Το πρώτο σημαντικό στοιχείο που προκύπτει από τις χθεσινές εκλογές είναι η εκλογική εκτόξευση του δικομματισμού ,καθώς από το 48,8 του 2019 φθάνει στο 64,8 δηλ.ανερχεται κατά 16 μονάδες μέσα σε. 3,5 έτη.Ασφαλως το ποσοστό του 2019 ήταν πάρα πολύ χαμηλό,ωστόσο δεν ήταν το χαμηλότερο.Απο τις βουλευτικές εκλογές 2011,ο δικομματισμός άρχισε να σημειώνει χαμηλές πτήσεις,αρχικά με το PSOE το οποίο τότε είχε λάβει 28,8,ποσοστό το οποίο θεωρήθηκε  τότε πολύ μεγάλη ήττα.Το PP τότε ειχε λαβει 44,6 και συνολικά ο δικομματισμός αθροιζε 73,4 ποσοστό που επίσης θεωρήθηκε χαμηλό για τον δικομματισμο,αποδόθηκε όμως στην τεράστια πτώση του PSOE.Δεν πρόσεξαν όμως πολλοί  τότε ,ότι ελάχιστα καρπώθηκε το PP το 2011,από την πτώση του "αιωνίου αντιπάλου" του.Το PP δηλ.το 2011 ανήλθε μόλις μόλις 4,7%( στις προηγούμενες εκλογές του 2008,ειχε λαβει 39,9),ενώ το PSOE  το 2011 είχε χάσει 15,1 μονάδες πεφτοντας από το 43,9 του 2008, στο 28,8 του 2011.Ειναι η αρχή της κρίσης στην Ισπανία και το εκλογικό σώμα θεωρώντας υπαίτιο το PSOE, το τιμωρησε σκληρά.Εμμεσως όμως τιμωρήθηκε και ο δικομματισμός διότι ένα πολύ μικρό ποσοστό των αποχωρησαντων ψηφοφορων του PSOE απορροφηθηκε από το PP.Ειναι η πρώτη σοβαρή ρωγμή στον ισπανικό δικομματισμό.

Ωστόσο τα χειρότερα δεν έιχαν έρθει ακόμα για τον δικομματισμο.Στις βουλευτικές εκλογές 2015,το PSOE σημειώνει νέα αρνητικοτερη επίδοση συγκριτικά με το 2011 χανοντας 6,7 μοναδες ευρισκόμενο πλέον στο 22%,καταγράφοντας ιστορικό χαμηλό από τότε που παγιώνεται ο ισπανικός δικομματισμός (1982) μεταξύ Δεξιάς και Σοσιαλιστων.Ο Π.Σαντσεζ μόλις ένα χρόνο πριν (2014) είχε αναλάβει την αρχηγία των σοσιαλιστων και άρχιζε με τους χειρότερους οιωνούς την αρχηγική του θητεία.Το γεγονός και μόνο ότι συνεχίζει να είναι αρχηγος ακόμα και σήμερα ,εχοντας περάσει μέσα από εκλογική συντριβή και μάλιστα στην αρχή της θητείας του,αποδεικνύει τα αναμφισβήτητα ηγετικά του  προσόντα και ότι δεν τον φοβίζουν τα δύσκολα.

Το PSOE πλέον βρίσκεται στον δρόμο της ανάκαμψης με αυτόν αρχηγό και πρωθυπουργό από το 2018.Παντα παραμένοντας στις βουλευτικές εκλογές του 2015, επισημαίνουμε ότι το PP εισέρχεται και αυτό  με τη σειρά του σε βαριά κρισιακη  κατάσταση καθώς από το 44,6 πέφτει στο 28,7,χάνοντας   δηλ.15,9 μονάδες συγκριτικά με το 2011.Πλεον το ισπανικό εκλογικό σώμα καταλογίζει ευθύνες για την κρίση όχι μόνο στους σοσιαλιστές αλλά και στους λαϊκούς(Το ποσοστό που συγκεντρωσε ο δικομματισμός στις εκλογές 2015, ήταν 50,7,δηλ.εχασε 23,1 μονάδες συγκριτικά με το 2011).Ωστοσο τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμα ούτε  για το PP,ούτε για τον δικομματισμό συνολικότερα.Στις 26/6/16,έξη μήνες μετά την διεξαγωγή των εκλογών της 20/12/15,διενεργούνται νεες εκλογές.Τ ο PP φαίνεται να ανακάμπτει μερικως,καθώς σημειώνει άνοδο 4,3 μονάδων ευρισκόμενο πλέον στο 33%.

