Η πρόταση Νταβούτογλου για την Κύπρο και η Ελλάδα

Γιάννης Σακιώτης 29 Μαρ 2013

Ο ιδεαλισμός όσων υπήρξαμε επί χρόνια ιδεαλιστές για δίκαιη και «λειτουργική» λύση του Κυπριακού και επανένωση του νησιού, και ταυτόχρονα ο ιδεαλισμός του φεντεραλισμού για μια ενιαία Ευρώπη, όπως έδειξαν οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών στην Κύπρο και στα κέντρα λήψης αποφάσεων της Γηραιάς, μαράθηκαν.

.

Επειδή μάλιστα οι νέες καταστάσεις που έχουν διαμορφωθεί, απειλούν με επικίνδυνα ντόμινο αποσταθεροποιήσεων, είναι προφανές ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος για την διατήρηση των αυταπατών για το Κυπριακό, ιδίως με τους Κύπριους τόσο στριμωγμένους: Οποιαδήποτε νύξη για συζήτηση ενός νέου σχεδίου ενοποίησης, θα αντιμετωπισθεί από τους Κύπριους ως «η τελική φάση» εξόντωσής τους. Δεν έχει καμία τύχη.

.

Όμως, από σήμερα προβάλλει μία σημαντική ευκαιρία για την Κύπρο, που δεν υπήρχε πριν στο τραπέζι, τουλάχιστον δεν υπήρχε ως σοβαρό ενδεχόμενο: Το δεύτερο σκέλος της επίσημης πρότασης Νταβούτογλου, ότι, «Εάν οι Ελληνοκύπριοι δεν επιθυμούν διαπραγμάτευση για επίλυση του Κυπριακού και θεωρούν ότι τους ανήκουν όλα τα δικαιώματα αναφορικά με τις φυσικές πηγές στο Νότο, τότε και η Τουρκία θα έχει στο πλαίσιο των συμφωνιών που έχει κάνει με την «ΤΔΒΚ» κάθε δικαίωμα για έρευνες στη βόρεια πλευρά. Αν εκείνο που λέγεται (από τους Ελληνοκύπριους) είναι ότι ο Νότος είναι δικός μας και ο Βορράς δικός σας, ελάτε τότε να συζητήσουμε για δύο κράτη, τα οποία αργότερα θα συναντηθούν στην ΕΕ».

.

Η ρεαλιστική τοποθέτηση του υπουργού εξωτερικών της Τουρκίας, σε ένα περιβάλλον και μία περιοχή του κόσμου όπου τα δεδομένα και τα γεγονότα της τελευταίας τριετίας την έχουν μετατρέψει στην υπ? αριθμόν 1 υποψήφια περιοχή της γης για μεγάλης κλίμακας και έντασης αποσταθεροποίηση, σε πολλά ταυτόχρονα πεδία, αποτελεί μία κίνηση που θα πρέπει να αναγνωριστεί ως πρωτοβουλία για την διαμόρφωση ενός πλαισίου εγγυημένης σταθερότητας, σε μια χώρα που κλονίζεται από την απειλή οικονομικής κατάρρευσης. Επίσης, η πρόταση Νταβούτογλου διασφαλίζει την αξιοπρέπεια των Ελληνοκύπριων, μιας και δεν απειλεί να ταπεινώσει κι άλλο τους Κύπριους. Φυσικά, από την λύση που προτείνει, η Τουρκία θα αντλήσει έμμεσα οικονομικά οφέλη που δεν θα ελάμβανε εάν υπήρχε ενιαίο κυπριακό κράτος. Δυστυχώς, η ζωή έδειξε ότι οι Ελληνοκύπριοι, εδώ και πολλά χρόνια νιώθουν ότι το Κυπριακό έχει λυθεί με την de facto διχοτόμηση. Ας την επικυρώσουν και de jure, παίρνοντας πίσω την Αμμόχωστο και τις πολεμικές αποζημιώσεις του 1974 που θα συμφωνηθούν, μιας και ο Νταβούτογλου προτείνει συνομιλίες για τα του χωρισμού.

.

Τέλος, θα ήταν ευχής έργο, οι διαπραγματεύσεις να εξασφαλίσουν τη συμμετοχή στην Ε.Ε. τού υπό δημιουργία νεότευκτου κράτους στο βόρειο τμήμα, ως φυσικού διαδόχου μέρους των κυριαρχικών δικαιωμάτων που αναγνωρίσθηκαν στην Κυπριακή Δημοκρατία, όταν εντάχθηκε στην Ένωση, το 2004. Φυσικά, θα χρειαστεί και η συμφωνία των εταίρων της Ε.Ε., ωστόσο είναι πολύ σημαντικό η Κυπριακή Δημοκρατία να δεσμευθεί στη συμφωνία διχοτόμησης να μην θέσει βέτο στην ένταξη του βόρειου τμήματος στην Ένωση.

.

Ποιος ξέρει; Τα πιθανά «δύο κράτη τα οποία αργότερα θα συναντηθούν στην Ε.Ε», κατά τα λεγόμενα του Νταβούτογλου, εκ των πραγμάτων θα μετατρέψουν τη γραμμή των συνόρων ανάμεσα στα δύο κυπριακά κράτη σε μια αόρατη έννοια, όπως συμβαίνει σήμερα με τα σύνορα μεταξύ Αυστρίας και Γερμανίας, ή Ολλανδίας και Βελγίου. Ακόμη καλύτερα, εφ? όσον η Ε.Ε. διορθώσει την πορεία πλεύσης και επανέλθει σε πορεία προς μια ευρωπαϊκή ομοσπονδία με ισότιμα μέλη, η συνοριογραμμή δεν θα έχει μεγαλύτερη αξία από τα όρια μεταξύ δύο νομών.

.

Μήπως είναι η κατάλληλη στιγμή για ένα «ναι» από την Κύπρο; Γιατί όχι και με δημοψήφισμα;

.

 

.


.

 

.

* Ο Γιάννης Σακιώτης είναι Πολιτικός επιστήμων – διεθνολόγος, Διδάκτωρ του Παντείου Πανεπιστημίου, με ειδίκευση σε θέματα περιβαλλοντικής πολιτικής και αειφόρου ανάπτυξης. Έχει συμμετάσχει ενεργά ως συντάκτης σε περιοδικές εκδόσεις (Γεωτρόπιο, Νέα Πολιτική, Νέα Οικολογία, Οικοτοπία, Δαίμων της Οικολογίας, Nέα Κοινωνιολογία), σε πολιτικούς χώρους της Αριστεράς, του Κέντρου και της Οικολογίας και σε ΜΚΟ για το περιβάλλον και την κοινωνία (Οργάνωση Γη). Εργάζεται σε διεθνή οργανισμό. Το παραπάνω κείμενο εκφράζει αυστηρά προσωπικές απόψεις του αρθρογράφου.