«Θα πρέπει να ήμουν δεκατριών χρονών και καθόμουν στη σχολική βιβλιοθήκη διαβάζοντας τον "Μεσάζοντα" του L.P. Hartley. Σύμφωνα με το βιβλίο βρισκόμαστε στα 1900, σε καλοκαιρινές διακοπές. Ένα αγόρι, ο Λίο, στην ηλικία μου τότε, μένει με έναν φίλο από το σχολείο σε ένα μεγάλο σπίτι. Υπάρχει καύσωνας. Ο Λίο γίνεται ο μεσάζων, ένας "ταχυδρόμος" σε μια μυστική ερωτική σχέση. Η θερμοκρασία ανεβαίνει συνεχώς. Θα φτάσει τους 40 βαθμούς. Φτάνει ένα αντίτυπο του σατιρικού περιοδικού Punch. Στο εξώφυλλο, ο Punch σκουπίζει το μέτωπό του με ένα μαντήλι. Σε αυτό το σημείο της ανάγνωσης, σαν σε έκσταση, διέσχισα τη βιβλιοθήκη μέχρι εκεί που φυλάσσονταν οι παλιοί δερματόδετοι τόμοι με τα αντίτυπα του Punch. Κατέβασα τον τόμο του 1900 και βρήκα τον Ιούλιο. Και ήταν εκεί : ο Punch σφουγγίζοντας με ένα μαντήλι το μέτωπό του! Ήταν μια στιγμή έκλαμψης για μένα. Η μυθοπλασία ήταν αληθινή ! Η πραγματικότητα και η επινόηση μπορούσαν να συγχωνευτούν. Ίσως ήταν τότε που μάλλον πήρα μια βαθιά θαμμένη απόφαση, να γίνω, δηλαδή, συγγραφέας. Πολλά χρόνια αργότερα, έγραψα ένα μυθιστόρημα, το «Εξιλέωση», το οποίο είναι εν μέρει ένας φόρος τιμής, μια ευγνώμων υπόκλιση στο «Μεσάζοντα», θα πει, απαντώντας στο «ποιο είναι το πρώτο βιβλίο που αγάπησε».

Ίσως όμως εκεί να βρίσκεται και ένα από τα κομβικά σημεία του δικού του έργου: η επινόηση και η πραγματικότητα μπορούν να συγχωνευτούν μέσα στη λογοτεχνία. Με τη μία να εισβάλλει στην άλλη, να την αναδεικνύει αλλά και να την υπονομεύει. Να την αντιμετωπίζει κατά πρόσωπο αλλά και να την πλαγιοκοπεί. Να αποκαλύπτει, περισσότερο ή λιγότερο, κρυφές πλευρές της καθημερινής πραγματικότητας πλάθοντας μια νέα, λογοτεχνική πραγματικότητα. Να μετατρέπει, στην ουσία, την πραγματικότητα σε μυθοπλασία και τη μυθοπλασία σε πραγματικότητα. Κατακερματίζοντας και ανασυνθέτοντας τες από την αρχή. Να αντιμετωπίζει καίρια -και όχι μόνο για την εποχή μας- ζητήματα σε προσωπικές, ατομικές υποθέσεις. Με ένα, άλλοτε εμφανές και άλλοτε υποδόριο, χιούμορ, ως εργαλείο για να μετατρέψει ακόμη και τις σκληρότερες όψεις της πραγματικότητας ή τα μεγάλα διλήμματα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε σε μια διαχειρίσιμη, ατομική, «ανθρώπινη συνθήκη».

Με τον «Αθώο», το «Μαύρα Σκυλιά», το «Άμστερνταμ», το «Έμμονη Αγάπη», το «Σάββατο», το «Εξιλέωση», το «Solar», το «Χαμένο Παιδί», το «Επιχείρηση Ζάχαρη», το «Στην Ακτή», το «Νόμος περί Τέκνων», το «Καρυδότσουφλο», το «Η Κατσαρίδα», το «Μηχανές σαν κι εμένα», ανάμεσα σε άλλα. Προσφέροντας μας ατέλειωτες ώρες αναγνωστικής απόλαυσης -όσο και προβληματισμού.

Ας του ευχηθούμε από την πλευρά μας Χρόνια Πολλά και πολλά ακόμη βιβλία!

O Ίαν Μακ Γιούαν γεννήθηκε σαν σήμερα, στις 21 Ιουνίου του 1948.