Οσο οι αναγκαίες λύσεις για την Αθήνα δεν δίνονται από τη δημοκρατική και κοινωνική πλειοψηφία, τόσο τα πολιτικά άκρα θα επιδιώκουν τον ρόλο του άτυπου «αφεντικού»
Αξιοπρόσεκτη είναι η σπουδή που επιδεικνύουν όλο και πιο πολλοί να ασχολούνται με την Αθήνα και το ιστορικό της κέντρο. Θα μπορούσε μάλιστα να είναι και πολύ χρήσιμη, αν ήταν μία προσέγγιση καθαρή, χωρίς παρωπίδες και αγκυλώσεις ή έστω απαλλαγμένη από εφήμερες πολιτικές στοχεύσεις και σκοπιμότητες.
Ναι, η Αθήνα βιώνει μία από τις πιο σοβαρές και σύνθετες κρίσεις της. Κρίση κοινωνική, ως απόρροια της οικονομικής βουτιάς, η οποία εξελίσσεται σε ανθρωπιστική, εφόσον όλο και περισσότεροι άνθρωποι οδηγούνται στο περιθώριο, στερούμενοι των αυτονόητων αγαθών, της τροφής, της στέγης ή της υγειονομικής φροντίδας. Ομως, όχι. Η Αθήνα δεν αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία. Διέρχεται με τη δική της σειρά και τις δικές της (ελληνικές) ιδιαιτερότητες την κρίση που πέρασαν οι περισσότερες μεγαλουπόλεις σε όλο τον κόσμο. Μια κρίση η οποία στην περίπτωση της Αθήνας δεν είναι μόνο κρίση εικόνας ή λειτουργίας, αλλά κρίση ταυτότητας και στρατηγικής. Και τι εννοώ. Την περασμένη εβδομάδα βρέθηκα στην Κοπεγχάγη για την Ευρωπαϊκή Σύνοδο των Περιφερειών και των Πόλεων. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ευρωπαϊκή ατζέντα εμπλουτίζεται και με ζητήματα που σήμερα για την Αθήνα θα θεωρούνταν -λανθασμένα κατά την άποψή μου- ως «πολυτέλεια». Ζητήματα όπως οι πράσινες δημόσιες συγκοινωνίες, η αξιοποίηση των απορριμμάτων για την παραγωγή ενέργειας, η ενθάρρυνση του ποδηλάτου βρίσκονται στην κορυφή των προτεραιοτήτων.
Ομως, στην Κοπεγχάγη επιβεβαιώθηκε περισσότερο από κάθε τι άλλο ότι ο κοινωνικός ρόλος των πόλεων γίνεται σημαντικότερος από ποτέ. Το αίτημα για δράσεις κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης εκ μέρους των πόλεων καθώς και για χάραξη πολιτικής βιώσιμης ανάπτυξης δεν αποτελούν ελληνικό προνόμιο αλλά ευρωπαϊκό. Ο Ζοζέ Μπαρόζο και ο πρόεδρος του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς, ο καθένας από τη δική του πολιτική οπτική γωνία, συμφώνησαν ότι το προερχόμενο από την κεντρική διοίκηση έλλειμμα κοινωνικής πολιτικής πέφτει στους ώμους των πόλεων και των δήμων που καλούνται πλέον να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στην άσκηση της κοινωνικής πολιτικής. Ετσι και το σχέδιο για την αναβάθμιση της Αθήνας δεν μπορεί παρά να κινείται ταυτόχρονα πάνω σε δύο βασικούς άξονες:
α) Τη λειτουργία του δήμου ως κεντρικού κόμβου κοινωνικής αλληλεγγύης μεταξύ των διαφόρων δικτύων που αναπτύσσονται. Η οικονομική κρίση έχει ανεβάσει κατακόρυφα την ανάγκη για δράσεις που διαφυλάσσουν την κοινωνική συνοχή. Οι απαιτήσεις σε ποσοτικό επίπεδο, αν γυρίσουμε ένα χρόνο πίσω, έχουν σχεδόν διπλασιαστεί. Μεταβάλλονται όμως και τα δεδομένα στο ποιοτικό επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών, καθώς η κοινωνική σύνθεση των ανθρώπων που πλήττονται οικονομικά έχει μεταβληθεί δραματικά.
β) Παράλληλα, είναι απαραίτητη η εφαρμογή ενός σχεδίου οικονομικής αναζωογόνησης της Αθήνας. Οι αναπλάσεις, η αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος, η παροχή κινήτρων για την επιστροφή κατοίκων και επιχειρηματιών στο κέντρο, η στήριξη της υπάρχουσας επιχειρηματικότητας, ακόμη και οι μικρότερες εθελοντικές πρωτοβουλίες, όπως η δράση «Παρασκευή στην Αθήνα», που βρίσκεται σε εξέλιξη, μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά στην αλλαγή του κλίματος.
Η Αθήνα αυτή την ώρα κάνει τη δική της μεγάλη προσπάθεια. Και στην προσπάθεια αυτή δεν μπορεί να μείνει μόνη. Πρέπει όλοι να αναλάβουν το βάρος που τους αναλογεί. Προσπάθεια που απαιτεί μία ισχυρή κοινωνική και πολιτική συμμαχία. Μία συμμαχία δημοκρατική και προοδευτική για την προώθηση του αυτονόητου, τον σεβασμό στα θεμελιώδη αγαθά της ζωής, της ελευθερίας και της περιουσίας καθώς και την υπεράσπιση των ανθρώπινων και πολιτικών δικαιωμάτων. Των δικαιωμάτων όλων, και όχι μόνον των πολιτικών μας φίλων. Γιατί όσο οι λύσεις αυτές δεν θα δίνονται από τη δημοκρατική και κοινωνική πλειοψηφία, τόσο τα πολιτικά άκρα θα επιδιώκουν τον ρόλο του άτυπου «αφεντικού».
Οι λύσεις δεν είναι ούτε απλές ούτε εύκολες. Κυρίως όμως δεν υπάρχει πλέον το περιθώριο να είναι υποκριτικές, λαϊκίστικες και μικροπολιτικές.
Οι λύσεις δεν είναι ούτε απλές ούτε εύκολες. Κυρίως όμως δεν υπάρχει πλέον το περιθώριο να είναι υποκριτικές.
Ο Γιώργος Καμίνης είναι δήμαρχος Αθηναίων