Την Παρασκευή οι «Καθολικοί» Ιρλανδοί θα ψηφίσουν σε δημοψήφισμα υπέρ ή κατά της προσθήκης της ακόλουθης διάταξης στο Σύνταγμά τους: «Γάμος μπορεί να συναφθεί από δύο άτομα σύμφωνα με το νόμο ανεξαρτήτως του φύλου τους» Και όλα δείχνουν ότι θα ψηφίσουν υπέρ.
Όποιο και να είναι πάντως το αποτέλεσμα (τα περιθώρια «εκπλήξεων» σε τέτοιου είδους ερωτήματα είναι μεγάλα λόγω του ειδικού βάρους της «σιωπηλής ψήφου»), τα κέρδη για την ιρλανδική (και την ευρωπαϊκή) Δημοκρατία είναι ήδη πολλαπλά. Και μόνο το γεγονός ότι διεξάγεται ένα δημοψήφισμα για ένα τόσο «καυτό» θέμα είναι σημαντικό και γίνεται ακόμα σημαντικότερο χάρις στον τρόπο που διεξάχθηκε όλη η προεκλογική εκστρατεία, με απόλυτη, σχεδόν υπερβολική, ηρεμία. Η Εκκλησία είπε βέβαια καθαρά την –ασφαλώς αρνητική- γνώμη της, αλλά χωρίς κορώνες περί «άπιστου λαού» και «τέλους του χριστιανισμού». Το κοινωνικό σώμα σε μεγάλο βαθμό είχε την ωριμότητα να ξεχωρίσει ότι αυτό που διακυβεύεται δεν είναι η θρησκευτική ελευθερία, ούτε καν η θρησκευτική προτίμηση, αλλά η ελευθερία προσωπικής επιλογής και η ανοχή της από ένα πραγματικά φιλελεύθερο κράτος. Κρισιμότερη ίσως όλων, τουλάχιστον σε επίπεδο πολιτικού παραδείγματος, ήταν η στάση της πολιτικής τάξης: σχεδόν σύσσωμη στηρίζει το «ναι» στο δημοψήφισμα, αφού από τους 360 βουλευτές μόνο 6 δήλωσαν ότι θα ψηφίσουν «όχι», ενώ ανοιχτά στην ίδια κατεύθυνση κινήθηκε, μετά από ένα μικρό δισταγμό, και ο ακραιφνής Καθολικός Δεξιός Πρωθυπουργός Έντνα Κέλι.
Τα ήθη στην Ευρώπη αλλάζουν –αυτό θα πει να είσαι μοντέρνος- και οι κοινωνίες και τα κράτη το λαμβάνουν υπόψη τους –έτσι αποδεικνύουν ότι είναι σύγχρονες. Στο ζήτημα του γάμου και μεταξύ ανθρώπων του ίδιου φύλου, η διανοητική υπέρβαση έχει να κάνει λιγότερο με τον ίδιο ο «θεσμό» του γάμου (που ούτως ή άλλως έχει χάσει μεγάλο μέρος από τη σημασία και τη δυναμική του) και περισσότερο με την αποδοχή ότι κανένα δικαίωμα δεν μπορεί να απονέμεται στις σημερινές κοινωνίες με κριτήρια τάξης, φυλής, φύλου ή προτιμήσεων. Οι Ιρλανδοί, παραμένοντας πιστοί στη θρησκεία τους, δείχνουν να το καταλαβαίνουν. Δεν είναι οι μόνοι, αλλά δύσκολα θα μπορούσαν να θεωρηθούν ότι αποτελούν υπόδειγμα για όλους τους λαούς της Ευρώπης.
Σκεφτείτε τι θα γινόταν αν ερχόταν για ψήφιση το ίδιο ερώτημα, στην ίδια συνταγματική βάση, στην Ελλάδα. Τι αναθέματα από την Εκκλησία, τι οιμωγές ενός ειδικού τύπου Τύπου, τι φανατισμός και κοροϊδίες στα απανταχού της χώρας καφενεία, τι ηθικοπλαστική, φορτισμένη και σκοτισμένη δημόσια «συζήτηση». Και, φοβούμαι, τι ατολμία, τι υπόγειες και υπέργειες τύψεις, τι κλείσιμο του ματιού στην «κυρίαρχη πλειοψηφία», από πλευράς κυβέρνησης, της όποιας κυβέρνησης, ακόμα και μιας αυτοχαρακτηριζόμενης «Αριστερής». Δεν είναι άλλωστε παλαιοντολογική φαντασία τα δημόσια προσκυνήματα ιερών λειψάνων και η επ’ αόριστον αναβολές σοβαρής αντιμετώπισης και ανάληψης πρωτοβουλίας για τον χρονίζοντα χωρισμό Κράτους και Εκκλησίας.
Αποδεικνύεται έτσι ότι οι χώρες και το επίπεδο Δημοκρατίας τους δεν χωρίζονται με βάση την τεχνητή γραμμή «Μνημόνιο- εθνική κυριαρχία», αλλά με βάση την έμπρακτη αποδοχή της διαφορετικότητας και του γεγονότος ότι η αλλαγή των ηθών είναι όχι μόνο φυσιολογική αλλά υγιής εξέλιξη. Βέβαια αυτό ισχύει μόνο για κοινωνίες που θέλουν να μείνουν ζωντανές.