Το 1981, στα προεκλογικά μπαλκόνια, το ΕΣΥ ξεσήκωνε πλήθη και έφερνε ψήφους στο ΠΑΣΟΚ. Το 1991 η ΝΔ προσπάθησε να αλλάξει αρκετά στην Ελλάδα, αλλά το ΕΣΥ δεν το… πείραξε. Το 2001, πάλι το ΠΑΣΟΚ, με τον Αλ. Παπαδόπουλο, προσπάθησε να το βελτιώσει, αλλά έφυγε ο… υπουργός. Και στις τρεις 10ετίες το ΕΣΥ παρέμεινε ανέγγιχτο, φέουδο κομματικών συνδικαλιστών, πράσινων, γαλάζιων και τώρα ροζ, που έκαναν καριέρες και περιουσίες στις πλάτες του ΕΣΥ και του κόσμου που υποτίθεται πως θα υπηρετούσαν. Τώρα το ΕΣΥ κατέρρευσε, ω της ειρωνείας, στα χέρια εκείνων που το γέννησαν και όσων, μετά, το συντήρησαν ανέγγιχτο. Ωσπου… σάπισε, μαζί με το κράτος που το συντηρούσε.
Στα έξι χρόνια της κρίσης το ΕΣΥ έδειξε παράλογη και γι’ αυτό, αυτοκτονική, αντοχή. Με συνεχή μείωση χρηματοδότησης επέμεινε να διατηρεί όλα τα στοιχεία ταυτότητάς του. Απόλυτα νοσοκομειοκεντρικό, ιατροκεντρικό, στηριγμένο σε ένσημα εργασίας που δεν υπήρχε πια, με την ίδια λειτουργική δομή που εξυπηρετούσε μόνο όσους είχαν «μπει μέσα», αλλά όχι τους αρρώστους. Δεν εξελίχθηκε γιατί η δομή του «συνέφερε». Καθώς τα χρήματα στέρευαν και χρειάστηκε αλλαγές, όπως όλοι οι οργανισμοί σε κρίση, οι πολιτικοί και άλλοι ταγοί ήταν… στρουθοκάμηλοι. Ετσι, το σύστημα γκρεμίστηκε και τα θύματα είναι εκατομμύρια. Εργαζόμενοι και πολίτες, υγιείς και άρρωστοι νέοι και γέροι.
Και τώρα; Αμεση και πλήρης θεραπεία δεν υπάρχει, μόνο «πρώτες βοήθειες». Συνένωση και αναδιοργάνωση δυνάμεων στο Δημόσιο, οργάνωση της πρωτοβάθμιας με ένταξη όσων το επιθυμούν, αλλά μόνο με συμβάσεις, χωρίς μισθούς, με ηλεκτρονική διαχείριση χρεώσεων και συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα.
Οσα χρήματα υπάρχουν πρέπει να συντηρήσουν όσες δομές αντέχουν, όμως, με άλλη λογική. Δεν έχει νόημα να υποκρίνεσαι πως έχεις δύο νοσοκομεία με ελλιπές προσωπικό αντί για ένα που λειτουργεί με ασφάλεια. Δεν νοούνται «εφημερίες» και οι άθλιες σκηνές που ζούμε όταν οι πολίτες δεν ξέρουν πώς να εξασφαλίσουν «κρεβάτι» αν δεν πάνε στα «επείγοντα». Μεσοπρόθεσμα, στόχοι είναι να αλλάξει ο τρόπος εισαγωγής στο νοσοκομείο με σύνδεση νοσοκομειακής και πρωτοβάθμιας, η κατάργηση της «εφημερίας», ενίσχυση της επείγουσας φροντίδας με Κέντρα (μόνο) Επείγουσας Φροντίδας 24ωρης λειτουργίας και εισαγωγή μόνο προγραμματισμένων περιστατικών μέσω Πρωτοβάθμιας Φροντίδας. Τέλος, τα χρήματα που διατίθενται δεν φτάνουν, ιδίως αν όσα υπάρχουν, όπως οι ασφαλιστικές εισφορές υγείας, χρησιμοποιούνται για… συντάξεις.