O πρώτος γύρος στη δημόσια συζήτηση για την Κεντροαριστερά (ορολογία Βενιζέλου-ΠΑΣΟΚ) ή τον τρίτο πόλο (ορολογία των Κινήσεων) ή το χώρο του Δημοκρατικού Σοσιαλισμού (ορολογία Κουβέλη-ΔΗΜΑΡ), έκλεισε άδοξα. Καλά-καλά δεν ξέρουμε γιατί συζητάμε, όπως δείχνει και η τριπλή ονοματοδοσία του θέματος.

.

Είναι προφανές ότι στη ΔΗΜΑΡ κυριαρχεί η καχυποψία για το παρελθόν. Στο ΠΑΣΟΚ, ο φόβος για το εκλογικό μέλλον. Στις Κινήσεις, η απουσία σήμερα από την πολιτική σκηνή και η αγωνία για το αύριο.

.

Καχυποψίες, φόβοι ή και άγχη, οφείλουν να αναμετρηθούν με ένα θεμελιώδες ερώτημα: Ποιο είναι το σχέδιο για την πολιτική διεύθυνση της χώρας, τις μεταρρυθμίσεις στο κράτος και τους θεσμούς, τη δίκαιη λιτότητα σήμερα, την ανάπτυξη με εργασία αύριο; Υπάρχει μια εναλλακτική πρόταση στην προσαρμογή Τσίπρα και στην ηγεμονία Σαμαρά, στο ευρωπαϊκό κυβερνητικό μπλοκ της τρικομματικής;

.

Μόνον όταν  κατακτηθούν κοινοί προγραμματικοί πολιτικοί στόχοι σήμερα στην κυβέρνηση εθνικής ευθύνης, τώρα για την έξοδο από την κρίση και, αύριο, σε ένα πειστικό πολιτικό σχέδιο για την ανάπτυξη, μόνο τότε έχει νόημα ένας πολιτικός λόγος που θα ζητήσει από την κοινωνία να αναδείξει έναν νέο ισχυρό διαπραγματευτή με τους δανειστές και να επιβάλλει την ανασύνθεση στο ευρωπαϊκό μπλοκ διακυβέρνησης. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, πρέπει τώρα να αναδειχτεί η Προοδευτική Ηγεμονία στις Μεταρρυθμίσεις.

.

Το εγχείρημα είναι όχι μόνο δύσκολο, αλλά και πρωτόγνωρο, εξαιτίας της παράδοσης του πολιτικού ανταγωνισμού στην χώρα με το ιστορικό βάρος των μονοκομματικών κυβερνήσεων. Το μονοκομματικό σύστημα διακυβέρνησης, αφορά και την κυβερνησιμότητα της αντιπολίτευσης. Πώς θα επιχειρηθεί η ανασύνθεση μιας πλειοψηφίας, από κόμματα τα οποία μετέχουν ήδη στην κυβερνητική πλειοψηφία;

.

Ορισμένα πολιτικά προλεγόμενα είναι αναγκαία. Βενιζέλος –Κουβέλης ανταποκρίθηκαν σε ύψιστη εθνική ανάγκη, συγκροτώντας κυβέρνηση με τη Ν.Δ. Συχνά συζητούν ή/και συναποφασίζουν με τον πρωθυπουργό, την κυβερνητική πολιτική. Στο Μαξίμου επικρατεί συναίνεση, αλλά μετά πιάνουν δουλειά οι μηχανισμοί. Πώς θα μιλήσουν πολιτικά, δηλαδή δημόσια, για εναλλακτική, χωρίς να θέσουν σε κίνδυνο τη σταθερότητα του παρόντος σχήματος; Και, κυρίως, πώς θα τεκμηριώσουν, πολιτικά και προγραμματικά, την ανάγκη για την ανασύνθεση της πλειοψηφίας.

.

