Η παρούσα κατάσταση της χώρας δεν έχει μόνο οικονομικές πτυχές. Στην συζήτηση στη βουλή, της προηγούμενης εβδομάδας, ακούστηκε χυδαία φράση από τον Υπουργό Εθνικής Αμυνας, απευθυνόμενος προς τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο της Ν.Δ. Το χειρότερο είναι ότι η πρόεδρος της βουλής δεν επιχείρησε καν να τον επαναφέρει στην τάξη. Ως τώρα, ο Υπουργός Εθνικής Αμυνας δεν έχει κάνει καμία κίνηση να ανασκευάσει την φράση του.
Η κατάσταση, πέραν των οικονομικών δυσκολιών δείχνει ότι συνεχίζει να απομονώνεται η χώρα μας περισσότερο από την απομόνωση από τα κράτη της Ευρωζώνης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η πρόσφατη στάση του Ματεο Ρεντζι [1].
Eξάλλου, το μεγάλο κράτος στερεί πολλούς κοινωνικούς πόρους και οδηγεί σε αδυναμία πληρωμής του ΕΚΑΣ όπως υποστηρίζει ο Στ. Μάνος [2].
Oi Γιουνκερ και Τουσκ [3] επιτίθενται κατά του κ. Τσίπρα για τον τρόπο που ασκεί διαπραγμάτευση.
Aς δούμε όμως την οικονομική μας κατάσταση σαν μια «πίττα», η οποία μπορεί να μοιραστεί σε ένα σύνολο από τομείς, όσον αφορα δαπάνες του δημοσίου : Κυριες συντάξεις, επικουρικές συντάξεις, νοσοκομεία, φάρμακα, σώματα ασφαλείας, ένοπλες δυνάμεις, παιδεία, συγκοινωνίες, πολιτισμός, τηλεπικοινωνίες κλπ.
Ταυτόχρονα, έχουμε την «πίττα των εσόδων»
O Obama [4] πρόσφατα δήλωσε ότι η Ελλάδα πρέπει να λάβει δύσκολες πολιτικά αποφάσεις. Εχει η παρούσα κυβέρνηση την εμπιστοσύνη στον εαυτό της για να λάβει αυτές τις αποφάσεις; Mε άλλα λόγια έχει εμπιστοσύνη ότι υπάρχει η δεδηλωμένη ψήφος για αυτές;
Κατά τη γνώμη μου, η κυβέρνηση έχει καταληφθεί από ένα σύνδρομο που της προκαλεί αναστολές στο να περιορίσει τις δαπάνες. Οι ενέργειες της τείνουν , αντίθετα, να τις αυξήσουν, όπως φαίνεται με την αναβίωση της ΕΡΤ, τις επαναπροσλήψεις χιλιάδων απολυμένων με τους μνημονιακούς νόμους κλπ. Για αντιστάθμισμα, προτείνει στους δανειστές αύξηση των φόρων, ξεκινώντας από τις Εκτακτες Εισφορές σε μεμονωμένους πολίτες με υψηλό εισόδημα , και κερδοφόρες επιχειρήσεις. Αυτές οι ενέργειες κάθε άλλο παρά συμβάλλουν στην σταθεροποίηση και βελτίωση της οικονομίας.
Tέλος, η συζήτηση για την ισορροπία εσόδων-εξόδων δεν μπορεί παρά να λάβει υπόψη τις παραμέτρους του «δημοσίου χρέους» και των στόχων για «πρωτογενή πλεονάσματα».
Το «χρέος», όπως έχουμε αναφέρει σε προηγούμενο άρθρο, έχει να κάνει αφενός με τους τόκους που πρέπει να καταβάλλονται κατ έτος για την εξυπηρέτηση του αλλά και για την χρονική διάρκεια αποπληρωμής του. Πολλές φορές, μία χώρα αναγκάζεται η κρίνει σκόπιμο να συνάψει νέο χρέος (δάνειο) με σκοπό να αποπληρώσει μέρος η όλο παλαιότερου χρέους. Για να μπορέσει να κάνει αυτή την νέα αγορά χρέους, πρέπει μία χώρα να έχει επαρκή πιστοληπτική ικανότητα ώστε να μπορεί, όπως λέμε , να βγει στις αγορές για να πάρει ένα τέτοιο δάνειο.
