Ισπανικές εκλογές: Το στοίχημα του σοσιαλιστή Σάντσεθ

Γιάννης Τσιμπουκίδης 23 Ιουλ 2023

Στις 29 Μαΐου ο Σάντσεθ προκήρυξε αιφνιδιαστικά πρόωρες εκλογές μετά την βαριά ήττα του κόμματός του και του ελάσσονος εταίρου του στη συμμαχία, του κόμματος Podemos, στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές. Ο Σάντσεθ είπε ότι θα συνεχίσει να ηγείται του κόμματός του και θα επιδιώξει να παραμείνει πρωθυπουργός.

Οι δημοσκοπήσεις  δείχνουν πρώτο κόμμα το Λαϊκό κόμμα (PP), το οποίο όμως για να κυβερνήσει θα πρέπει να συνεργαστεί με το ακροδεξιό Vox με φραγκικές ρίζες. Έτσι σήμερα οι ψηφοφόροι θα καθορίσουν εάν η χώρα θα γίνει η τελευταία στην Ευρώπη που θα κάνει μια στροφή προς τη σκληρή δεξιά ή ο Σάντσεθ θα κερδίσει το στοίχημα που έβαλε για την επανεκλογή του. Μια τρίτη εκδοχή, σύμφωνα με το Politico, είναι να περιπέσει η Ισπανία   σε κατάσταση παράλυσης με μια υπηρεσιακή κυβέρνηση για το άμεσο μέλλον.

Ωστόσο, οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείνουν την αισιόδοξη για τον Σάντσεθ εκδοχή, να κερδίσει το στοίχημα, καθώς το Σοσιαλιστικό κόμμα PSOE ανεβαίνει και ξεπερνάει τα ποσοστά που είχε την προηγούμενη περίοδο, ενώ άνοδο παρουσιάζει και η Αριστερή Ριζοσπαστική Συμμαχία SUMAR., στην οποία συμμετέχουν και οι Podemos. Αντίθετα, πέφτουν τα ποσοστά των ακροδεξιών του VOX.

Σε τριτη δημοσκόπηση της GESOP που πραγματοποιήθηκε μετά την νομική απαγορευση των δημοσκοπήσεων (18-20/7/23,σε δείγμα 1200 ατομων),για λογαριασμό του αυστραλιανού Adelaide Review, τα αποτελέσματα ήταν τα εξής (Εντός παρενθέσεως τα αποτελέσματα της προτελευταίας δημοσκόπησης):

1)PP.       32 % 130-134 έδρες (31,5,129-133)

2)PSOE.  29%,107-111 έδρες (28,5,107-111)

3)SUMAR. 14% 36-40 έδρες(14,36-40)

4) VOX.     13% 36-40 έδρες (13 ,5,36-40)

5)ERC.      2,8-9(2,2,8-9)

6)JUNTS XCAT.   1,8,7-8(1,8,7-8)

Από τα παραπάνω προκύπτει  νέα άνοδος του δικομματισμού, καθώς από το 60% της χθεσινής μέρας ανεβαίνει στο 61%.Οι δύο προπορευομενοι κερδίζουν από 0,5 έκαστος,με την διαφορά να παραμένει αμετάβλητη στο 3%.Ομως για το PSOE η άνοδος αυτή είναι καίριας σημασίας καθώς ήδη βρίσκεται από χθες σε ποσοστό ανώτερο από αυτό που έλαβε στις εκλογές της 10/11/19,ξεπερνωντας τον εαυτό του ,ύστερα από 5 χρόνια κυβερνητικής θητείας.Το μήνυμα είναι απλό:

Οι Ισπανοί ψηφοφόροι επιδοκιμάζουν τα πεπραγμένα του PSOE και ό λογος για τον οποίο παρά  την επιδοκιμασια ,το PSOE είναι δεύτερο, αφορά τις εξελίξεις στον αστικό χώρο: Οι ψηφοφόροι του αστικού χώρου προτίμησαν να φύγουν μαζικά από τους κεντρωους Ciudadanos(Πολίτες)και να ενισχύσουν επίσης μαζικά το PP, έτσι ώστε αυτό να διεκδικήσει με αξιώσεις νίκης την κυβερνητική εξουσία ,διώχνοντας τους σοσιαλιστές και τους αριστερούς από αυτήν.Με αλλά λόγια ,η ανακατανομή των ψηφοφόρων μέσα στο αστικό μπλοκ, απαγορεύει στους σοσιαλιστές να καταλάβουν την πρώτη θέση,παρότι η θητεία τους κρίνεται ως επιτυχημένη.Στους χαμένους της δημοσκόπησης ανήκει το VOX,το οποίο μέσα σε ένα 24ωρο χάνει μισή μονάδα,η οποία κατευθύνεται στο PP,επιτρέποντας στο σταθερό SUMAR να παγιώσει την τρίτη θέση αλλά και την αύξηση της διαφοράς από 0,5 % σε 1% μεταξύ τους.