Πριν να πουν τι θέλουν, πρέπει να πουν ότι δεν θέλουν την ανατροπή της κυβέρνησης, αλλά επιδιώκουν την επιτυχία της. Στην ατζέντα των μεταρρυθμίσεων να πρωτοστατήσουν και όχι να φρενάρουν. Στη στελέχωση του κράτους να αποστούν από τις ποσοστώσεις και να επιβάλλουν ένα διαφανές αξιοκρατικό σύστημα ανάδειξης προσώπων σε θέσεις ευθύνης. Στις πελατειακές ρυθμίσεις να πατήσουν πόδι. Όσοι έχουν πελατειακά βαρίδια, να τα αποτινάξουν.

.

Αυτήν την ώρα είναι διαπιστωμένο ότι η μεταρρυθμιστική δυναμική της παρούσας κυβέρνησης έχει στομώσει. Το βλέπουμε με την ΑΘΗΝΑ, την αναβολή του Φόρου Ακινήτων, τις μισές δουλειές στη φαρμακευτική δαπάνη, το πισωγύρισμα στην ΕΡΤ, στην αντιμεταρρύθμιση στην Ιθαγένεια και αλλού.

.

Τώρα είναι αναγκαία μια τολμηρή μεταρρυθμιστική ώθηση. Από το ποιος θα σφραγίσει πολιτικά τις μεταρρυθμίσεις, θα κριθεί η τύχη της κυβέρνησης, αλλά και το πολιτικό σενάριο για την επόμενη μέρα. Οι κορυφαίες, οι κεντρικές μεταρρυθμίσεις, οι αναγκαίες και για να απαντηθούν οι απαιτήσεις της τρόικας και για να αναταχθεί δημοκρατικά η χώρα, είναι τέσσερις :

.

.
• Η Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση στο Δημόσιο, που θα δώσει όχι μόνο αποτελεσματική διοίκηση, δηλαδή υπηρεσίες στους πολίτες, αλλά και εργαλεία για την διαφανή και αποτελεσματική διαχείριση του νέου ΕΣΠΑ, τη φορολογική μεταρρύθμιση, την αποτελεσματική είσπραξη των εσόδων και τη δημοκρατική –δίκαιη περικοπή των δαπανών.

.

• Οι μεταρρυθμίσεις για τις αποκρατικοποιήσεις, την απελευθέρωση της οικονομίας, την ενεργητική αντιμετώπιση της ανεργίας και την προστασία των φτωχών.

.

• Η δημοκρατική διαχείριση του μεταναστευτικού προβλήματος.

.

• Η ανάταξη του πολιτικού συστήματος.

.

.

Τα τέσσερα μεταρρυθμιστικά μέτωπα διαπλέκονται το ένα με το άλλο και πρέπει να προωθηθούν παράλληλα. Σε όλα πρέπει να αναδειχτούν οι επωφελούμενοι, να γίνει κτήμα τους. Πουθενά και ποτέ στον κόσμο δεν έγιναν μεταρρυθμίσεις με διατάγματα. Χωρίς την ενεργητική υποστήριξη των επωφελουμένων, δεν υπάρχει μεταρρυθμιστική πολιτική.

.

.