Σε ορισμένες περιπτώσεις μια χώρα (η μία επιχείρηση) επιδιώκει να συνάψει ένα δάνειο για αναπτυξιακούς σκοπούς. Και εδώ, η αυξημένη πιστοληπτική ικανότητα είναι απαραίτητη. Στα τελευταία χρόνια, η χώρα «κούρεψε», ως γνωστόν, σημαντικό μέρος του χρέους προς ιδιώτες ενώ ταυτόχρονα συνήψε δάνεια με εξαιρετικά χαμηλό επιτόκιο με την ΕΚΤ και σχετικά ικανοποιητικό επιτόκιο με το ΔΝΤ. Ετσι, οι ετήσιες δαπάνες για την εξυπηρέτηση του χρέους αυτού είναι αρκετά μικρότερες από όσο πριν τα μνημόνια. Συνεπώς, λόγω της σπουδαιότητας του ελέγχου του χρέους, καλώς η Ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να το βάλει στην πρώτη προτεραιότητα της στις διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές, το θέμα της απομείωσης, με τον ένα η τον άλλο του ύψους του χρέους .
Πρωτογενή πλεονάσματα: Στην προηγούμενη σύγκριση εσόδων-εξόδων σημαντικό ρόλο παίζει ο ρυθμός του πρωτογενούς πλεονάσματος κατ έτος. Είναι ένα κρίσιμο μέγεθος αφού καθορίζει το ποσό που περισσεύει προκειμένου να μπορεί μία χώρα να αποπληρώνει το δημόσιο χρέος. Ωστόσο, το ύψος του πλεονάσματος αυτού μπορεί να επηρεάσει τη διαθέσιμη ρευστότητα που θα μπορούσε να κατευθυνθεί σε δαπάνες (κοινωνικές , αναπτυξιακές κλπ). Κάποιοι , δικαίως ίσως , ισχυρίζονται πως υπερβολικά υψηλά πλεονάσματα οδηγούν σε συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας. Ευτό διότι τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα απαιτούν μέτρα (φόρους, περιορισμό δαπανών όπως για ύψος συντάξεων, μισθών κλπ). Ετσι, δικαίως, του ύψος του κατ έτος πρωτογενούς πλεονάσματος αποτελεί μία από τις πιο κρίσιμες παραμέτρους της διαπραγμάτευσης. Είναι μάλλον αυτονόητο ότι τα πρωτογενή πλεονάσματα μπορούν να έχουν ανώδυνα μεγάλο ύψος στο βαθμό που συγκροτούνται από συνιστώσες εξαγωγών, τουρισμού και ιδιωτικοποιήσεις.
Eνα ερώτημα που προκύπτει, και είναι ποιοτικό, σχετίζεται με το κατά πόσο η κυβέρνηση έχει υλοποιήσει κάποια, έστω και μία, από τις μεταρρυθμίσεις που έχει υποσχεθεί με τη συμφωνία του Eurogroup της 20ης Φεβρουαρίου, και με την οποία η χώρα κέρδισε προθεσμία 4 μηνών να φέρει κάποιες μεταρρυθμίσεις. Υλοποίηση μεταρρυθμίσεων σημαίνει να περάσει και να αρχίζει η υλοποίηση κάποιου αντιστοίχου νόμου.
