Ακούμε όλο και περισσότερο από τα χείλη των Κυβερνητικών, ότι είναι αναγκαία η δημιουργία Μετώπου των Προοδευτικών δυνάμεων. Ειδικότερα στα πλαίσια της Ευρώπης η απάντηση στην άνοδο της ακροδεξιάς και στα φαινόμενα τύπου Σαλβίνι και Όρμπαν, είναι η συνεργασία των κομμάτων του “προοδευτικού” τόξου, εννοώντας βέβαια τις δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας και της αριστεράς τύπου ΣΥΡΙΖΑ, Μελανσόν και λοιπών “προοδευτικών”. Όμως για κάθε δημοκρατικό ευρωπαίο πολίτη, η αντιμετώπιση της ακροδεξιάς καταιγίδας τύπου Λεπέν, Όρμπαν και Σαλβίνι, απαιτεί την συνεργασία όλων των ευρωπαϊκών δημοκρατικών δυνάμεων και όχι μόνο των λεγόμενων “προοδευτικών”. Η επιμονή όμως κάποιων, στο λεγόμενο “προοδευτικό Μέτωπο”, κρύβει μια άλλη επιδίωξη τους που χρησιμοποιεί ως προκάλυμμα, είτε τον ακροδεξιό κίνδυνο, είτε ένα κούφιο αντιδεξιό σύνδρομο. Ένα απολίτικο σύνδρομο που έχει μπολιαστεί όμως χρόνια τώρα στην συνείδηση ενός τμήματος των ψηφοφόρων. Μην παραξενευθείτε λοιπόν εάν ακούσουμε ξανά το επόμενο διάστημα το περίφημο σύνθημα, “ο λαός δεν ξεχνά τι σημαίνει δεξιά”. Η κρυφή επιδίωξη αυτών των “προοδευτικών”, είναι η ματαίωση κάθε τύπου συνεργασίας και κυρίως Κυβερνητικής, των δημοκρατικών ευρωπαϊκών δυνάμεων της χώρας, μετά τις εκλογές. Δυνάμεων που σήμερα βρίσκονται, είτε στα δεξιά, είτε στο Κέντρο, είτε στα αριστερά του κλασσικού πολιτικού φάσματος. Όμως οι εξελίξεις και οι ανάγκες της χώρας είναι τέτοιες, που αυτές οι επιδιώξεις θα ακυρωθούν από την ίδια την δυναμική των πραγμάτων. Και εκεί θα μετρηθούν και θα αναδειχθούν οι πραγματικά προοδευτικές δυνάμεις της χώρας. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά και ας δούμε τι είναι σήμερα προοδευτικό και τι όχι στην Ευρώπη και στην χώρα μας.
Στα πλαίσια της Ευρώπης τα βήματα που έγιναν μετά τον πόλεμο μέχρι σήμερα, με την δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων ιστορικών προοδευτικών αλλαγών, που έθαψαν οριστικά το τσεκούρι του πολέμου και δημιούργησαν το σύγχρονο υπόδειγμα του κοινωνικού Κράτους και της σύγχρονης αστικής δημοκρατίας, φέρνουν φαρδιά πλατιά την υπογραφή των δημοκρατικών δυνάμεων της Ευρώπης. Δηλαδή της ευρωπαϊκής χριστιανοδημοκρατίας και της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Που ήταν η αριστερά κάθε μορφής τις δεκαετίες μετά την λήξη του πολέμου ; Απέναντι ασφαλώς σ’ αυτό το ιστορικό εγχείρημα. Ποιος δεν θυμάται το σύνθημα, “ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο” ; Ποιος δεν θυμάται ότι μέχρι την κατάρρευση του “υπαρκτού σοσιαλισμού”, η αριστερά τον προέβαλλε ως το αντίπαλο δέος του “απάνθρωπου” ευρωπαϊκού καπιταλισμού. Εξαιρουμένων κάποιων φωτεινών εξαιρέσεων, τα κόμματα σύμπασας της αριστεράς, κομμουνιστικής ή όχι, εξεπλάγησαν δυσάρεστα, από την ραγδαία και αναίμακτη σχεδόν κατάρρευση των χωρών του ανατολικού μπλοκ.
