Η περίοδος της μεταπολίτευσης από το 1974 και μετά, είναι ασφαλώς η πιο δημοκρατική στην ελληνική ιστορία, αφού εξέλιπαν οι επεμβάσεις του στρατού και των ανακτόρων στην πολιτική και όλες οι εκλογικές αναμετρήσεις διεξάχθηκαν υπό ομαλές συνθήκες, χωρίς κρούσματα βίας και νοθείας. Αυτή η ιστορικά πιο δημοκρατική περίοδος δεν ήταν όμως αρκετά δημοκρατική.Το μεγαλύτερο πρόβλημα στην πραγματική λειτουργία του πολιτεύματος είναι η έλλειψη θεσμοποιημένων εσωκομματικών διαδικασιών και ο αρχηγοκεντρικός-ηγεμονικός χαρακτήρας των μεγάλων ιδίως κομμάτων.
Οι συλλογικές διαδικασίες προβλέπονται στα καταστατικά τους, αλλά είτε δεν εφαρμόζονται είτε συνιστούν, τις περισσότερες φορές, επιβεβαίωση αποφάσεων ειλημμένων από τον αρχηγό και το περιβάλλον του. Ακόμη και σήμερα δεν φαίνεται να απέχει πάρα πολύ από την πραγματικότητα ο, χρονολογούμενος από τον 19ο αιώνα, σατιρικός «ορισμός» του κόμματος από τον Εμμανουήλ Ροΐδη, ότι «κόμμα είναι ομάς ανθρώπων… οίτινες ενούμενοι υπό έναν αρχηγόν οιονδήποτε, ζητούσι ν’ αναβιβάσωσιν αυτόν διά παντός μέσου εις την έδραν του πρωθυπουργού ίνα παράσχη αυτοίς τα μέσα να ζώσιν χωρίς να σκάπτωσιν».
Από μια περιήγηση στους ηλεκτρονικούς ιστότοπους των κομμάτων που συμμετέχουν στις επικείμενες εκλογές διαπιστώνει κανείς, για τα δύο μεγάλα κόμματα και για τον ΛΑΟΣ, ότι δεν υπάρχει αναρτημένο εκεί ολοκληρωμένο κείμενο προγράμματος και ότι οι πρόσφατες καταχωρίσεις αφορούν κυρίως ομιλίες των αρχηγών των κομμάτων. Τέτοια κείμενα υπάρχουν αντίθετα στις ιστοσελίδες των μικρότερων κομμάτων, τα οποία φέρονται (με βάση τις δημοσκοπήσεις) ως υποψήφια για είσοδο στη Βουλή, αν και το περιεχόμενό τους είναι ενίοτε αρκετά γενικό και αόριστο. Οι με διαφορά σαφέστερες εξαγγελίες περιέχονται στο ανατριχιαστικό κείμενο θέσεων της «Χρυσής Αυγής», που καταλήγει «υποσχόμενο» την αφαίρεση των πολιτικών δικαιωμάτων και της ιδιοκτησίας της γης (!) από όσους δεν είναι «Ελληνες στο γένος και τη συνείδηση». Το μοναδικό εξάλλου από τα κόμματα που συμμετέχουν στις εκλογές με ελπίδες να μπουν στη Βουλή και έχει εκπονήσει πρόγραμμα ως αποτέλεσμα διεξαγωγής πρόσφατου εκλογικού συνεδρίου (τον Ιανουάριο του 2012) είναι οι Οικολόγοι-Πράσινοι.Η απώτερη αιτία του ηγεμονισμού και της προγραμματικής ένδειας είναι μάλλον το γεγονός ότι πολλοί ψηφοφόροι εμμένουν στην αναζήτηση «σωτήρων» και αποδίδουν μικρή σημασία στις δομές και στα προγράμματα. Πρόκειται για νοοτροπίες προ-δημοκρατικής καταγωγής και χαρακτήρα.
Ενα ανάλογο φαινόμενο παρατηρούνταν π.χ. στη Γαλλία από τον 12ο έως τον 18ο αιώνα, όταν γινόταν πιστευτό ότι ο μονάρχης μπορεί να θεραπεύσει ασθένειες με ένα άγγιγμά του (!). Η αλλαγή της πολιτικής μας κουλτούρας αποτελεί προϋπόθεση για τον εκδημοκρατισμό του πολιτικού μας συστήματος και εκείνος με τη σειρά του προϋπόθεση για την αναίρεση των αιτίων της χρεοκοπίας.