Εντελώς πρόσφατα, υπάρχει ρεπορτάζ ότι η κ. Μερκελ [5[, θα μπορεί να αρκεσθεί έστω και με μία (1) μεταρρύθμιση προκειμένου να εισηγηθεί στην Ευρωζώνη να απελευθερώσει χρηματοδότηση προς την Ελλάδα. Θα μπορέσει ο κ Τσίπρας να κάνει την εκπληξη και να προωθήσει κάποια, επιθυμητή από τους εταίρους , μεταρρύθμιση;
H κατάσταση της οικονομίας έχει πάρει την κατηφόρα τους τελευταίους 4-5 μήνες [6], μετά από μία δειλή ανάκαμψη που εκδηλώθηκε στο δεύτερο εξάμηνο του 2014. Τα γραφήματα σε αυτό το άρθρο καταδεικνύουν αντικειμενικά πως το σύνθημα «της Ελπίδας» με την οποία ήρθε στην εξουσία δεν υλοποιείται. Ο κ. Τσιπρας και το επιτελείο του πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι πρέπει να αλλάξουν πορεία έστω και στο και πέντε.
Αν πεισθεί, πρέπει κατά τη γνώμη του γράφοντος να ζητήσει υποστήριξη προς αυτή την αλλαγή :
Πρώτον από τον Ελληνικό λαό, κάνοντας ένα ενδεχομένως και ένα διάγγελμα για την αλλαγή πορείας,
Δεύτερον, να ζητήσει υποστήριξη από κοινοβουλευτικές δυνάμεις και πέραν του κόμματος του προκειμένου να μπορέσει να ψηφίσει την πρώτη «αληθινή μεταρρύθμιση».
Ένα τελευταίο σημείο αφορά την εμπειρία που έχει αποκτήσει ο κ. Τσίπρας από τις επαφές, συναντήσεις και διαπραγματεύσεις , τους τελευταίους 4-5 μήνες , με τους Ευρωπαίους ηγέτες. Είναι φανερό ότι λόγω του νεαρού της ηλικίας του , δεν είχε ούτε διεθνή κυβερνητική εμπειρία ούτε εμπειρία διαπραγματεύσεων αυτού του είδους. Τώρα, μετά 5 μήνες έχει αρκετά μεγάλη εμπειρία, μεγαλύτερη ίσως και από εκείνη των υπολοίπων κυβερνητικών στελεχών και βουλευτών. Σίγουρα έχει μεγαλύτερη ευθυνη για την πορεία της χώρας. Συνεπώς, είναι σε θέση να οδηγήσει τη χώρα προς τη σωστή κατεύθυνση και την οικονομική σωτηρία. Να έχει εμπιστοσύνη πως αν το τολμήσει, τότε ο υπόλοιπος πολιτικός κόσμος θα τον στηρίξει και τα απαραίτητα νομοσχέδια θα εγκριθούν από τη Βουλή. Ταυτόχρονα, η χώρες της Ευρωζώνης θα τον στηρίξουν επειδή θέλουν να πετύχει αφού αυτό είναι και προς το συμφέρον της Ευρωζώνης. Αυτό θα οδηγήσει σε αληθινή αρμονική ενσωμάτωση της χώρας ως ισότιμο μέλος στην Ευρωζώνη.
——————————————————————————————————————–
Αναφορες:
[1] Ματεο Ρεντζι & Προωρες συνταξεις:
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22767&subid=2&pubid=64198711&utm_source=dlvr.it&utm_medium=twitter
[2] http://www.capital.gr/story/3029607/st-manos-katargiste-tin-etisia-epixorigisi-sti-dei
[3] http://www.kathimerini.gr/818390/gallery/multimedia/nea/gioynker-kai-toysk-enantion-tsipra-gia-thn-diapragmateysh
[4] http://www.kathimerini.gr/818461/gallery/epikairothta/politikh/ompama-h-ellada-prepei-na-lavei-dyskoles-politika-apofaseis
[5] http://www.bloomberg.com/news/articles/2015-06-10/germany-said-to-consider-offering-tsipras-staggered-deal-on-aid
[6] http://www.bloomberg.com/news/articles/2015-06-10/six-charts-show-six-months-of-economic-unraveling-for-greece