Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα επισκεφθεί την Κυριακή του Πάσχα τις Καστανιές του Έβρου. Την καλωσορίζουμε και χαιρόμαστε ιδιαίτερα που επέλεξε τον Έβρο για να σηματοδοτήσει τη φετινή Ανάσταση. Ελπίζουμε βέβαια βάσιμα ότι η κυρία Σακελλαροπούλου, η οποία αναφέρεται στο «νέο πατριωτισμό», δεν θα ακολουθήσει τη ρητορική και τα στερεότυπα των πολιτικών που επισκέπτονται την περιοχή, με τις τετριμμένες μεγαλοστομίες του «όρθιου νομού» όπου «φυλάμε Θερμοπύλες». Ρητορική που μας έμεινε κληρονομιά από την εποχή του ψυχρού πολέμου, με τις «επιτηρούμενες ζώνες» στα βόρεια και την εξ ανατολών απειλή του «προαιώνιου εχθρού». Αποτέλεσμα αυτής της αντίληψης περί ακριτικής και απειλούμενης περιοχής, που εκπορεύεται κυρίως από πολιτικούς και «αναλυτές» χωρίς γνώση των τοπικών συνθηκών, ήταν η ερήμωση μεγάλων οικισμών του βόρειου Έβρου και η διάλυση των πάλαι ποτέ δυναμικών παραγωγικών κοινωνιών του Νομού.
Για τον Έβρο και τη Θράκη η συνοριακότητα δεν ήταν πάντα το χαρακτηριστικό τους. Η Ιστορία και η Γεωγραφία ανέδειξαν την περιοχή σε ένα σταυροδρόμι πολιτισμών στο σημείο όπου η Ευρώπη συναντάει την Ασία και τα Βαλκάνια τη Μεσόγειο. Η πανάρχαια Εγνατία οδός που συνέδεε τη Ρώμη με την Κωνσταντινούπολη είναι διάσπαρτη από τα μνημεία των πέντε πολιτισμών που διέτρεχε στο διάβα των αιώνων. Τα απομεινάρια του ιστορικού δρόμου που λειτουργούσε ως τις αρχές του προηγούμενου αιώνα, πιστοποιούν με τον πλέον εμφατικό τρόπο, ότι το σύμβολο που εκφράζει τη Θράκη δεν είναι οι Θερμοπύλες της «ηρωικής ήττας», αλλά η πολυπολιτισμική Via Egnatia, με τον ειρηνικό και ταυτόχρονα νικηφόρο αναπτυξιακό της συμβολισμό. Δεν είναι τυχαίο που η Αλεξανδρούπολη είναι σήμερα ο μοναδικός Δήμος της χώρας που διαθέτει και τα τέσσερα διεθνή μέσα μεταφοράς. Αυτοκινητόδρομο, λιμάνι, σιδηρόδρομο και αεροδρόμιο Extra Schengen. Σε συνεργασία μάλιστα με τη Βουλγαρία και την Ε.Ε. θα μπορούσε να μετατραπεί ο Έβρος σε «Δαρδανέλια της ξηράς», που θα συνδέουν οδικώς, σιδηροδρομικώς και αεροπορικώς, τον Εύξεινο πόντο με το Αιγαίο.
Ο Έβρος και η Θράκη αποτελούν μια μοναδική ευνοϊκή πραγματικότητα όχι μόνο για τους κατοίκους τους, αλλά και για όλη την Ελλάδα. Σε μια ακτίνα 250 χιλιομέτρων ζουν περισσότερο από 25 εκατομμύρια πολίτες, οι οποίοι είναι εν δυνάμει καταναλωτές και τουρίστες. Αυτούς πρέπει να «κατακτήσουμε» με έναν εμπνευσμένο εξωστρεφή αναπτυξιακό σχεδιασμό, με μέτρα πολιτικής και διεθνείς συνεργασίες. Μια μικρή γεύση από αυτή την προοπτική πήραμε τα τελευταία χρόνια όταν κύματα επισκεπτών από τη γειτονική χώρα έδιναν ανάσα στην αγορά και γέμιζαν τα ξενοδοχεία της Περιφέρειάς μας.
Υπάρχει όμως μια απαραίτητη προϋπόθεση. Η διασφάλιση της ειρήνης στην περιοχή. Η Τουρκία θα είναι γείτονάς μας στους αιώνες των αιώνων. Ούτε αυτοί ούτε εμείς θα μετακομίσουμε σε άλλα σημεία της γης. Ελπίζουμε ότι η πανδημία που πλήττει και τις δύο χώρες θα προβληματίσει τις ηγεσίες τους και θα αμβλύνει τα προαιώνια πάθη που τροφοδοτούν εθνικισμούς και μισαλλοδοξίες, δυσκολεύοντας τις διαπραγματεύσεις για την επίλυση των διαφορών μεταξύ των δύο χωρών.
Βρέθηκα πριν δύο χρόνια στα πεδία τω μαχών της μικρασιατικής εκστρατείας του 1920-1922. Του χρόνου οι Τούρκοι θα ξεκινήσουν τους εορτασμούς για τα εκατό χρόνια του «αγώνα της ανεξαρτησίας» τους και θα τιμήσουν τους νεκρούς τους στα πολυάριθμα επιβλητικά μνημεία που έχουν στήσει σε κάθε πεδίο μάχης. Για τους δικούς μας σαράντα και πλέον χιλιάδες νέους που άφησαν τα κόκκαλά τους στη ξένη γη δεν υπάρχει ούτε μια αναμνηστική πλάκα που να θυμίζει την θυσία τους. Στο Anzak Koyu, στη χερσόνησο της Καλλίπολης, δημιουργήθηκε ένα τεράστιο κοιμητήριο για τους δέκα πέντε χιλιάδες Νεοζηλανδούς και Αυστραλούς που έπεσαν το 1915, στη μάχη για την κατάληψη των Δαρδανελίων από τους συμμάχους της Αντάντ. Είναι καιρός να αναληφθεί μαι πρωτοβουλία, με τη συμμετοχή και του Πατριάρχη, για τη δημιουργία ενός σεμνού μνημείου στη μνήμη των Ελλήνων νεκρών, στην κοιλάδα του Αλή Βεράν, όπου δόθηκε η τελευταία και πλέον αιματηρή μάχη. Και να γίνουν τα αποκαλυπτήρια του μνημείου τον Αύγουστο του 2022, εκατό χρόνια μετά, με την παρουσία των ηγετών των δυο χωρών. Θα ήταν ένα τρυφερό άγγιγμα μνήμης για όλους μας και ιδιαίτερα για τις οικογένειες αυτών των παιδιών, αλλά και μια κίνηση καταδίκης του πολέμου και της έναρξης ουσιαστικών συνομιλιών για το ξεκίνημα μιας νέας περιόδου στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.