Να μη παρεξηγηθούν τα όσα θα υποστηρίξω παρακάτω. Δεν πρόκειται για νομική πρόταση αλλά για πολιτική που μπορεί να διερευνηθεί νομικά ως προς την αποτελεσματικότητά της. Ξέροντας πόσο δύναμη έχει η νομολογιακή διαμόρφωση του ουσιαστικού δικαίου, τρέφω την ελπίδα ότι μια πρόταση σαν αυτή που διατυπώνω μπορεί ίσως να οδηγήσει σε ενδιαφέρουσες εξελίξεις ακόμη και σε δικαστικό επίπεδο, συμπληρωματικό του πολιτικού.

Λοιπόν, έχουμε και λέμε. Η εξαγορά ψηφοφόρων είναι ιδιώνυμο αδίκημα ή καλύπτεται από τις ποινικές προβλέψεις για την δωροδοκία διά μέσου υπεξαίρεσης δημόσιου χρήματος; Αφορμή για την αποφία αυτή είναι η πρόσφατη καταδίκη της χώρας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τις παράνομες χορηγίες υπουργού προς πιθανούς ψηφοφόρους του.

Ο κ. Χατζηγάκης με την ιδιότητά του ως υπουργού που μπορεί να διατάσσει ενέργειες της δημόσιας διοίκησης, μοίρασε παρανόμως γύρω στα 350 εκατομμύρια ευρώ στους αγρότες, τις παραμονές εκλογών. Το τελευταίο πιστοποιεί πέραν πάσης αμφιβολίας ότι οι παροχή έγινε με την ελπίδα ανταλλάγματος σε ψήφους. Τα χρήματα που μοίρασε δεν ήταν δικά του, αλλά της ΕΕ που τα είχε παραχωρήσει βάσει συμφωνίας στην ελληνική κυβέρνηση που, εκ τούτου, έφερε την ευθύνη της δημοσιονομικής διαχείρισής τους. Το ίδιο έκανε και ό κ. Κοντός για μικρότερα αλλά καθόλου ευκαταφρόνητα ποσά, και το παράδειγμά τους επαναλαμβάνεται ως φαίνεται και σε άλλες ανάλογες περιπτώσεις όπως προκύπτει από σχετικές δημοσιεύσεις στα ΜΜΕ. Όλοι αυτοί, στην ουσία υπεξαίρεσαν δημόσια χρήματα για να δωροδοκήσουν ψηφοφόρους τους κατά την επιτέλεσε δημόσιου λειτουργήματός τους, δηλαδή για να ασκήσουν το δικαίωμα και την υποχρέωσή τους να ψηφίσουν στις εκλογές. Η πολιτική και ηθική ευθύνη των  υπουργών είναι έκδηλη. Η ηθική ευθύνη των ψηφοφόρων τραγική. Το μόνο ελαφρυντικό των τελευταίων είναι η σχετική αδυναμία τους μπροστά στην πολιτική ισχύ των «δωροδοκητών» τους. Οι πρώτοι με μια πανίσχυρη υπογραφή τους υπεξαιρούν χρήματα από τον δημόσιο κορβανά και τα δωρίζουν παρανόμως, ενώ οι δεύτεροι ταλαίπωροι και διεφθαρμένοι από τους ηγέτες τους εισπράττουν το δώρο και κλείνουν το μάτι σε ένδειξη κατανόησης του τι πρέπει να κάνουν.

Στην συγκεκριμένη περίπτωση δεν έχουμε μια απλώς ηθική καταδίκη της πρακτικής, αλλά έχουμε μια ρητή καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που έκρινε την πράξη του υπουργού ως παράνομη σε σχέση με τις συμβατικές σχέσεις της χώρας μας με την ΕΕ. Ναι, μεν, η καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου δεν χαρακτηρίζει ποινικά την καταδικαστέα πράξη, αλλά όμως υποδείχνει ότι παραβιάζει συμφωνίες καθ΄ υπέρβαση αρμοδιότητας του αρμόδιου υπουργού. Νομίζω ότι η απόφαση αυτή αποτελεί επαρκή ένδειξη για την τέλεσε και άλλων αδικημάτων που ενδιαφέρουν πλέον την ελληνική έννομη τάξη, και ως εκ τούτου ο αρμόδιος εισαγγελέας υποχρεούται να διερευνήσει το θέμα. Από τις πράξεις των υπουργών αυτών προκύπτει καθαρή πρόσθετη ζημία του δημοσίου, το οποίου έχει εγγυηθεί όχι μόνο να επιστρέψει τα παρανόμως χορηγηθέντα ποσά (άσχετα αν τα εισπράξει ή όχι) αλλά και τους τόκους που στο μεταξύ προέκυψαν. Επομένως τελικά θα επιστραφούν στην ΕΕ ποσά μεγαλύτερα από εκείνα που είχαν αρχικά εισπραχθεί.

