Και μετά τον Ομπάμα…

Θάνος Ντόκος 14 Αυγ 2013

Η συνάντηση Ομπάμα-Σαμαρά στέφθηκε από επιτυχία, εξέλιξη αναμενόμενη. Τα «εύκολα» όμως τελείωσαν, καθώς οι ΗΠΑ ήθελαν να κάνουν μια χειρονομία καλής θέλησης (αλλά ουσιαστικά μηδενικού οικονομικού κόστους) προς την Ελλάδα. Λόγω όμως της ανησυχίας τους για την αυξανόμενη αστάθεια στην Ανατολική Μεσόγειο, έκαναν και ένα στρατηγικό άνοιγμα και τώρα θα περιμένουν την ανταπόκριση της χώρας μας. Και εδώ αρχίζουν τα δύσκολα, καθώς η γεωστρατηγική αξία της Ελλάδας είναι μεν προφανής, ιδιαίτερα σε περίοδο μη-ελεγχόμενης μετεξέλιξης του περιφερειακού συστήματος ασφαλείας, αλλά τα οφέλη δεν μπορούν να εισπραχθούν άνευ σχεδιασμού και σκληρής προσπάθειας.

Μετά λοιπόν τα χαμόγελα και τις φιλοφρονήσεις, πρέπει να σκεφθούμε πώς μπορούμε να εξαργυρώσουμε τη γεωστρατηγική θέση της χώρας χωρίς να εκτεθούμε σε υπερβολικούς κινδύνους ή να βλάψουμε τις σχέσεις μας με άλλους σημαντικούς εταίρους, όπως η Ευρωπαϊκή Ενωση, αλλά και οι αναδυόμενες, μη-δυτικές μεγάλες δυνάμεις. Εδώ θα επαναλάβουμε την παλαιότερη θέση μας ότι η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να αναπτύξει πολιτικές και οικονομικές σχέσεις με σημαντικές παγκόσμιες δυνάμεις, όπως η Ρωσία και η Κίνα, χώρες με τις οποίες τη συνδέουν ιστορικοί και πολιτιστικοί δεσμοί, αλλά και κοινά συμφέροντα. Δεν θα πρέπει όμως να συγχέει κανείς την ευέλικτη και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, που θα εδράζεται σε ένα σταθερό πλαίσιο σχέσεων, συμφερόντων και αξιών, δηλαδή το ευρωπαϊκό ή σε ορισμένες περιπτώσεις το ευρωατλαντικό, με αυτό που ατυχώς περιγράφηκε ως «πολυγαμική εξωτερική πολιτική». Θα πρέπει να αποφύγουμε τον χαρακτηρισμό της ανερμάτιστης χώρας, χωρίς ταυτόχρονα να θεωρούμαστε και ως απολύτως δεδομένοι για τους συμμάχους και εταίρους μας.

Εν προκειμένω, οι ΗΠΑ αναζητούν αξιόπιστους συμμάχους στην Ανατολική Μεσόγειο, εν όψει Συρίας, Αιγύπτου και Ιράν. Η Ελλάδα -και η Κύπρος- μπορούν να προσφέρουν την εξελισσόμενη στρατηγική σχέση με το Ισραήλ, να συμβάλουν στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, να διαθέσουν σημαντικές στρατιωτικές διευκολύνσεις, ενώ έχουν -παρά τις κάποιες δυσκολίες- ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας με τους Παλαιστινίους, το Ιράν και τη Ρωσία και μπορούν να φιλοξενήσουν «ευαίσθητες» ειρηνευτικές συνομιλίες. Η Ελλάδα κατέχει, δυστυχώς, και κομβική θέση όσον αφορά τις δραστηριότητες του διεθνικού οργανωμένου εγκλήματος και την παράνομη μεταφορά αγαθών και ανθρώπων.

Οι επιδιώξεις μας περιλαμβάνουν τη δίκαιη λύση του Κυπριακού, την επίλυση των διαφορών με την Τουρκία στη βάση του διεθνούς δικαίου και την άσκηση πίεσης προς τον βόρειο γείτονά μας για να κλείσει επιτέλους αυτή η ανοιχτή πληγή και για τις δύο χώρες, όντας έτοιμοι να προχωρήσουμε σε λύσεις που θα κατοχυρώνουν τα ζωτικά μας συμφέροντα, αποφεύγοντας επικίνδυνους μαξιμαλισμούς. Ζητούμε επίσης επενδύσεις και ενίσχυση των ενόπλων δυνάμεών μας. Τα επόμενα βήματα θα πρέπει να περιλαμβάνουν τη στενή συνεργασία μεταξύ των υπουργείων Εξωτερικών, Εθνικής Αμυνας και Δημόσιας Τάξης για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση ρεαλιστικών και υλοποιήσιμων προτάσεων πολιτικής που θα εξυπηρετούν τόσο τα ελληνικά, όσο και τα συμφέροντα όσο το δυνατόν περισσότερων σημαντικών διεθνών δρώντων, εξασφαλίζοντας διπλωματικό κεφάλαιο, αλλά και συγκεκριμένα ανταλλάγματα.