Η σοσιαλδημοκρατία και το βασικό διακύβευμα των εκλογών

Κώστας Χαϊνάς 19 Σεπ 2015

Την Κυριακή το διακύβευμα δεν είναι η επιλογή ανάμεσα στην συντηρητική και σε μια προοδευτική πολιτική επιλογή.  Και αυτό γιατί το βασικό διακύβευμα στη φάση αυτή είναι, εάν η χώρα θα επιλέξει έναν σταθερό και βιώσιμο ευρωπαϊκό δρόμο ή όχι. Και αυτό μπορεί να γίνει μόνο εάν τα αποτελέσματα υποχρεώσουν όλες τις φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις να συνεργασθούν, συγκροτώντας μια Κυβέρνηση ευρύτατης πλειοψηφίας, που θα διασφαλίσει τον ευρωπαϊκό δρόμο της χώρας και θα δημιουργήσει συνθήκες σταθερότητας και αναπτυξιακής προοπτικής στη χώρα. Κυρίως θα αναλάβει να υλοποιήσει τις πιο δύσκολες μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα – ανεξαρτήτως μνημονίου- και τις οποίες καμιά πολιτική δύναμη από μόνη της δεν θα μπορέσει να υποστηρίξει. Άρα το βασικό ζητούμενο στις εκλογές αυτές είναι, τα δύο πρώτα κόμματα να έχουν όσο γίνεται περισσότερο κομμένα τα φτερά τους και ταυτόχρονα να ενισχυθούν οι φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις που θα λειτουργήσουν καταλυτικά την επομένη των εκλογών για μια Κυβέρνηση ευρύτατης συνεργασίας. Εάν γίνει αυτό, η συνεργασία αυτή θα αναλάβει για τα επόμενα 3-4 χρόνια να υλοποιήσει το πιο δύσκολο έργο της μεταπολίτευσης. Να αλλάξει ριζικά την Ελλάδα. Να αποφύγει την αβεβαιότητα και τα σενάρια Grexit και να βάλει τις βάσεις για μια βιώσιμη αναπτυξιακή προοπτική της χώρας.

Μετά την υπογραφή του 3ου μνημονίου από τον κο Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ και στην συνέχεια την διάσπαση του, αρκετοί αναλυτές βγήκαν να υποστηρίξουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πλέον καταλαμβάνει το μεσαίο χώρο μιας σοσιαλδημοκρατικής δύναμης. Είναι έτσι όμως ; Δεν νομίζω. Πρώτα απ’ όλα γιατί δεν το θέλει ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ να τον κατατάσσουμε στις δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας. Αλλά και γιατί δεν θεωρείται σοσιαλδημοκρατική μια δύναμη που θεωρεί τους ευρωπαίους εταίρους –που οι σοσιαλδημοκράτες είναι συνιδρυτές του κοινού ευρωπαϊκού σπιτιού- ως αντιπάλους. Που θεωρεί τους ευρωπαϊκούς λαούς και τις Κυβερνήσεις τους, που μας δανείζουν αυτά τα ιλιγγιώδη δισεκατομμύρια με επιτόκια πολλές φορές μικρότερα από αυτά που δανείζονται οι ίδιοι, που μας επιστρέφουν τα κέρδη από τα ελληνικά ομόλογα που κατέχουν οι κεντρικές τους Τράπεζες, ως τοκογλύφους. Δεν είναι σοσιαλδημοκρατική μια δύναμη όταν ακόμη εμπνέεται από το σύνδρομο του “Ολανδρέου”, παρότι αυτοί που στήριξαν περισσότερο τη χώρα στο χείλος του γκρεμού ήταν οι σοσιαλδημοκράτες ηγέτες Ολάντ και Ρέντσι. Δεν είναι σοσιαλδημοκρατική μια δύναμη που απορρίπτει ουσιαστικά το σημερινό ευρωπαϊκό οικοδόμημα, που οι ευρωπαίοι σοσιαλδημοκράτες έχουν βάλει τη σφραγίδα τους, μιλώντας δήθεν για μια άλλη Ευρώπη. (Της ιδεοληπτικής τους φαντασίας ίσως). Δεν είναι σοσιαλδημοκρατική μια δύναμη που επιμένει σε διχαστικά, εμφυλιοπολεμικά διλήμματα του τύπου, “Την Κυριακή τους τελειώνουμε ή μας τελειώνουν”. Οι σοσιαλδημοκράτες ανήκουν στις δυνάμεις της ήπιας πολιτικής αντιπαράθεσης, με λογικά επιχειρήματα και ορθολογισμό και όχι με πολεμικές  κραυγές και διχαστικά διλήμματα.

