Ισπανία: Προς σχηματισμό κυβέρνησης από τον Πέδρο Σάντσεζ

Γιάννης Τσιμπουκίδης 06 Νοε 2023

O αρχηγός του PP,έλαβε από τον βασιλιά Φίλιππο την εντολή σχηματισμού κυβερνησης,ως αρχηγός του μεγαλύτερου ισπανικού κόμματος.Οπως ήταν αναμενόμενο,η απόπειρα Φειχοο,απέτυχε,αφού ο τελευταίος δεν μπόρεσε να ξεπεράσει τις 172 ψηφους στην Βουλή (137 βουλευτες του PP,33 του ακροδεξιού VOX και 2 από μικρά τοπικά κομματα.),ενώ απαιτούνταν 176 ψήφοι.Ειναι μεγάλη η αποτυχία της συντηρητικής παράταξης να σχηματίσει κυβέρνηση.

Απο το 2019 συνεχώς ανέρχεται εκλογικως,όμως βρίσκεται πάντα εκτός άσκησης κυβερνητικής εξουσίας.Ηδη εντός των κόλπων του PP έχει αρχίσει να συζητείται η ανικανότητα του αρχηγού του να επαναφέρει την παράταξη σε κυβερνητική τροχιά.

Υπ' αυτό το πρίσμα προβάλλει με ιδιαίτερες αξιώσεις η Ιζαμπέλ Ντίαζ Αγιουζο, κυβερνητης της πλουσιότερη ς ισπανικής περιφερειας,αυτής της Μαδρίτης,από το 2019.Λογω της άρνησης της να λάβει περιοριστικα  μέτρα την περίοδο της πανδημίας ,των περικοπών φόρων σε υγεία, παιδεία και κοινωνικές δαπάνες,αλλά και των σκληρών αντιμεταναστευτικων της θέσεων,έχει αποκληθεί ως η" Ισπανίδα Τραμπ".Απολαμβάνει εξαιρετικής δημοφιλίας και κανείς πολιτικός της αντίπαλος δεν έχει κατορθώσει ποτέ να την κερδίσει.

Χαρακτηριστικα να επισημάνω για τις φιλοδοξίες της Αγιουζο,ότι το βράδυ της τελευταίας μεγαλειώδους νικης της, στην περιφέρεια Μαδρίτης,το 2021,συνθηματολογησε χωρίς περιστροφές μπροστα στους δημοσιογράφους : " Από την Πουέρτα  ντελ Σολ  στην Μονκλοα". Η Πουέρτα ντελ Σολ είναι το κέντρο της Μαδρίτης,όπου και η έδρα της Περιφέρειας,ενώ η Μονκλοα είναι το πρωθυπουργικό μέγαρο.

Μεσα σ' ένα τέτοιο κλίμα ανελαβε την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης  από τον βασιλιά Φίλιππο,ο υπηρεσιακός σοσιαλιστής πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεζ.Το PSOE ,αν και δεύτερο,έχει περισσότερες πιθανότητες να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης από την Βουλή,γιατί έχει περισσότερους συμμάχους,από το PP.Το μεγαλύτερο αγκάθι είναι η συμπεριφορά των 7 βουλευτών του JuntsXCat(το πολιτικό κόμμα του αυτοεξόριστου στο Βέλγιο Καρλες Πουτζντεμοντ ο οποίος μαζί με άλλους καταζητείται για την απόπειρα απόσχισης της Καταλωνιας το 2017).

Ένα πρώτο βήμα στην προσέγγιση των δύο χωρών έλαβε χώρα πριν από 2,5 μήνες,όταν η σοσιαλιστρια Φρανσινα Αρμενγκολ εξελέγη Πρόεδρος της Βουλής με τις 7 ψήφους των Καταλανων αυτονομιστων,συγκεντρωνοντας 178 ψήφους.Ομως,σε δηλώσεις που έκανε ο Πουτζντεμον αμέσως μετά την εκλογή Αρμενγκολ,ανέφερε ότι δεν πρέπει να θεωρείται καθόλου δεδομένη η στήριξη των καταλανων αυτονομιστων,σε σχηματισμό κυβέρνησης υπό τον Σάντσεζ.

Και πράγματι έτσι είναι:Οι Junts ζητάνε την αμνήστευση των αδικημάτων που διαπράχθηκαν το 2017,για να παράσχουν  στηρίξη  στον σχηματισμό κυβέρνησης υπό τον Σάντσεζ.Ο Σάντσεζ από την άλλη πλευρά, δεν έχει δεσμευτεί σε τέτοια κατεύθυνση.Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι διαπραγματεύσεις θα είναι σκληρές.Ο Σάντσεζ πάντως έχει μαζί του και ένα κρυφό όπλο,με βάση το οποίο μπορεί να χαμηλώσει τις προσδοκίες των Καταλανων αυτονομιστων: Επειδή η Δεξιά ελάχιστα απέχει από το να σχηματίσει κυβέρνηση, μπορεί να αντιτείνει στους Καταλανούς να τον στηρίξουν,διότι ο κίνδυνος της δεξιάς παλινόρθωσης είναι και κοντινός και υπαρκτός.Αρα δεν συμφέρει στους αυτονομιστές να διαλυθεί η Βουλή γιατί ετσι θα διακινδυνεύσει η θέση τους. (Αν κανείς δεν καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση μέχρι την 27/11/23,τότε,υποχρεωτικά θα διαλυθεί η Βουλή και θα προκηρυχθούν νέες εκλογές στις 14/1/24).