Στην χώρα μας το σύνθημα της αριστεράς, πέραν της κομμουνιστικής εκδοχής, η οποία απορρίπτει εκ προοιμίου την Ευρωπαϊκή Ένωση, ήταν πάντα ότι χρειαζόμασταν μια άλλη διαφορετική Ευρώπη, από αυτή που οικοδομούσαν η ευρωπαϊκή χριστιανοδημοκρατία και η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, δεκαετίες τώρα. Ακόμη και σήμερα, ακόμη και μετά τα σκληρά μαθήματα που πήρε και η ίδια η λεγόμενη και ριζοσπαστική αριστερά, από την κυβερνητική της θητεία εδώ και τέσσερα περίπου χρόνια, η θέση της για την Ευρώπη παραμένει προβληματική σε πολλά σημεία. Αφού δεν έχει αναθεωρήσει πολλές από τις βασικές αντι-ευρωπαϊκές θεωρητικές της επεξεργασίες. Και για να μιλήσουμε μόνο για μία απ’αυτές. Ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί το μέτωπο των χωρών του Νότου, ενάντια στις χώρες του Βορρά ως στρατηγική επιλογή του. Τα πλεονάσματα του Βορρά είναι τα ελλείμματα του Νότου, κραύγαζαν μέχρι πρόσφατα. Γιατί κανένας δεν γνωρίζει τι ισχύει πραγματικά από τις κατά καιρούς θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ, αφού τις χρησιμοποιεί όλες ανάλογα με την συγκυρία. Με την θέση του περί “Μετώπου του Νότου”, διεκδικεί στην ουσία περισσότερα λεφτά από τις πλεονασματικές χώρες του Βορρά. Πλεονάσματα όμως, που δημιουργήθηκαν από την παραγωγή πλούτου των χωρών αυτών και δεν τους τα χάρισε, ούτε τους τα δάνεισε κάποιος. Είναι λοιπόν δυνατόν να θεωρείται προοδευτική η θέση περί “Μετώπου των χωρών του Νότου”, ενάντια στις χώρες του Βορρά, όπως εκφράζεται από κάποιους που αυτοπροσδιορίζονται ως “προοδευτικοί” ;
Δεύτερον, όταν σήμερα το κυρίαρχο πρόβλημα των πρωταγωνιστών της ενοποίησης της Ευρώπης, είναι η αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων που δημιουργεί ο παγκόσμιος ανταγωνισμός. Όταν σήμερα η Γερμανία η ισχυρότερη οικονομία της Ευρώπης, θεωρείται μικρή έως μεσαία χώρα στις συνθήκες της παγκοσμιοποίησης. Και αυτό θα γίνεται εντονότερο με την πάροδο των χρόνων. Όταν, η σαρωτική εφαρμογή των νέων τεχνολογιών (π.χ. 3D Printing) και της ρομποτικής στην παραγωγική διαδικασία, ανατρέπουν εκ βάθρων στην κυριολεξία τα εργασιακά δεδομένα. Όταν οι μεγάλες ευρωπαϊκές παραγωγικές μονάδες μετακομίζουν όλο και πιο πολύ προς Ανατολάς. Όταν λοιπόν γίνονται όλα αυτά και το πραγματικό ζητούμενο για την Ευρώπη και τις προοδευτικές δυνάμεις είναι η παραγωγή νέου πλούτου, για να μπορέσεις να κάνεις στην συνέχεια μια δίκαιη αναδιανομή. Την ίδια στιγμή ο κος Τσίπρας στην ομιλία του στο Συνέδριο του SPD, συμβουλεύει τους Γερμανούς σοσιαλδημοκράτες, ότι το βασικό διακύβευμα σήμερα για τις “προοδευτικές” δυνάμεις είναι η αναδιανομή του πλούτου. Καμιά αναφορά στο πως θα παραχθεί ο πλούτος. Τον κ. Τσίπρα δεν τον απασχολεί πως θα αντιμετωπισθούν οι νέες προκλήσεις ή τουλάχιστον δεν μας λέει. Το μόνο ζητούμενο για τον ίδιο είναι η μοιρασιά του πλούτου. Το πώς θα δημιουργηθεί αυτός το προσπερνάει ως μη ζητούμενο. Και κάποιοι σοσιαλδημοκράτες την ίδια στιγμή στην Ευρώπη και εδώ, τον χειροκροτούν και τον κατατάσσουν στις “προοδευτικές” δυνάμεις. Συγνώμη, αλλά είναι λίγο αυθαίρετο αυτό. Δεν θεωρείται προοδευτική μια δύναμη, η οποία αδιαφορεί, για τις νέες προκλήσεις που έχουν μπροστά τους οι ευρωπαϊκές δημοκρατικές δυνάμεις και περιμένουν κάποιους άλλους να βγάλουν το φίδι από την τρύπα. Δηλαδή το πώς της δημιουργίας του νέου πλούτου. Και οι “προοδευτικοί” της Ευρώπης μετά να έρχονται και να μας μιλάνε για αναδιανομή του. Ασφαλώς η δίκαιη αναδιανομή του πλούτου είναι ένα σοβαρό πρόβλημα για την Ευρώπη, αλλά εκτιμώ ότι είναι πιο σημαντικό και πιο προοδευτικό το ενδιαφέρον για την προηγηθείσα παραγωγή του, με σεβασμό στους φυσικούς και ανθρώπινους πόρους.