Οι σοσιαλδημοκράτες δεν χωρίζουν το πολιτικό σύστημα σε παλιό και νέο, για να ψαρεύουν σε θολά νερά. Γιατί το νέο προκύπτει από το παλιό και κάθε παλιό δεν το πετάμε, γιατί μέσα από το καλύτερο παλιό προκύπτει το καλό νέο. Και χωρίς παλιό δεν υπάρχει παρελθόν, χάνουμε το βηματισμό μας, πατάμε στον αέρα. Καμιά δύναμη δεν δημιουργείται από παρθενογένεση. Είναι μετεξέλιξη του παλιού. Οι σοσιαλδημοκράτες έρχονται άλλωστε από πολύ παλιά. Από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα που παρότι η Ευρώπη σημαδεύτηκε από δύο παγκόσμιους πολέμους, η σοσιαλδημοκρατία μέσα από αδιάκοπες προσπάθειες, συναινέσεις και αντιπαραθέσεις, ήταν η βασική δύναμη που οικοδόμησε τη σύγχρονη κοινωνική Ευρώπη, που αποτελεί πρότυπο για εκατομμύρια ανθρώπους του πλανήτη. Δεν είναι τυχαίο που οι χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες από την Ασία και την Αφρική σήμερα, αναζητούν μια φιλόξενη στέγη στα πλαίσια της Ευρώπης.

Το ΠΟΤΑΜΙ θα μπορούσαμε να το εντάξουμε εν δυνάμει στην σοσιαλδημοκρατία ; Ναι, γιατί μαζί του συμπλέουν  σοβαρές προοδευτικές δυνάμεις και προσωπικότητες της σοσιαλδημοκρατίας, κάτω όμως από ορισμένες προϋποθέσεις. Πρώτα από όλα πρέπει να το θέλει και το ίδιο. Επίσης να θέλει να συμπορευθεί με τις άλλες δυνάμεις του κέντοαριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας. Μέχρι σήμερα όμως τίποτα από τα δύο δεν θέλει. Ο κος Σταύρος Θεοδωράκης από την αρχή προσπάθησε να εμφανίσει το κίνημά του, ως μια δύναμη που δεν έχει καμιά σχέση με το παλιό, με τα παλιά κόμματα δηλαδή και δεν έχει δείξει καμιά διάθεση συνεργασίας με τις άλλες δυνάμεις. Βεβαίως κάνει ανοίγματα προς πολλές κατευθύνσεις του πολιτικού σκηνικού, αλλά με την προϋπόθεση της ένταξης ή της συμπόρευσης με το ΠΟΤΑΜΙ. Δηλαδή σήμερα βλέποντας το ΠΟΤΑΜΙ έχεις μια πολύ σημαντική συμπόρευση σημαντικών προσωπικοτήτων, οι οποίες όμως δεν έχουν καμιά συμμετοχή στη ζωή του ΠΟΤΑΜΙΟΥ, δηλαδή δεν υπάρχουν ουσιαστικοί πολιτικοί δεσμοί με το ΠΟΤΑΜΙ και όλα δείχνουν ότι η συμπόρευσή αφορά μόνο τις εκλογές και την εκλογή κάποιων – σημαντικών κατά τα άλλα προσωπικοτήτων. Το πιο σοβαρό είναι ότι δεν έχει καμιά διάθεση να μετεξελιχθεί σε ένα σύγχρονο δημοκρατικό κόμμα με συλλογική εκλεγμένη πολιτική ηγεσία και διαδικασίες κόμματος. Ας ελπίσουμε ότι μετά τις εκλογές θα ξανασκεφτεί όλα αυτά τα θέματα, γιατί το ΠΟΤΑΜΙ ή έστω κάποιες δυνάμεις που συμπορεύονται μαζί του, μπορούν και πρέπει να συμβάλουν στην συγκρότηση του προοδευτικού πόλου, της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας.