Εν τω μεταξύ ,την 25/10/23,το PSOE και το SUMAR κατέληξαν στην σύνταξη ενός κοινου κυβερνητικού προγραμματος (γεγονός που επισφραγίστηκε με ένα φιλί ανάμεσα στους  ηγετες των δύο κομμάτων, Πέδρο Σάντσεζ και Γιολάντα Ντίαζ,το οποίο φέρει έντονο το κοινωνικό πρόσημο.Κορυφαιο μέτρο θεωρείται από αρκετούς αναλυτές η μείωση των ωρών εργασίας από 40 σε 37,5 από το 2025, χωρίς μείωση μισθών,πράγμα που συνάντησε την έντονη αντίδραση των εργοδοτικών οργανώσεων,αλλά και την στήριξη των συνδικάτων.Συνολικα το κοινό κυβερνητικό πρόγραμμα PSOE-SUMAR αποτελειται από 48 σελιδες,όπου περιλαμβάνονται 230 μέτρα.Η συμφωνία αυτή του "προοδευτικού συνασπισμού",όπως αποκαλείται στην Ισπανία η κυβερνητική συνεργασία PSOE-SUMAR,ήρθε να επισφραγίσει τις πολύ στενές σχεσεις των δύο κομμάτων αφενός και να αποδείξει στους Ισπανούς αλλά και τους Ευρωπαίους εταίρους,ότι ο μόνος που εγγυάται την σταθερότητα και την συνέχεια στην χώρα  είναι ο " προοδευτικός συνασπισμός"αφετέρου,σε αντίθεση με το PP και το VOX,τα οποία δεν έχουν παρουσιάσει κάποια κοινή κυβερνητική πρόταση.

Ο Σάντσεζ προσπαθεί να περάσει το μήνυμα στους ψηφοφόρους ότι η μόνη σταθερή  προοπτική για την χώρα είναι ο"προοδευτικός συνασπισμός",σε αντίθεση με το PP και το VOX στους οποίους αποδίδει το  κυβερνητικο χάος που επικρατει στην Ισπανία από την 23/7/23,τονίζοντας ιδιαίτερα την αποτυχημένη απόπειρα Φειχοο να σχηματίσει κυβέρνηση τον Αύγουστο - Σεπτέμβριο 2023.Ομως ,αντιτείνουν από την άλλη πλευρά το PP και το VOX ,για ποια σταθερότητα ομιλεί ο Σάντσεζ όταν ετοιμάζεται να συνεργαστεί κυβερνητικά με τους Βάσκους και τους Καταλανούς αποσχιστες αμνηστευοντας τους Καταλανούς  για τα όσα διέπραξαν το 2017 κατά της ισπανικής κρατικής ενοτητας; Ακριβως για αυτόν τον λόγο (δηλ.για να καθησυχάσει τους ανήσυχους ψηφοφόρους) παρουσιάστηκε πριν από 10 ημέρες το κοινό κυβερνητικο πρόγραμμα του " προοδευτικού συνασπισμού" τονίζοντας ιδιαίτερα την συνέχεια,την ασφάλεια και την σταθερότητα στην διακυβέρνηση της χώρας.

Στις ισπανικές πολιτικές εξελίξεις είχαμε, απροσδοκητα και ελληνικό χρώμα.Στα τέλη Σεπτεμβρίου 2023 η Γιολάντα Ντιαζ  ως υπουργός Εργασίας,επιτέθηκε στο τότε προσφατως ψηφισθεν (22/9/23) από την Βουλή των Ελληνων νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας.Ο ομόλογός της  Άδωνις Γεωργιάδης ,αποδοκίμασε τις δηλώσεις εκείνες. Μαλιστα ο Έλληνας υπουργός παραχώρησε συνέντευξη στην ισπανική εφημερίδα El Mundo για το θέμα που ξαφνικά προέκυψε.Σε ανάρτηση του στο X, ο Άδωνις Γεωργιάδης, ανέφερε μεταξύ άλλων ότι η "Yolanda Diaz είναι αριστερή , η νεα σιδηρά κυρία των Podemos και είναι φυσικό να έχουμε μεταξύ μας ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές".Σημείωνω πάντως ότι η Γιολάντα Ντιαζ δεν ανήκει στους Podemos,αλλά στο PCE (Ισπανικό Κομμουνιστικό Κομμα).Παρά την συμμετοχή των δυο αυτών κομμάτων στον συνασπισμό SUMAR, ωστόσο υπάρχουν σοβαρές ιδεολογικοπολιτικές διάφορες μεταξύ τους.

Πάντως για να έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα της ισπανικής κομματικής ζωής,θα πρέπει να λάβουμε υπ' όψιν ότι σε πολλές από τις δημοσκοπήσεις που διεξήχθησαν εντός του Οκτωβρίου 2023, το PP και το VOX ξεπερνούν πλέον το όριο των 176 βουλευτων για τον σχηματισμό κυβέρνησης.

Τέλος,είναι πολύ πιθανό μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα να εμφανιστεί στην Βουλή ο Σάντσεζ και να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης, καθώς απ' ο,τι φαίνεται επήλθε συμφωνία με το JuntsXCat. Η πρόβλεψη έγκυρων Ισπανών αναλυτών  είναι ότι τελικά η κυβέρνηση Σάντσεζ θα λάβει 178 ψηφους.