Μετά τη νίκη του ΟΧΙ στο ιταλικό δημοψήφισμα τίποτα δεν είναι όπως πριν στην ευρωζώνη. Η αδυναμία του τραπεζικού συστήματος της Ιταλίας αποτελεί εκρηκτικό συνδυασμό με την επικράτηση των δυνάμεων του εθνικολαϊκισμού. Ηττήθηκαν ο Ρέντσι, ο Σόιμπλε που τον υποστήριξε δημόσια, οι αγορές, η γραφειοκρατία των Βρυξελλών, οι πολιτικές ελίτ της ευρωζώνης που, παρά τα αλλεπάλληλα μηνύματα έξαρσης του αντισυστημισμού, δίνουν μάχη συντήρησης των κατεστημένων δομών και νοοτροπιών.

Αρχίζει μια περίοδος αστάθειας και αβεβαιότητας στην ευρωζώνη, χωρίς ελληνική ευθύνη αλλά με πιθανές παρενέργειες για τη χώρα μας που, σε πρώτη ανάγνωση, αποτελεί πλέον μικρό πρόβλημα, αλλά σε δεύτερη ανάγνωση είναι ο πιο ασθενής κρίκος της αλυσίδας.

Το ιταλικό σοκ ήρθε λίγο μετά τη νίκη του ανεξάρτητου υποψήφιου προέδρου, πρώην επικεφαλής των Πρασίνων, Αλεξάντερ φαν ντέρ Μπέλεν απέναντι στον ακροδεξιό αντιπαλό του Νόρμπερτ Χόφερ. Είναι μια αχτίδα φωτός σε μια Ευρώπη που σκοτεινιάζει, αλλά δεν αρκεί για να διώξει τις σκιές.