Στις χώρες της Αραβικής χερσονήσου και γενικότερα του Αραβικού κόσμου ζούμε την έξαρση του φονταμενταλισμού. Προηγήθηκαν οι λεγόμενες Αραβικές Ανοίξεις, τα εκσυγχρονιστικά κινήματα μεγάλων τμημάτων των πληθυσμών των Αραβικών χωρών αλλά δυστυχώς όχι της πλειοψηφίας τους. Έτσι οι καθεστωτικές δυνάμεις – συγκεντρωμένες περί τη θρησκεία, το κράτος και το στρατό -αντέδρασαν και προέκυψε ένα εμφυλιακό χάος διαφορετικό από χώρα σε χώρα.
Η από αέρος επέμβαση, πριν τέσσερα χρόνια, των Δυτικών δυνάμεων στο καταρρέον καθεστώς του παρανοϊκού Καντάφι στη Λιβύη δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Μπορεί να έφυγε ένα αιματηρό καθεστώς αλλά για να εξελιχθεί σε αιματηρή αναρχία… Η αποτυχία στη Λιβύη ήρθε να προστεθεί στην πιο μεγάλη αποτυχία, εκείνη της επέμβασης του Μπους του νεότερου, μια δωδεκαετία πριν, στο Ιράκ. Μια επέμβαση που επέτεινε το χάος στην Αραβική χερσόνησο.
Έτσι όταν ήρθε η τελευταία και πιο πολύπλοκη κρίση στη Συρία η Δύση φάνηκε διστακτική στην αιτούμενη από πολλούς στρατιωτική επέμβαση για να περιοριστεί το προβλεπόμενο μεγάλο κόστος σε ανθρώπινες ζωές.
Η πολυπλοκότητα του προβλήματος της Συρίας δεν είχε να κάνει μόνο με το καθεστώς Ασσάντ. Υπάρχουν και εθνικές ιδιαιτερότητες με ισχυρή Κουρδική μειονότητα (της τάξης του 8-10%). Αλλά το βασικό της πρόβλημα είναι η θρησκευτική πολύπλευρη πόλωση που εντείνεται σε περιόδους κρίσης. Το καθεστώς του Ασσάντ στηρίζεται στους Αλεβίτες («παραλλαγή» των σιιτών περίπου 12%) απέναντι στη σουνιτική πλειοψηφία (περίπου 70%). Οι Κούρδοι (σουνίτες) αλλά ακόμα και η χριστιανική μειονότητα (περίπου 8%) έχουν το ρόλο τους.
Με τον εμφύλιο στη Συρία οξύνθηκε και η γενικότερη αντίθεση σουνιτών και σιιτών με παρεμβάσεις της Σαουδικής Αραβίας, του Ιράκ υπό σιιτική διοίκηση, καθώς και των άλλων αραβικών καθεστώτων. Η Περσία ως ομόδοξη με την κυρίαρχη καθεστωτική ομάδα στη Συρία έχει τις δικές της βλέψεις.
Ξεχωριστό ρόλο στη Συριακή κρίση διαδραματίζει η Τουρκία η οποία ήταν και συνεχίζει αποδέκτης του μεγαλύτερου μέρους των προσφύγων, οι υπόλοιποι κατέφυγαν στις γειτονικές Αραβικές χώρες Ιορδανία , Λίβανο και Αίγυπτο. Η Ρωσία επίσης, ως χώρα σύμμαχος με τον Ασσάντ η οποία διατηρεί ναυτική βάση στη Συρία, τη μόνη στη Μεσόγειο.. Φυσικά και η Γαλλία ως η χώρα που έχει κυρίαρχο ρόλο στη σύγχρονη κρατική διαμόρφωση της Συρίας (1945).
Για να περιγραφεί το πολύπλοκο του όλου προβλήματος θα χρειαζόταν σελίδες και σελίδες. Το συμπέρασμα είναι ότι η κρίση δεν μπορεί πλέον να λυθεί από τις εσωτερικές αντίπαλες δυνάμεις. Συνεχίζεται ο εμφύλιος με τεράστιο κόστος σε ανθρώπινες ζωές και εμείς ζούμε την πίεση των προσφύγων που «διοχετεύονται» -με ανθρώπινο επίσης κόστος – στο Αιγαίο κι από εκεί στην υπόλοιπη ΕΕ. Το χειρότερο προέκυψε το περίφημο κρατικό μόρφωμα, ο ΙΣΙΣ. Είναι δύσκολο να σκιαγραφηθεί η όλη δομή και παρουσία του. Το ουσιαστικό είναι ότι επαναφέρει πρακτικές και αντιμετωπίσεις της ανθρώπινης ζωής της εποχής του ναζισμού και, αν είναι δυνατόν, ακόμα χειρότερες. Κατά ένα τρόπο αποτελεί υπέρβαση και της περίφημης Αλ Κάιντα.