Κάθε λογικός προοδευτικός άνθρωπος πιστεύει βαθειά, ότι οποιαδήποτε κίνηση προς τα εμπρός της σημερινής Ευρώπης είναι η περαιτέρω συνεργασία όλων των χωρών και όλων των πραγματικά προοδευτικών πολιτικών δυνάμεων, που πρεσβεύουν την περαιτέρω ενοποίηση της. Αυτό δηλαδή που κάνουν σήμερα η Καγκελάριος Μέρκελ και ο Πρόεδρος Μακρόν. Άρα η υπόθεση της κίνησης προς την πρόοδο της Ευρώπης, απαιτεί και προϋποθέτει την συνεργασία όλων των πραγματικών προοδευτικών δυνάμεων της Ευρώπης. Και αυτές σήμερα δεν αναζητούνται μέσα από έναν τεχνικό διαχωρισμό, Αριστερά – Δεξιά. Αλλά με βάση τα πραγματικά στοιχεία της εφαρμοσμένης πολιτικής των πολιτικών δυνάμεων στο Ευρωπαϊκό πεδίο. Γιατί ένας τέτοιος διαχωρισμός συμπεριλαμβάνει στις λεγόμενες “προοδευτικές” δυνάμεις τον Μελανσόν για παράδειγμα, έναν από τους πιο σοβαρούς ευρωσκεπτικιστές. Και από την άλλη μεριά εξαιρεί π.χ. την κα Μέρκελ, μια από τις πιο συνεπείς προοδευτικές ηγέτες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Οι πραγματικές προοδευτικές δυνάμεις στην Ευρώπη όπως αποδείχθηκε ιστορικά μετά τον πόλεμο, είναι οι δυνάμεις της ευρωπαϊκής χριστιανοδημοκρατίας και της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, που ήταν και οι πρωταγωνιστές στην οικοδόμηση της Ενωμένης Ευρώπης. Με την πάροδο των χρόνων στην Ευρώπη, θα εμφανίζονται και νέες πολιτικές δυνάμεις που θα απορρίπτουν το δίπολο Δεξιά – Αριστερά και θα το υποκαθιστούν όλο και περισσότερο από νέα δίπολα, όπως Ευρωπαϊστές – Εθνικιστές ή λαϊκιστές – αντι-λαϊκιστές. Οι Ευρωπαϊστές σήμερα, διαπερνούν οριζόντια όλο το κλασσικό πολιτικό φάσμα Δεξιά – Αριστερά, όπως συμβαίνει και με τους Εθνικιστές. Από μόνοι τους βεβαίως αυτοί οι νέοι διαχωρισμοί δεν εκφράζουν την δημιουργία κάποιας εντελώς νέας πολιτικής θεωρίας. Όμως σίγουρα εκφράζουν κάποια ιστορική υπέρβαση της αντίθεσης Δεξιά – Αριστερά εν εξελίξει. Θα δούμε ποιο περιεχόμενο και πως θα εκφραστούν όλα αυτά στο μέλλον. Όμως δεν είναι δυνατόν να προσπαθούμε να ερμηνεύσουμε τον σημερινό κόσμο και τις αντιθέσεις του, με εργαλείο απλά και μόνο τον διαχωρισμό Δεξιά – Αριστερά. Η χρέωση σήμερα του συντηρητισμού στην Δεξιά και του προοδευτισμού στην Αριστερά, δεν είναι μόνο υπεραπλούστευση αλλά και ανιστόρητη.
Στην χώρα μας με βάση τα παραπάνω, οι προοδευτικές ευρωπαϊκές δυνάμεις που καλούνται σήμερα να πρωταγωνιστήσουν στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, βρίσκονται και στην δεξιά και στην αριστερά και στο κέντρο του κλασσικού πολιτικού φάσματος. Και σύντομα αυτές οι δυνάμεις, θα προσκληθούν από τις ίδιες τις εξελίξεις να συνεργασθούν και Κυβερνητικά, για να οδηγήσουν τη χώρα με συνέπεια στον ευρωπαϊκό δρόμο της κανονικότητας, χωρίς εξαναγκασμούς, αλλά συνειδητά και χωρίς ψεύτικα περί “προοδευτισμού” διλήμματα, απέναντι στους αντιευρωπαϊστές, τους λαϊκιστές και τους εθνικιστές.