‘Όλα αυτά προκύπτουν ευθέως από το γεγονός ότι ως υπεξαίρεση ορίζεται η ιδιοποίηση ξένου κινητού πράγματος που περιήλθε στην κατοχή του δράστη με οποιονδήποτε τρόπο και ότι ο ν. 1608/1950 «περί προσαυξήσεως των ποινών των προβλεπομένων διά τους καταχραστάς του δημοσίου» θέτει την υπεξαίρεση μεταξύ των εγκλημάτων τα οποία, εφόσον α)στρέφονται κατά του Δημοσίου ή άλλων δημοσίων νομικών προσώπων και β)το όφελος που πέτυχε ή επιδίωξε ο δράστης ή η ζημία που προξενήθηκε ή οπωσδήποτε απειλήθηκε στο Δημόσιο ή στα πιο πάνω νομικά πρόσωπα υπερβαίνει ένα συγκεκριμένο ποσό (5.000.000 δρχ), επιβάλλεται η ποινή της κάθειρξης στον δράστη (ποινή στέρησης της ελευθερίας από πέντε ως είκοσι έτη). Αν, μάλιστα, συντρέχουν ιδιαζόντως επιβαρυντικές περιστάσεις, όπως αν ο ένοχος εξακολούθησε επί μακρό χρόνο την εκτέλεση του εγκλήματος ή το αντικείμενό του είναι ιδιαίτερα μεγάλης αξίας, επιβάλλεται η ποινή της ισόβιας κάθειρξης (άρθρο 1§1 ν. 1608/1950). Υπ’ αυτές τις προϋποθέσεις, η υπεξαίρεση μπορεί να τιμωρηθεί με την ανώτατη ποινή που προβλέπεται στην ελληνική έννομη τάξη . Συμπληρωματικά σε αυτές τις νομικές προβλέψεις έρχεται και το κίνητρο της δωροδοκίας και το τετελεσμένο της πράξης.

Δεν ξέρω τι θα κάνει ο αρμόδιος εισαγγελέας. Τώρα τελευταία πολλοί ψύλλοι έχουν μπει στα αυτιά μου για την συνταγματική λειτουργία των ανωτέρων κλιμακίων της δικαιοσύνης. Αυτό, όμως, που καταλαβαίνω πολύ καλά είναι ότι η πολιτική τάξη επιβάλλει τουλάχιστον στην δημοκρατική αντιπολίτευση να πάρει εκείνη τις πρωτοβουλίες που της πρέπουν. Δεν μπορεί να μιλάμε συνεχώς κατακριτικά για τον ρόλο του πελατειακού κράτους και να στεκόμαστε με σταυρωμένα τα χέρια μπροστά σε οφθαλμοφανείς εκφάνσεις του, όπως αυτές στις οποίες αναφέρθηκα. Όσοι το κάνουν αυτό θα είναι ηθικά έκθετοι και πολιτικά ανακόλουθοι. Ως πολίτης κάνω το καθήκον μου να επισημάνω το μέγα ζήτημα. Κάτι μου λέει μέσα μου, ότι ίσως είναι η ευκαιρία για να περάσουμε από την καταγγελία του πελατειακού κράτους στον αληθινό πόλεμο εναντίον του.

Μήπως είναι ευκαιρία να σκεφτούμε την δυνατότητα θέσπισης ιδιώνυμου αδικήματος που να καλύπτει αυτές τις καραμπινάτες περιπτώσεις κατάχρησης δημόσιου χρήματος για εκλογική ωφέλεια που καμία σχέση δεν έχει με την εξυπηρέτηση των κοινών; Γιατί η κατάχρηση κοινών πόρων δεν μπορεί να δικαιολογηθεί με την προσδοκία απόκτησης ατομικών ωφελημάτων όπως είναι η επανεκλογή ή η εκλογική επικράτηση με τα φαύλα υπονοούμενά της.