Την εξέλιξή του σε ταμείο ευρωομόλογων δεν την συζητούν.

Τέλος σε σχέση με την επέκταση της ενιαίας αγοράς στην ενέργεια, στη ψηφιακή αγορά, κ.α. παρά τις όποιες διαφορές τους θα τις στηρίξουν και οι τρεις με την ευχή από πλευράς Πρασίνων ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα παίξει τον ρόλο του τελικού κριτή και στη συνέχεια ο Μακρόν και ο Γιούνκερ την επόμενη ημέρα της ορκωμοσίας της νέας κυβέρνησης.

Αυτά και πολλά άλλα θα τα δούμε στην εξέλιξη της διαπραγμάτευσης, που ευχόμαστε να πετύχει.

* Ο Πίνακας που συνοδεύει το κείμενο είναι: Max Beckmann (1884 –1950) Family Picture

Το άρθρο δημοσιεύεται στο ekyklos.gr