Και έμεινε η Δημοκρατική Συμπαράταξη, δηλαδή το εκλογικό σχήμα του ΠΑΣΟΚ με την ΔημΑρ και τις σοσιαλδημοκρατικές κινήσεις πολιτών, που δημιουργήθηκε ενόψει των εκλογών, περισσότερο ως κίνηση πολιτικής επιβίωσης, που όμως κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις μπορεί να αποτελέσει το πρώτο βήμα για την ανασυγκρότηση της κεντροαριστεράς της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας. Ασφαλώς πολλοί από μας που υποστηρίζουμε σήμερα τη Δημοκρατική Συμπαράταξη,  έχουμε τις ενστάσεις μας για το παρελθόν των Κυβερνητικών θητειών του ΠΑΣΟΚ και τις ευθύνες του για το πελατειακό Κράτος και τη διαφθορά. Όμως ταυτόχρονα έχουμε και τις εξής εικόνες. Δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ έβαλαν πλάτη τα τελευταία έξι χρόνια για να μην πέσει η χώρα στα βράχια, όταν άλλες δυνάμεις επέλεξαν τον αντιμνημονιακό δρόμο, τα “Ζάπεια” και τον λαϊκισμό του ΣΥΡΙΖΑ. Με μεγάλο πολιτικό κόστος για το ίδιο το ΠΑΣΟΚ του 44% του 2009. Άλλωστε μην ξεχνούμε ότι τον ΣΥΡΙΖΑ τον εκτόξευσαν από το 4% στο 36% οι πιο λαϊκίστικες και ανεύθυνες δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ. Άρα το σημερινό ΠΑΣΟΚ –ιδιαίτερα και μετά την τελευταία ανανέωση του – δεν είναι ίδιο με το ΠΑΣΟΚ του δικομματισμού της περασμένης 40ετίας. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι το ΠΑΣΟΚ από μόνο του, μπορεί σήμερα να αποτελέσει τον φορέα της ανασυγκρότησης της κεντροαριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας. Ελπίζω αυτό να το έχει κατανοήσει και η σημερινή ηγεσία του ΠΑΣΟΚ. Οι δυνάμεις όμως που βρίσκονται σήμερα στο ΠΑΣΟΚ, ασφαλώς ΝΑΙ και μάλιστα από αυτές (ως η μεγαλύτερη συνιστώσα), θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό η επιτυχία του εγχειρήματος της Δημοκρατικής Συμπαράταξης. Και μαζί με τις άλλες δυνάμεις της ανανεωτικής και μεταρρυθμιστικής αριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας που βρίσκονται στο ΠΟΤΑΜΙ, στη ΔημΑρ και πάρα πολλοί άλλοι που παραμένουν ανέστιοι σήμερα, όλες αυτές οι δυνάμεις μπορούν να ξαναδώσουν πνοή στην μεγάλη υπόθεση της ανασυγκρότησης της σοσιαλδημοκρατίας. Γιατί αύριο η προοδευτική λύση για τη χώρα θα προκύψει μέσα από την ανασυγκρότηση της σοσιαλδημοκρατίας. Αξίζει λοιπόν να ενισχύσουμε αυτό το πρώτο βήμα της Δημοκρατικής Συμπαράταξης. Για να γίνει μετά τις εκλογές το δεύτερο βήμα.