α. Οι επικοινωνιακές συμπράξεις και «το κάρο μπροστά από τα άλογα»
.
Η πολιτική ως επικοινωνία, δημόσιες σχέσεις και ομάδες επιρροής (lobbies), καθοδηγεί τις «επικοινωνιακές συμπράξεις» προσώπων και φορέων με διαφορετικό ιδεολογικό και ποικίλο πολιτικό αποτύπωμα, για την δημιουργία ενός «νέου» κόμματος στο χώρο της ευρύτερης «κεντροαριστεράς». Πρόσωπα και φορείς με διαφορετικές ιδεολογικές αναφορές ή/και συσχετίσεις (εμφανείς ή αφανείς), με οικονομικά συμφέροντα και διατάξεις της κοινωνίας. Αποτέλεσμα: μια γενικόλογη πλατφόρμα με επιδερμικές προσεγγίσεις έναντι της πραγματικότητας και πολλαπλές εκδοχές για την πορεία προς ένα άδηλο μέλλον. Συνεκτική ουσία: ο συναισθηματισμός και η «πίστη» έναντι μιας δυναμικής που ενδέχεται να προκύψει από τα επιμέρους στοιχεία της άθροισης. Όσο λογική και εάν φαίνεται αυτή η συνεπαγωγή των σχέσεων για την δημιουργία ενός «νέου» πολιτικού χώρου, παραμένουν διαχειρίσεις του επιφαινόμενου. Δεν υπεισέρχονται στην ουσία της πολιτικής όπως αυτή ορίζεται από τη συσχέτιση των συμφερόντων κοινωνικών ομάδων με τις δομές της εξουσίας, στην προοπτική της αλλαγής των παραγωγικών σχέσεων, και εν τέλει, του ίδιου του οικονομικού, κοινωνικού και πολιτικού συστήματος.
.
Ποια είναι άραγε η πολιτική άποψη της επικοινωνιακής σύμπραξης για την «αναδιάρθρωση» του κράτους που προωθεί η κυβέρνηση; Ποια είναι η θέση για τη μικρή επιχείρηση και την επιχειρηματικότητα; Ποια είναι η θέση της επικοινωνιακής σύμπραξης για το μνημόνιο και την εφαρμογή του; Ποια είναι η θέση για το πολιτικό σύστημα ή τα οικονομικά των κομμάτων; Τις τράπεζες; Την ανεργία; Τον ανταγωνισμό και τις αγορές; Την εκπαίδευση; Την πολιτική της κυβέρνησης για τους μετανάστες ή τις ειδικές κοινωνικές ομάδες;
.
Είναι οι θέσεις το σύνολο των θέσεων των επιμέρους συνισταμένων της επικοινωνιακής σύμπραξης; Είναι μια κοινή θέση; Και εάν είναι μία κοινή, ποια είναι η συμπεριφορά όλων των άλλων που έχουν εγνωσμένη διαφορά; Τι θα εφαρμοσθεί; Με τι θα διαφωνεί και με τι θα συμφωνεί;
.
Τα αδιέξοδα της επικοινωνιακής σύμπραξης είναι έκδηλα καθώς υποχρεώνουν σε κεκαλυμμένες συμφωνίες διαφωνούντων. Ιδιαίτερα σήμερα που έχει καταγραφεί η απαίτηση των πολιτών να προσδιοριστούν πολιτικά μέσω μικρότερων κομμάτων, με σαφέστερες ωστόσο αντιστοιχήσεις έναντι οικονομικών και κοινωνικών συμφερόντων. Με άλλα λόγια, όταν οι πολίτες απαιτούν τη σαφήνεια και την αλήθεια του πολιτικού λόγου, αποτελεί ιστορική ανακολουθία και αναχρονισμό ο πολιτικός λόγος μιας επικοινωνιακής σύμπραξης που δεσμεύεται στη γενικόλογη και ασαφή «προοδευτική» διατύπωση και στη ρητορεία των υπονοούμενων, που θα αποκαλυφθούν (για μία ακόμα φορά), στην κεντρώα υποστήριξη της δεξιάς παράταξης, για τη γερμανικής εμπνεύσεως «σωτηρία της χώρας».
.
Πολύ χειρότερα, στις σημερινές συνθήκες, η πολιτική ως επικοινωνιακή σύμπραξη ενέχει τον κίνδυνο της επαναλαμβανόμενης απογοήτευσης του εκλογικού σώματος όταν αποκαλύπτονται οι πραγματικές προθέσεις κατά την εφαρμογή της πολιτικής. Καθώς είναι αυτή η απογοήτευση που θίγει την «πολιτική εμπιστοσύνη» των πολιτών, τροφοδοτεί την αμφισβήτηση του πολιτικού προσωπικού και της δημοκρατίας, αλλά και τα άκρα του πολιτικού φάσματος.
.
β. Η άλλη πολιτική.
.