Μέσα σ αυτή την κατάσταση και την πολυπλοκότητα συμφερόντων ήρθε το έγκλημα στο Παρίσι. Ο ΙΣΙΣ μετέφερε την δολοφονική πρακτική του στο κέντρο της Ευρώπης. Βιάστηκε; Αισθάνονται τόσο δυνατοί ώστε να αγνοούν την ισχύ του Δυτικού κόσμου; Νομίζουν ότι η «αναποφασιστικότητα», λόγω και ανθρωπιστικών δισταγμών στην Ευρωπαϊκή Ένωση τους ευνοεί; Υπερεκτιμούν τις πολλές και αλληλοσυγκρουόμενες απόψεις, πολλές φορές ιστορικά ξεπερασμένες και απλοϊκές, που διατυπώνονται στις δημοκρατικές χώρες μας ; Για παράδειγμα η καταφυγή στην αποικιοκρατία ή στις θεωρίες του ιμπεριαλισμού όπως τις διαμόρφωσε ο μεταπολεμικός σοβιετικός και όχι μόνο μαρξισμός, παρότι διακινούνται ακόμα, δεν έχουν απάντηση για το σημερινό πρόβλημα. Ας αφήσουμε τις πεπαλαιωμένες κραυγές των δικών μας εθνικολαϊκιστών.
Το κρατικό μόρφωμα του ΙΣΙΣ πρέπει να ηττηθεί πλήρως, να πάψει να υπάρχει. Τα υπόλοιπα είναι τώρα επικίνδυνη πολυτέλεια.
Και στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο είχε τεθεί, πολύ πιο εκτεταμένο, ανάλογο δίλλημα. Και τότε ο ιστορικά συμπαθής Τσαμπερλαίν είχε τις αμφιβολίες του. Και τότε υπήρχε ο ολοκληρωτισμός του Στάλιν η σύγκριση του οποίου με το καθεστώς Πούτιν είναι συντριπτικά χειρότερη. Και τώρα υπάρχουν ταλαντευόμενες δυνάμεις με ειδικά συμφέροντα που εκ των πραγμάτων θέλουν να καθυστερήσουν τις εξελίξεις. Τότε διαμορφώθηκε η νικητήρια αντιφατική συμμαχία που έφερε τη νίκη και την εξολόθρευση του ναζισμού. Και μια λαμπρή εβδομηκονταετία στον αναπτυγμένο κόσμο και, ας μην το ξεχνάμε, παράπλευρα τον ψυχρό πόλεμο και τον κομμουνιστικό ολοκληρωτισμό στην υπόλοιπη Αν. Ευρώπη.
Όλοι αισθανόμαστε πως η διαχείριση του προσφυγικού- μεταναστευτικού θα αλλάξει την Ευρώπη και την ιστορική της σημερινή αποτύπωση, την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά υπάρχει ήδη μια μάχη επείγουσα η οποία θα υπερπροσδιορίσει την εποχή μας. Μπορεί η μάχη να αφορά όλο τον Δυτικό κόσμο και γενικότερα τον πολιτισμένο αλλά υπάρχει μια αιχμή αυτής της μάχης που έχει επίκεντρο την ΕΕ και ιδιαίτερα τις μεγάλες χώρες της. Είναι καιρός και ευκαιρία με την Γαλλία και την ΕΕ πρωτοπόρες σε συμμαχία με τις ΗΠΑ και τη Ρωσία του Πούτιν(τι να κάνουμε) να λυθεί οριστικά το ζήτημα.
Η όποια συμβουλή της χώρας μας στο πλάι της ΕΕ, επί ποινή αποκλεισμού της από τις μεγάλες εξελίξεις, είναι να βοηθήσει κι αυτή στο μέτρο των δυνάμεών της.
Μετά την εξόντωση του άγους θα έχουμε τον χρόνο να μετρήσουμε και τις όποιες παράπλευρες επιπτώσεις…