Για να μιλήσουμε συγκεκριμένα για το πρώτο μέτωπο. Το σχέδιο Μανιτάκη δεν μπορεί να είναι μια μάχη οπισθοφυλακών  – «όχι απολύσεις στο δημόσιο». Ούτε μπορούμε να λέμε ότι επειδή δεν θα αντικαθίστανται οι συνταξιούχοι, θα μειωθούν οι δημόσιοι υπάλληλοι. Μια γερασμένη δημόσια διοίκηση, με διοικήσεις από τις ποσοστώσεις,  κλειστή σε νέους ανθρώπους, σε ποιους θα είναι χρήσιμη, ποιος θα την υπερασπιστεί; Σχέδιο Μανιτάκη πρέπει να είναι η ψηφιακή ανασυγκρότηση της Δημόσιας Διοίκησης, η ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Έτσι θα γίνει όργανο στην εξυπηρέτηση των πολιτών και ενεργός παράγων για την προώθηση της ανάπτυξης, επιφέροντας και μια διατηρήσιμη μείωση του αριθμού των υπαλλήλων. Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση είναι το δίκτυο παραγωγής και εφαρμογής κάθε δημόσιας πολιτικής. Πρέπει να καταλήξει σε μια ψηφιακή ταυτότητα κάθε πολίτη, για κάθε συναλλαγή με το Δημόσιο και να «παντρευτεί» και με τις φορολογικές υποχρεώσεις του και με τις κοινωνικές υπηρεσίες – δαπάνες με τις οποίες χρεώνει το δημόσιο. Αν η μεταρρυθμιστική πολιτική εξαντληθεί στη μάχη οπισθοφυλακών -όχι απολύσεις- θα ηττηθεί πολιτικά, ενώ θα προκαλέσει και εκλογική φθορά από την οργή ενός εκατομμυρίου ανέργων του ιδιωτικού τομέα.

.

.

.

Στο δεύτερο μέτωπο, στην απελευθέρωση της οικονομίας, να γίνουν σημαιοφόροι για τη δημιουργία μιας νέας επιχειρηματικής τάξης, ιδίως με τη προώθηση της νεανικής επιχειρηματικότητας. Για την ανεργία, αναγκαίες είναι οι ασπιρίνες των επιδομάτων, αλλά το φάρμακο είναι η ενεργητική προώθηση στην εργασία και ένα επιχειρηματικό μπουμ. Το δίχτυ κοινωνικής προστασίας πρέπει να γονιμοποιηθεί πολιτικά με την ανάδειξη και υποστήριξη των πρωτοβουλιών αλληλεγγύης, που παίρνουν οι δήμαρχοι και οι Μη κυβερνητικές Οργανώσεις. Είναι ντροπή για την προοδευτική παράταξη να αφήσει την κοινωνική αλληλεγγύη είτε στην Εκκλησία, είτε στο ρατσιστικό ακτιβισμό της Χρυσής Αυγής.

.

Στη δημοκρατική διαχείριση του μεταναστευτικού προβλήματος, όσο αναγκαία είναι η φραγή στην αντιμεταρρύθμιση του νόμου για την ιθαγένεια, άλλο τόσο αναγκαία είναι η ανασυγκρότηση των πόλεων, η ανάδειξη και η αποκατάσταση των περιουσιών των κατοίκων, εκεί όπου η εγκατάλειψη τα μετέτρεψε σε γκέτο. Με τέτοιου είδους μαζική υποστήριξη θα αποτραπεί ο εκφασισμός των εξαθλιωμένων Ελλήνων.

.

Για το πολιτικό σύστημα δε χρειάζεται να ψάξουμε πολύ. Σε αυτό το θέμα, η «προγραμματική» των τριών κομμάτων είναι υπερπλήρης. Ας μη μείνει, όμως, μόνον διακήρυξη.

.

Αν στα τέσσερα μέτωπα αναδειχτεί κοινή πορεία, πολιτική και προγραμματική αλληλεγγύη απ’ όλους όσοι αναφέρονται είτε στην κεντροαριστερά, είτε στο δημοκρατικό σοσιαλισμό, είτε στον τρίτο πόλο, τότε θα αναπτυχθεί η προοδευτική ηγεμονία στις μεταρρυθμίσεις. Τότε, το επόμενο βήμα, η πολιτική αξίωση από την κοινωνία σήμερα και το εκλογικό σώμα αύριο, να αναδείξει και να επιβάλει την προοδευτική ανασύνθεση της κυβερνητικής πλειοψηφίας, θα έχει θεμελιωθεί σε στέρεο έδαφος. Δε θα μοιάζει με εκλογικό καταφύγιο φοβισμένων, αλλά με πολιτική πρόταση ελπίδας.

.

.