Η χρόνια και βαθειά κρίση έχει αποκαλύψει την ανεπάρκεια των δομών και των θεσμών της δημοκρατίας, του πολιτικού, οικονομικού και κοινωνικού οικοδομήματος. Η πολιτική της κυβερνητικής πλειοψηφίας εξαντλείται στην αναζήτηση της δημοσιονομικής ισορροπίας με τρόπο που θα συντηρεί τα συμφέροντα και τους οικονομικούς συσχετισμούς του παρελθόντος που έφεραν την κρίση, στο πλαίσιο μιας συνετής (πλέον), διαχείρισης. Έτσι, δεν διστάζει να συγκρουστεί ακόμα και με την τρόικα στο βαθμό που οι απαιτήσεις της θίγουν την ανασύσταση των κατεστημένων προνομιούχων συμφερόντων. Από την άλλη η αντιπολίτευση προσβλέπει στη διατήρηση του ίδιου αυτού κρατικοδίαιτου και πελατειακού συστήματος της κρίσης, στην προοπτική της διασφάλισης και αναπαραγωγής των συμφερόντων των μικροπρονομιούχων. Παραβλέπει ηθελημένα ότι τα προνόμια των μικρών ήταν ψευδεπίγραφα και αποτελούσαν το προπέτασμα για τα προνόμια των μεγάλων. Η ασάφεια και η ανακολουθία των προτάσεων της αποτελούν συνεπακόλουθο αυτής της εγγενούς αντίφασης. Η δημοκρατική αναδιάταξη των συμφερόντων απαιτεί την αναδιάταξη του συστήματος και όχι την επαναφορά του.
.
Σήμερα περισσότερο από ποτέ είναι αναγκαία μια άλλη πρόταση για τη χώρα. Μια πρόταση αλλαγών που θα αφορούν το σύνολο του ελληνικού οικοδομήματος. Την κατάργηση των πελατειακών πολιτικών σχέσεων στο πλαίσιο μιας άλλης οργάνωσης της δημοκρατίας, με θεσμικά αντερείσματα εξουσιών και ανανεωσιμότητα του πολιτικού προσωπικού. Την αναδιάταξη του οικονομικού συστήματος, με πραγματική στήριξη της επιχειρηματικότητας σε ένα πλαίσιο ανοικτών αγορών χωρίς εμπόδια εισόδου και εξόδου, χωρίς εκμετάλλευση δεσπόζουσας θέσης, με ρύθμιση και εποπτεία που θα διασφαλίζει αδιάλειπτα τα συμφέροντα της κοινωνίας. Τον ανασχεδιασμό του χρηματοπιστωτικού συστήματος, με κίνητρα για τη δημιουργία πολλών τραπεζών με αυστηρό εποπτικό πλαίσιο με στόχο, φθηνό και προσβάσιμο χρήμα στην υπηρεσία της πραγματικής οικονομίας. Την αναδιάρθρωση του δημοσίου, με αλλαγή δομών και υπηρεσιών ώστε να εξυπηρετούν τις ανάγκες των πολιτών και των επιχειρήσεων και όχι της γραφειοκρατίας και του πελατειακού κράτους. Για ένα άλλο σύστημα παιδείας, υγείας και κοινωνικής προστασίας και πρόνοιας. Για μια άλλη Ευρώπη, συντεταγμένη στην υπηρεσία των λαών, την καταπολέμηση της ανεργίας και τη διατήρηση υψηλών ρυθμών ανάπτυξης και απασχόλησης και όχι υπόδουλη της ψευδεπίγραφης σταθερότητας του χαμηλού πληθωρισμού που αποσαθρώνει τις κοινωνίες, υποδαυλίζει λαϊκιστικούς εθνικισμούς και διακυβεύει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα στο όνομα των γερμανικών συμφερόντων.
.
γ. Πολιτική εμπιστοσύνη και ειλικρίνεια
.
Η διεκπεραίωση ενός τέτοιου πλαισίου πολιτικής απαιτεί ένα ευρύ και συγκεκριμένο πρόγραμμα προτάσεων και αλλαγών που θίγουν κεκτημένα και αναδιατάσσουν οικονομικά συμφέροντα στο πλαίσιο της κοινωνικά δίκαιης κατανομής των βαρών. Κυρίως όμως στοχεύει στη στήριξη και διεύρυνση της μεσαίας τάξης για την εδραίωση της κοινωνικής συνοχής και της ίδιας της δημοκρατικής σταθερότητας. Επιπλέον, θέτει ως προτεραιότητα την κατοχύρωση ίσων ευκαιριών για όλους -και ιδιαίτερα στους νέους- με την κατάργηση των πελατειακών σχέσεων που υπηρετούν διατεταγμένα, μεγάλα, μικρά ή ειδικά συμφέροντα.
.
Στο πλαίσιο αυτό η πολιτική πρέπει να επανέλθει από τέχνη επικοινωνίας στη συσχέτιση των κοινωνικών απαιτήσεων με ιδεολογικές αρχές και τα οράματα που αυτές εμπνέουν.
.
Πρέπει να πούμε ποιους εκπροσωπούμε, τι θέλουμε και που το πάμε. Κάθε επιμέρους θέση πρέπει να συγκροτείται απαντώντας στο πως θα το καταφέρουμε, με ποιες κοινωνικές συμμαχίες, με τι κόστος, τι όφελος, ποια διαδρομή, πόσο χρόνο.
.
Και όταν θα έχουμε αντιστοιχηθεί ευκρινώς με τους κοινωνικούς σχηματισμούς, η ίδια η δημοκρατία θα μας φέρει κοντά και θα μας υποχρεώσει να συζητήσουμε και να συνεννοηθούμε για να κυβερνήσουμε τη χώρα. Εγκαταλείποντας ο καθένας με επεξεργασία, τιμή και αξιοπρέπεια θέσεις έναντι κάποιων άλλων που θα συναντούν την ευρύτερη στήριξη και των λοιπών κομμάτων της κυβερνητικής σύμπραξης. Ή μη εγκαταλείποντας και παραμένοντας στο χώρο της αντιπολίτευσης . Πάντα όμως με ειλικρίνεια και πολιτική τιμιότητα έναντι των πολιτών και πίστη στην Ευρώπη των λαών, στη δημοκρατία, την ανοικτή διαβούλευση και τη μάχη των ιδεών.