Ετσι λοιπόν παρά την ενίσχυση του PP, ο "μαγικός αριθμός" 176 από το PP και το VOX δεν επιτυγχάνεται.Σημειωνουμε ότι το VOX βρίσκεται σε πτώση συγκριτικά με το 2019,ενώ το SUMAR σαφώς καταγράφει ανοδική τροχιά συγκριτικά με το 2019 ,όταν το ποσοστό της τότε αριστερής έκφρασης των Unidas Podemos, βρισκόταν στο 12,9.Αλλη μια επιβεβαίωση ότι οι Ισπανοί επιδοκιμάζουν τον κεντροαριστερό κυβερνητικό συνασπισμό της περιόδου 2019-2023.Τελος, ελάχιστες απώλειες σημειώνει το ERC,ενώ σταθερό παραμένει το JuntsxCat.

Το βράδυ των εκλογών θα πρέπει να κοιτάμε τα αποτελέσματα της αυτόνομης περιφέρειας της Αραγονίας η οποία από το 1977(οπότε και διεξαχθηκαν οι πρώτες ελεύθερες εκλογές μετά την 40χρονη φρανκική δικτατορια) δίνει το εκλογικό αποτέλεσμα σε πανισπανικο επίπεδο.Η Αραγονία δηλ.ειναι μια αρκετά ακριβής και αντιπροσωπευτική  μικρογραφία του ισπανικού εκλογικού σώματος όπως ακριβώς ειναι το Οχαιο για τις ΗΠΑ:Από την δεκαετία του 60 ,η ψήφος της πολιτείας αυτής δίνει με αρκετή ακρίβεια το τελικό αποτέλεσμα των αμερικανικών προεδρικών εκλογών.Ο υποψήφιος που θα κερδίσει το Οχαιο θα είναι ο νικητής.

Κατά την διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας,είχαμε διάφορες διεθνείς παρεμβάσεις υπέρ των δύο πρώτων.Σοβαρη εντύπωση προκάλεσε η παρέμβαση της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελονι η οποία σε τηλεσυνδεση ,απευθυνόμενη σε συγκέντρωση οπαδών του VOX στην Βαλένθια δήλωσε ότι: "Η ώρα των πατριωτών έχει φθάσει."Η Μελονι εργάζεται πυρετωδώς για τον σχηματισμό μιας" ισχυρής πατριωτικής παράταξης" η οποία θα αλλάξει τον συσχετισμό στην Ευρώπη ενόψει των ευρωεκλογών του 2024.Χωρις αμφιβολία το αυριανό  αποτέλεσμα των ισπανικών βουλευτικών εκλογών θα δημιουργήσει την δική του δυναμική στο ευρωπαϊκό status quo.

Από την άλλη πλευρά πρέπει να υπογραμμίσουμε την ανοιχτή στήριξη που παρεσχον σε επιστολη τους υπέρ του Σάντσεζ ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς,οι Πρόεδροι της Βραζιλίας Λούλα και της Αργεντινής Αλμπέρτο Φερνάντεθ,ο Πορτογάλος Πρωθυπουργός Α.Κοστα,η πρώην Πρόεδρος της Χιλής Μ.Μπατσελετ και ο Ζ.Ντελορ.

Ένα πολύ σημαντικό ζήτημα που προέκυψε τις τελευταίες ημέρες ήταν αυτό της επιστολικης ψήφου,η οποία  ισχύει από ετών στην Ισπανία .Επειδή ο Ιούλιος είναι μήνας διακοπών ,ένας ασυνήθιστα μεγάλος αριθμός (2,6 εκατομμύρια  ,δηλ.το 7 % των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων) ψηφοφορων ζήτησε να ψηφίσει κατ'αυτον τον τρόπο.Αναμφισβητητα πρόκειται για ιστορικό ρεκόρ συμμετοχής σε ψηφοφορία μέσω επιστολικης ψήφου.Παραλληλα προς την αυξανομενη τάση συμμετοχής στην ψηφοφορία   μέσω επιστολικης ψήφου ,έχει αρχίσει να διασπείρεται η φήμη ότι ο Σάντσεζ αποπειράται να νοθεύσει το τελικό αποτέλεσμα των επικείμενων βουλευτικών εκλογών.Ο ίδιος ο Σάντσεζ επιτέθηκε στην Αντιπολίτευση κατηγορώντας την ότι ειτε επιχειρεί  να αποτρέψει τους πολίτες να ψηφίσουν είτε να τους καταστήσει καχύποπτους σε μια καθόλα νόμιμη διαδικασία.