Η πρωτοβουλία για την ηγεμονία στις μεταρρυθμίσεις, παράγει ιδεολογία, αλλά πρέπει να στηρίζεται στις πιο γόνιμες ιδεολογικές παραδόσεις. Σε μια εποχή ιδεολογικών συγχύσεων, πολλοί αναζητούν το ιδεολογικό τους στίγμα. Σεβαστές οι αναζητήσεις τους. Αλλά κανείς στην κοινωνία δε θα γοητευτεί από κάποιους που ξεκινούν από το μηδέν και ψάχνουν στο άπειρον. Ούτε θα πειστεί από όσους αναζητούν ιδεολογία για να κρύψουν την πολιτική αμηχανία. Διαρκώς αναζητούμε και ανανεωνόμαστε, αλλά για να καταλήξουμε κάπου. Κι όχι να κρυφτούμε ή να χαθούμε στην αναζήτηση. Η μεταρρυθμιστική συμμαχία στην τρέχουσα, εδώ και τώρα πολιτική, πρέπει να δένει τις ιδέες με την πράξη. Ας ανανεωθεί, για κάθε ένα κόμμα στην αρχή, η λειτουργία «Κόμμα Συλλογικός Διανοούμενος» του Αντόνιο Γκράμσι . Ας φέρει κάθε κόμμα και κίνηση σε όλη την Ελλάδα, με περιφερειακές και θεματικές εκδηλώσεις, τις ιδέες και τις προτάσεις του για το σήμερα και το αύριο στο λαό, στους εργαζόμενους. Για να πάρουν τις δικές τους ιδέες, να σκεφτούν μαζί, για να έρθει η πολιτική όχι απλώς «κοντά», αλλά μέσα στο λαό και στους πολίτες.

.

Όπως  έλεγε ο Λεωνίδας Κύρκος, οι ιδέες μόνον όταν ενώνονται με τους πολίτες γίνονται υλική πολιτική δύναμη. Όπως δίδαξε ο Ηλίας Ηλιού, κάθε πρόταση πρέπει να είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη, υπολογισμένη με χαρτί και μολύβι. Γι’ αυτό ας ανοίξουν τα κόμματα τα χαρτιά τους και τις πόρτες τους στους προοδευτικούς επιστήμονες και τους διανοούμενους της πατρίδας μας, για να πάρουν εκείνοι στα χέρια τους την επιστημονική τεκμηρίωση της δημοκρατικής και αριστερής μεταρρυθμιστικής πολιτικής. Να διορθώσουν λάθη, να αναπτύξουν νέα κεφάλαια, να στηρίξουν εκεί που συμφωνούν. Να τους πείσουν -αν μπορούν- οι πολιτικοί της Αριστεράς, ότι αν μερικές φορές φαίνονται στους διανοούμενους υπερβολικές οι διεκδικήσεις, δεν πρόκειται για  τάχα δογματικούς ή «κολλημένους αριστερούς». Είναι γιατί, έλεγε ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης, ορισμένες στιγμές παλεύοντας για το ανέφικτο, κερδίζεις το εφικτό.

.

Μέχρι πρόσφατα, οι πολιτικές δυνάμεις με αναφορά στην Ευρωαριστερά -το ΠΑΣΟΚ μετά το ’92, ενιαίος ΣΥΝ, τώρα η ΔΗΜΑΡ- θεωρούσαν, και σωστά, ως πολιτικό κεκτημένο τον Ευρωπαϊσμό. Οι εξελίξεις τα τελευταία δύο χρόνια με την ευρωπαϊκή κρίση χρέους, δείχνουν ότι υπάρχει ανάγκη για έναν νέο προοδευτικό ευρωπαϊσμό, ο οποίος θα διεκδικήσει την πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης και την ενιαία οικονομική διακυβέρνηση και θα αναδείξει τα θετικά διακυβεύματα για κάθε ευρωπαίο πολίτη. Αλλιώς, η κρίση χρέους θα μετατρέπεται σε κρίση θεσμών και κρίση αντιπροσώπευσης α λα Γκρίλο.

.