Η πόλη μας, η πόλη τους;

Γιάννης Πανούσης 04 Απρ 2012

Δεν υπάρχει αισθητική

.

Πέρα από την ελευθερία

.

Μαχμούντ Νταρουίς, Κατάσταση πολιορκίας

.


.

.

.

Στο περιβάλλον συμβίωσης πάντοτε ενυπάρχουν βία, αποκλεισμοί και σύγκρουση αλλά τούτο δεν σημαίνει άρνηση αναγνώρισης κοινών αξιών. Η ποιοτική αναβάθμιση της (καθημερινής) ζωής έχει ως βάση τον ανθρωπισμό και τον ορθολογισμό αλλά προϋποθέτει και την μετεξέλιξη της κοινωνίας των πολιτών σε πολιτική κοινωνία ώστε η συμμετοχική δημοκρατία της εγγύτητας να μπορεί να θέτει την ασφάλεια όλων πρώτη στην πολιτική ατζέντα.

.

Το διεκδικούμενο δικαίωμα στην (ασφαλή) πόλη σημαίνει συν τοις άλλοις και αναγνώριση/ σεβασμό/ ρύθμιση πολυπολιτισμικών αντιλήψεων και πρακτικών. Και κυρίως την ένταξη όλων των ανθρώπων στην “αγκαλιά” της πόλης (φτωχών, ξένων, άστεγων κ.ά).

.

Οι κοινωνικοί δεσμοί της γειτονιάς με τις αξίες αλληλεγγύης και αλληλοκάλυψης και η διεκδίκηση της φύσης ως δημόσιου χώρου, κοινού και κοινόχρηστου σε όλους, μπορεί να μην οδηγεί σε «συνοικίες το όνειρο» αλλά σίγουρα συμβάλλει στη διαμόρφωση στέρεης τοπικής συνείδησης. Για να συμβεί κάτι τέτοιο δεν χρειάζεται να συγκατοικούμε σε μια «συμπαγή πόλη» ομοιομορφίας (και ομοταξίας;) αλλά πρέπει αφενός να προστατεύουμε τον αδύναμο κι αφετέρου ν’ απορρίπτουμε νοοτροπίες και αντιλήψεις μηδενικής ανοχής.

.

Βία στην πόλη, βία της πόλης, ανασφάλεια και θυματοφοβία συγκροτούν μια αλυσίδα στη μία άκρη της οποίας βρίσκεται η ανισότητα και στην άλλη ο κοινωνικός έλεγχος.

.

Πιστεύουμε όμως ότι η κοινοτική πρόληψη στη βία και στους αποκλεισμούς της πόλης είναι καλύτερο αντίδοτο από τη βία της καταστολής. Η πόλη συνιστά ένα σύνθετο κοινωνικό σύστημα που δεν προσεγγίζεται μόνο με βάση γεωγραφικούς προσανατολισμούς. Κέντρο της πόλης, δακτύλιοι και περιφέρειες συγκοινωνούν με τον ένα ή τον άλλον τρόπο και οποιαδήποτε «διαχωριστική γραμμή» δεν έχει νόημα. Η ασφάλεια της πόλης (security) και η ασφάλεια των πολιτών (safety) περνούν μέσα από την αλληλεγγύη κι όχι από την κοινωνική απάθεια.

.

Οι τοπικοί και χωρικοί εγκληματογενείς παράγοντες, δηλαδή οι επικίνδυνες περιοχές και κατ’ επέκταση “οι επικίνδυνοι άνθρωποι” – κάτοικοι των περιοχών αυτών συνδέονται συνήθως με το φόβο και τα στερεότυπα.

.

Μήπως μέσα στο κρύο και στη στέρηση – ήρθε η ώρα να αντιμετωπίσουμε με μεγαλύτερη ψυχική ευρυχωρία τους χαμένους του παιχνιδιού που δεν έχουν ούτε πολιτική, ούτε πόλη, ούτε πολίτες να τους στηρίζουν σ’ αυτό τον βαρύ χειμώνα του 2012;

.