Όλη αυτή η αλλοπρόσαλλη τροχιά που διέγραψε η ΔΗΜΑΡ με την ως τώρα πολιτική της, φρονούμε πως περιλαμβάνει κι έναν ιδιαίτερα θετικό απολογισμό, χρήσιμο και γόνιμο για τις εξελίξεις που θα επακολουθήσουν.
Δεν παραβλέπουμε ασφαλώς την με αντιφάσεις συμμετοχή της στην κυβέρνηση, αφού καταψήφιζε μνημόνια, που τα ψήφιζαν οι εταίροι της στην κυβέρνηση, για να κάνει μετά πολιτική με τα δανεικά που έφεραν τα μνημόνια. Ούτε την έλλειψη εναλλακτικών προτάσεων κατά τη συμμετοχή της. Ούτε το λόγο που αποχώρησε τον οποίο δεν συμπεριέλαβε έστω για τα μάτια στην προσυνεδριακή της εισήγηση. Ούτε την άρνηση να ανοίξει διάλογο με τις οντότητες της κεντροαριστεράς με σκοπό την ενότητα.
Όμως, παρ’ όλα αυτά, η πρόσκαιρη έστω συμμετοχή της στην κυβέρνηση πρόσφερε στον τόπο κάτι σημαντικό. Έθεσε το θέμα μιάς άλλης αριστεράς έστω κι αν η ίδια η ΔΗΜΑΡ δεν έδειξε ικανή να ταυτιστεί μαζί της. Της αριστεράς που δεν αποποιείται το μερίδιο της ευθύνης της και δεν σπαταλιέται να μοιράζει ευχητήριες κάρτες δείχνοντας έναν παράδεισο που δεν υπάρχει.
Να σημειώσουμε δε, ότι ήταν η πρώτη φορά που συνέβη αυτό μετά τον Σεπτέμβρη του 44 όταν το ΕΑΜ προσχώρησε στην κυβέρνηση Παπανδρέου.
Φυσικά δεν υπολογίζουμε τη συμμετοχή το 89, του τότε Συνασπισμού, στην κυβέρνηση «κάθαρσης» του Τζανετάκη και στην οικουμενική του Ζολώτα διότι η εξόφθαλμη υστεροβουλία να ξεκοκαλίσουν το ΠΑΣΟΚ, έδωσε στην πολιτική της αριστεράς αρνητικό πρόσημο και στην Ελλάδα την κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Αντιθέτως η συμμετοχή τής ΔΗΜΑΡ στην τρικοματική κυβέρνηση υπήρξε ένα υπερβατικό γεγονός με θετικό πρόσημο. Ήρθε τη στιγμή που η χώρα κινδύνευε πραγματικά και επωμίστηκε το πολιτικό κόστος του ρεαλισμού και των επώδυνων μέτρων.
Επί της ουσίας άνοιξε το δρόμο της απαγκίστρωσης της αριστεράς από τον αντισυστημικό μύθο.
Τον οποίο μύθο, το μεν ΚΚΕ συντηρεί με παρρησία και στρατηγική σερβίροντας ως σοσιαλισμό τον δικτατορικό κρατικό καπιταλισμό και πείθει ένα μικρό ποσοστό.
Η ανανεωτική αριστερά όμως, έτη πολλά, φιλολογούσε αντικαπιταλιστικά, χωρίς εναλλακτική πρόταση. Το πρώτο και σημαντικό που πέτυχε ήταν να συντηρεί το ποσοστό του ΚΚΕ το οποίο εισέπραττε, διότι παρουσιαζόταν ως αυθεντικός αντικαπιταλιστικός φορέας αφού είχε αναφορά σε στρατηγική, με την υπογραφή του Λένιν.
Η επιμονή της σ’ έναν αόριστο τρίτο δρόμο, ο οποίος απέρριπτε και τον ορθόδοξο λενινισμό και την ελεύθερη οικονομία, την οδηγούσε σε έναν αχταρμά κρατισμό εις μνήμη του «κράτους κι επανάσταση» και συντασσόταν μανιχαϊστικά ως ουραγός στο αντικαπιταλιστικό μέτωπο. Κι αυτή η θολή αναζήτηση που δεν μπορούσε να προτείνει σχέδιο αλλαγής του συστήματος, στέρησε την χώρα από την πολύτιμη συνεισφορά της.
Η κίνηση της ΔΗΜΑΡ ήρθε σε κρίσιμο χρόνο και έθεσε σε άλλες βάσεις την θεωρία. Αποδέχτηκε στην πράξη και παραδέχτηκε την αποστολή τής μεταρρυθμιστικής αριστεράς, ως ρεαλιστικό μοντέλο εκπροσώπησης του εργαζόμενου και ως λόγο ύπαρξής της.
Και παρ’ όλο που η ίδια δεν άντεξε και επέστρεψε στην γνωστή παλιά τέχνη – κόσκινο, να θρηνεί στην κερκίδα τον καθημαγμένο λαό, τα πιο δυναμικά της στελέχη, εκείνα που κατ’ ουσίαν την είχαν σπρώξει στο ρόλο της ευθύνης, δεν παραιτήθηκαν και συνεχίζουν να υπερασπίζονται την αριστερά που έχει τα περιθώρια, στα πλαίσια του καπιταλισμού, να υπηρετήσει και να αναβαθμίσει τη μοίρα του λαού. Είτε έξω από τη ΔΗΜΑΡ επιχειρώντας την ενότητα της κεντροαριστεράς, είτε μέσα στις τάξεις της, που κάποια στιγμή θα επικρατήσουν ή θα εγκαταλείψουν το λείψανό της.
Παράλληλα, σκόρπισε ένα μήνυμα αποδοχής σε ευρύτερα λαϊκά στρώματα, τα οποία προετοιμάστηκαν να επιδοκιμάσουν μια τέτοια αριστερά και ταυτόχρονα ασκήθηκαν στην ορθή κρίση να αποδοκιμάσουν την αναδίπλωση στα αρχαία αδιέξοδα.
Ο δρόμος που άνοιξε η ΔΗΜΑΡ δεν πρόκειται να πάει χαμένος. Η φύτρα έμεινε και είναι ζωντανή. Ανέστησε και ενεργοποίησε την παροπλισμένη ικανότητα και δυναμική μιάς σειράς κορυφαίων στελεχών και μαζί προκάλεσε ένα είδος αφύπνισης στο πιο έντιμο και συνειδητοποιημένο κομμάτι του λαού. Οι διεργασίες που ήδη γίνονται έχουν θέσει το θέμα των ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων που μπορούν να επιχειρήσουν την βελτίωση της θέσης τού εργαζόμενου, μαζί με την συνολική ευημερία της χώρας.
Τα πρόσωπα και οι μικροί ηγέτες, μπορούν να κάνουν όσες τούμπες θέλουν. Λίγο μας αφορά και συνήθως πρόσκαιρα. Οι ιδέες και οι πολιτικές που δείχνουν βάσιμα τον ορίζονται του λαϊκού συμφέροντος, θα αναδείξουν τους κατάλληλους ηγέτες που θα τις πάνε όσο μακριά χρειάζεται για να δικαιωθούν. Πεποίθησή μας είναι ότι αυτά θα συμβούν σύντομα.