Το ελληνικό σύμπαν κατακλύζεται από την παρανομία της διαγραφής από την πρωτότυπη λίστα Λαγκάρντ των ονομάτων των συγγενικών προσώπων του πρώην υπουργού με την αρμοδιότητα της πάταξης της φοροδιαφυγής κ. Παπακωνσταντίνου. Η υπόθεση έχει πάρει τον δρόμο που ορίζουν οι κανονισμοί της δημοκρατίας. Παραμένουν ωστόσο τα πολιτικά θέματα που αναλύονται σε δύο κατευθύνσεις:

Η μία αφορά το εύρος ηθικής ανοχής του πολιτικού συστήματος που επιτρέπει στους πολιτικούς και τις πολιτικές δομές των κομμάτων να ρισκάρουν με την υιοθέτηση παράνομων πρακτικών.

Η άλλη αφορά τις ευθύνες του πολιτικού συστήματος έναντι της φοροδιαφυγής. Οχι της περιπτωσιακής ή σκανδαλώδους, αλλά της συνεχούς και συστημικής. Πόσο εύκολο είναι να βρίσκονται τύποι που μπορούν να παρανομούν στα σχήματα της πολιτικής εξουσίας; Τι θα γίνει με την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής;

Και στις δύο αυτές ενότητες οι ευθύνες για τη διαρκή και παροιμιώδη ενοχή καταλήγουν στην κοινή πηγή του προβλήματος που είναι το πολιτικό σύστημα.

Είναι αυτό που επί τόσα έτη παράγει και ανέχεται τις ανεπάρκειες της θεσμικής συγκρότησης της δημοκρατίας, τη μη ύπαρξη αντερεισμάτων εξουσίας που να ελέγχουν η μία τις ενέργειες της άλλης, τη χαλάρωση των ηθών, την αναξιοκρατία και τον κομματισμό, τον επαγγελματισμό και την ευτέλεια των πολιτευομένων. Και τέλος, είναι το πελατειακό πολιτικό σύστημα, που έχει μετατρέψει τις υποχρεώσεις των πολιτών προς το κράτος και τα κοινά σε εμπόρευμα, που η αξία του τίθεται σε διαπραγμάτευση με τίμημα τις ψήφους, τους μηχανισμούς και την ιδιοτέλεια των μεσαζόντων. Εκεί πρέπει να κατευθυνθεί ο δημόσιος διάλογος και η αναζήτηση πολιτικών θέσεων και προτάσεων.

Επιτέλους, ας ασχοληθούμε με το super market που φιλοξενεί και καλλιεργεί απρέπειες, διαφθορά και αδικίες, αντί να ασχολούμαστε τόσο πολύ με το εκάστοτε «παλιόπαιδο» που θα του έχουμε εμπιστευθεί μια «λίστα» ψώνια και θα το στέλνουμε να τα αγοράσει από το διεφθαρμένο και ανοχύρωτο super market, με τον κίνδυνο να μην επιστρέψει τα ρέστα όπως πρέπει.