Ο κυριότερος εκπρόσωπος του tartan noir γράφει για το πρώτο του βιβλίο

—του Γιώργου Θεοχάρη—

Ο Ίαν Ράνκιν (Ian Rankin – γεν. 1960), ένας συγγραφέας ιδιαίτερα αγαπητός στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό, είναι ο πιο μεταφρασμένος και βραβευμένος εκπρόσωπος της σκοτσέζικης σχολής που έχει γίνει γνωστή ως «tartan noir».

Ο όρος αυτός άρχισε να καθιερώνεται όταν ο Αμερικανός συγγραφέας Τζέιμς Ελρόι αποκάλεσε τον Ράνκιν «βασιλιά του tartan noir», δήλωση που μπήκε για διαφημιστικούς λόγους στο εξώφυλλο κάποιου βιβλίου του. Ο ίδιος ο Ράνκιν διεκδικεί την επινόηση του όρου· έχει δηλώσει πως όταν γνώρισε τον Ελρόι, αφού πρώτα του συστήθηκε, τού είπε: «Είμαι μεγάλος θαυμαστής σας και γράφω tartan noir».

Στο tartan noir κατατάσσονται συγγραφείς που αντλούν ταυτόχρονα από την σκοτσέζικη λογοτεχνική παράδοση και το αμερικανικό hardboiled αστυνομικό μυθιστόρημα, κλασικό (Χάμετ, Τσάντλερ, ΜακΝτόναλντ κ.ά.) και σύγχρονο (Λέοναρντ, Έλροι, ΜακΜπέιν κ.ά.), για να δημιουργήσουν ένα νέο υποείδος της αστυνομικής λογοτεχνίας. Όσο κι αν ο όρος είναι μια συμβατική κατασκευή που εξυπηρετεί εμπορικούς σκοπούς (άλλωστε δεν τον αποδέχονται όλοι οι εμπλεκόμενοι), είναι γεγονός ότι οι επιρροές στο έργο των Σκοτσέζων που κατατάσσονται στο tartan noir, όπως ο Ίαν Ράνκιν, Λουίζ Γουέλς ή ο Μάλκολμ Μακέι, είναι εμφανείς και αναγνωρισμένες.

Παρ’ όλα αυτά, οι επιρροές και οι κατηγοριοποιήσεις λίγο αφορούν τον μέσο αναγνώστη, για τον οποίο το ίδιο το βιβλίο έχει πάντα μεγαλύτερη σημασία από τη θεωρητική συζήτηση που το συνοδεύει. Ένα καλό βιβλίο είναι ένα καλό βιβλίο είναι ένα καλό βιβλίο – και έτερο ουδέν. Και, κατά γενική ομολογία, ο Ράνκιν γράφει καλά· είναι εξαιρετικός συγγραφέας, ανεξαρτήτως είδους και ετικέτας. Επιπλέον, κατά ευτυχή –για τον ίδιο– συγκυρία, πουλάει πολύ (πράγμα που δεν είναι αυτονόητο: το να είναι ένα βιβλίο καλογραμμένο δεν αποτελεί ούτε αναγκαία ούτε ικανή συνθήκη για την εμπορική του επιτυχία): τα τελευταία 30 χρόνια, τα βιβλία του –ιδιαίτερα εκείνα που έχουν ως κεντρικό, ή έστω δευτερεύοντα, χαρακτήρα τον επιθεωρητή Τζον Ρέμπους– βρίσκονται πάντα ψηλά στους καταλόγους με τα ευπώλητα.

Διαβάστε την συνέχεια στο dimartblog.com