Το PSOE μένει ουσιαστικά στάσιμο αφού από το 22% ανεβαινει μόλις 0,6%,ευρισκόμενο στο 22,6%.Μερικως ανακάμπτει και ο δικομματισμός αφού αυξάνεται κατά 4,9,φτάνοντας πλέον στο 55,6 από 50,7 το 2015.Παρα την μερική ανάκαμψη το εκλογικό σώμα εξακολουθεί να είναι θυμωμένο με τον δικομματισμό ,ο οποίος στις νέες εκλογές που διεξάγονται την 20/4/19  καταγράφει το χειρότερο του ρεκόρ κατά την περίοδο της Μεταπολίτευσης αθροίζοντας μόλις 45,4,χάνοντας 10,2 μονάδες από το 2015.Η πτώση αυτή οφείλεται αποκλειστικά στην καταβαραθρωση του PP, το οποίο χάνει ι το 50%  σχεδόν της δύναμης του,πέφτοντας από το 33% του 2016 στο 16,7%,το οποίο είναι και το χαμηλότερο του ποσοστο μεταπολιτευτικα.Για πρώτη φορά απο το 2011 το PSOE δείχνει σημάδια ανάκαμψης,καθώς ανέρχεται από το 22,6% του 2016 στο 28,7%,δηλ.προσθετει 6,1%.7 μήνες μετά ,την 10/11/19 ,διεξάγονται νέες εκλογές.Το PP ανακάμπτει μερικώς ανερχόμενο κατά 4,1%,λαμβάνοντας 20,8%,ενώ το PSOE καταγράφει μια ασήμαντη πτώση της τάξεως του 0,7%.Ο δικομματισμός ανέρχεται κατά 3,4,ευρισκόμενος  πλέον στο 48,8.Ανακαμπτει δηλ.μενοντας ομως πολύ μακριά από τα ποσοστά που αθροιζε τις προηγούμενες δεκαετιες.

Αποφασιστικης σημασίας γεγονός για την ανάκαμψη του δικομματισμού αποτελεί η ελάχιστη πτώση του PSOE κατά 0,8%,συγκριτικά με τον Απρίλιο 2019.Η ασήμαντη αυτή πτώση αποδείκνυε ότι οι σοσιαλιστές σταθεροποιούνται και συνυπολογιζομενης της μικρής ανόδου των Λαϊκών,ο δικομματισμός φάνηκε να ξεπερνά την κρίση στην οποία είχε εισέλθει ήδη από το 2011.Η θριαμβευτική επιβεβαίωση ήρθε το 2023 όταν το ποσοστο του ανήλθε κατά 16 μονάδες όπως προαναφέραμε.

Η κρίση του δικομματισμού είναι πλέον παρελθον.Η Ισπανία βγήκε από την κρίση και μαζί με αυτήν και ο δικομματισμός(και κατ' επέκταση και το δημοκρατικό πολίτευμα της χώρας το οποίο αμφισβητήθηκε σφοδρά την περίοδο της κρίσης.Η ήττα του Vox στις χθεσινές εκλογές αυτό ακριβώς συμβολιζει), ο οποίος εχει ταυτιστει ιστορικά με την μακροβιότερη και πιο αδιατάρακτη περίοδο δημοκρατιας που γνωρίσε ποτέ η Ισπανία.Σε επόμενα σημειώματα θα ασχοληθούμε με τα υπόλοιπα σημαντικά στοιχεια που αναδειχτηκαν στις χθεσινές εκλογές.