Θα είστε μαζί μου ή θα συμπεριφέρεστε σαν φερέφωνα των δανειστών; Η πρόσκληση-πρόκληση του κ. Τσίπρα προς την αντιπολίτευση προχθές στη Βουλή δεν άφηνε περιθώρια παρερμηνείας. Από τη μια πλευρά είναι οι πατριώτες και από την άλλη οι προδότες. Ο πρωθυπουργός επέστρεψε στο ερμηνευτικό σχήμα που τόσο απέδωσε προεκλογικά. Χωρίς να καταλαβαίνει τον παραλογισμό στον οποίο οδηγείται.
Γιατί, βέβαια, στήριξη απέναντι στους δανειστές έχει νόημα αν πηγαίνουμε σε ρήξη. Αν αντίθετα στόχος της κυβέρνησης είναι αυτό που η ίδια ονομάζει «έντιμο συμβιβασμό», τότε δεν έχει τίποτα να φοβάται από «φερέφωνα». Αντιθέτως έχει κάθε λόγο να φοβάται την εσωκομματική της αντιπολίτευση και όλους όσοι επιθυμούν τη ρήξη με την Ευρώπη. Τι θέλει, λοιπόν, η κυβέρνηση;
Δυστυχώς η συζήτηση στη Βουλή δεν μας έκανε σοφότερους. Αν υπάρχει ένα δείγμα για τις προθέσεις της είναι η λίστα των μέτρων που έστειλε στο Eurogroup. Παρά τις χτυπητές ασάφειες, είναι επιτέλους μία λίστα με λίγο-πολύ συγκεκριμένα μέτρα. Κάποια μάλιστα με πολιτικό κόστος, όπως οι ιδιωτικοποιήσεις και η περικοπή των πρόωρων συντάξεων.
Με αυτήν την έννοια η κυβέρνηση δείχνει -πρώτη φορά εμπράκτως- ότι θέλει τη συμφωνία. Απέχουμε πολύ, όμως, από μία πλήρη αποκατάσταση των σχέσεων με την Ευρώπη. Ακόμα κι αν πάρουμε τη δόση, η αβεβαιότητα θα συνεχιστεί. Γιατί οι κύριοι πρωταγωνιστές έχουν συμφέρον να τη συντηρούν. Ο κ. Τσίπρας, ανεξάρτητα από τις πραγματικές του προθέσεις, γνωρίζει ότι αν ακολουθήσει τη στάση των προκατόχων του, θα έχει πιθανότατα και την τύχη τους. Το αν ο ίδιος ευθύνεται γι’ αυτό με την αντιπολιτευτική του τακτική, δεν έχει πια καμιά σημασία. Αυτό που μετράει είναι η κατανόηση πως για την πολιτική του επιβίωση οφείλει να κρατάει ζεστούς τους οπαδούς του. Ακόμα και αν αναγκαστεί, λοιπόν, να πάρει τα ίδια πάνω-κάτω μέτρα, θα προσπαθεί έως το τέλος να το κάνει με πολύ διαφορετικό τρόπο. Τα ήρεμα νερά δεν είναι στο πρόγραμμα. Πιο πιθανό είναι να πηγαίνουμε από (σκηνοθετημένη) κρίση σε κρίση.
Από την άλλη πλευρά η κ. Μέρκελ έχει κάθε λόγο να οδηγήσει τον κ. Τσίπρα σε μία ταπεινωτική υποχώρηση. Oσο και αν θέλει, ωστόσο, να πάει την αντιπαράθεση έως το τέλος, είναι υποχρεωμένη να σκεφτεί τις ευρύτερες επιπτώσεις στην Eυρωζώνη. Ανησυχεί, όμως, εξίσου για τις αντιδράσεις που θα προκαλούσε στις υπόλοιπες χώρες η εντύπωση πως η ισχυρή Γερμανία επιβάλλει με την οικονομική βία τις θέσεις της και διώχνει τη μικρή και αδύναμη Ελλάδα. «Η κ. Μέρκελ δεν θέλει να δημιουργήσει την εντύπωση γερμανικής κυριαρχίας (ubermacht) στην Ευρώπη», έγραφε χαρακτηριστικά στους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» στέλεχος του εκδοτικού συμβουλίου του «Σπίγκελ». Μαζί δεν κάνουμε και χώρια δεν μπορούμε με άλλα λόγια. Κι όποιος αντέξει.