Η ανακοίνωση των ψηφοδελτίων των κομμάτων, επιβεβαιώνει στην πράξη ένα πολύ παλιό και καθολικό πια αίτημα, για Βουλή 200 εδρών.
Τα ψηφοδέλτια που παρουσίασαν τα κόμματα, καταδεικνύουν ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμοι πολίτες για να στελεχώσουν ένα τόσο μεγάλο κατάλογο υποψηφίων εθνικών αντιπροσώπων. Δεν παράγονται πια πολιτικά στελέχη. Κι έτσι, στα ψηφοδέλτια των (πρώην) μεγάλων κομμάτων, βλέπουμε ανθρώπους που ούτε για τα τοπικά συμβούλια του Καλλικράτη δεν θα έκαναν. Ας αφήσουμε τα μικρά, τα παλιά και τα νέα, ως αποτέλεσμα της διάσπασης των μεγάλων, στα οποία τον τόνο τον δίνει ο Καρατζαφέρης, με τους απίθανους και τις απίθανες που λανσάρει.
Από το τέλος της δεκαετίας του ’80 υποστηρίζαμε ότι το πολιτικό σύστημα της χώρας είναι βαρύ, αλληλεπικαλυπτόμενο και ταυτόχρονα κατακερματισμένο, πολυπρόσωπο και ακριβό. Ότι αυτό είναι η αιτία αναπαραγωγής μιας αντίστοιχης Δημόσιας Διοίκησης. Τα συμπεράσματά μας τότε, μεταξύ άλλων, στηρίζονταν:
α. Στη σύγκριση του δικού μας πολιτικού συστήματος με τα ευρωπαϊκά αντίστοιχου μεγέθους κρατών (Πορτογαλία, Βέλγιο, αλλά και Ολλανδία). Αργότερα, αυτή τη σύγκριση την ονομάσαμε σύγκλιση με τις καλές πρακτικές των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στη χώρα μας, αντί της σύγκλισης, επικράτησε η διαρκής γιγάντωση, ένας «αλόγιστος εκδημοκρατισμός» που μας έφερε τη σημερινή κατάσταση.
β. Διαπιστώναμε ότι σε κάθε τοπικό ή εθνικό πρόβλημα, υπήρχε ένας συνωστισμός υπεύθυνων και ανεύθυνων πολιτικών και διοικητικών αξιωματούχων, με αποτέλεσμα ο ένας να εμποδίζει τον άλλο. Αυτός ο συνωστισμός «έριχνε» αντί να ανεβάζει την ποιότητα του πολιτικού προσωπικού, μεγάλωνε την αναποτελεσματικότητα και τη διαφθορά του συστήματος.
γ. Βλέπαμε ότι τα πρόσωπα -και ως αποτέλεσμα της υπερπολιτικοποίησης των πρώτων χρόνων της μεταπολίτευσης- ήταν πολλά και κούραζαν την κοινωνία. Ήδη από τότε είχε αρχίσει να πέφτει κατακόρυφα η ποιότητα. Δεν παράγονταν νέα πολιτικά στελέχη μέσα από τις κοινωνικές διεργασίες, αλλά από τον «κομματικό» σωλήνα. Η υπερπολιτικοποίηση της πρώτης περιόδου της μεταπολίτευσης, ήταν, και έπρεπε να είναι, η εξαίρεση και όχι ο κανόνας.
δ. Το κόστος του πολιτικού μας συστήματος τότε, φαινόταν ακόμα λογικό και ίσως και τώρα να μην είναι το πρώτο πρόβλημα. Όμως η προβολή στο μέλλον με τα προνόμια και τις απίστευτες συνταξιοδοτικές παροχές τόσων και τόσων πολιτικών αξιωματούχων και η κρίση, έχουν οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι και το κόστος γίνεται βασική παράμετρος πλέον.
ε. Ίσως η σημαντικότερη παράμετρος αφορά τη σχέση πολιτικού συστήματος και δημόσιας διοίκησης. Η κρίση της δημόσιας διοίκησης, εμφανίστηκε σε όλο της το μεγαλείο περί τα τέλη της δεκαετίας του ’80. Δεν ήταν μόνο η καταστροφή τής ως τότε δομής της. Το ΠΑΣΟΚ της δεκαετίας του ’80 (σε συνέχεια και της πολιτικής του Κ. Καραμανλή, αλλά και ως συνέπεια του γενικότερου ευρωπαϊκού κλίματος της προηγούμενης φάσης), επένδυσε στο κράτος ως μοχλό ανάπτυξης, αρχικά για να μετατρέψει αυτή την «επένδυση», στη συνέχεια, σε πελατειακή διαδικασία. Ακολούθησε η Νέα Δημοκρατία, ενώ ο μικρός δικομματισμός νομιμοποιούσε ηθικά τις αλόγιστες πελατειακές προσλήψεις. Μόνο όμως με απλοποίηση του πολιτικού συστήματος, με περιορισμό των δομών εξυπηρέτησής του και του αριθμού των πολιτικών στελεχών θα γίνει δυνατή η μεταρρύθμιση – δηλαδή η αντιστοίχιση με το πολιτικό σύστημα – και του διοικητικού.
Σε άλλα σημειώματα είχαμε υποστηρίξει ότι έστω μόνο ο περιορισμός των βουλευτών σε διακόσιους, εκ των πραγμάτων θα ανεβάσει την ποιότητα του πολιτικού προσωπικού και θα λύσει προβλήματα του εκλογικού συστήματος. Θα ήταν και μια συμβολική πράξη περιορισμού των (αμειβομένων από το κράτος) πολιτικών αξιωματούχων και θα καθιστούσε εφικτή την ανάλογη μείωση σε όλους τους θεσμούς του κράτους (και όχι μόνο), από το υπουργικό συμβούλιο ως το τελευταίο διοικητικό συμβούλιο οργανισμών και σωματείων. Διαφωνούσαμε με το έτοιμο νομοσχέδιο του Γ. Ραγκούση, κυρίως γιατί δεν έθιγε τον αριθμό των βουλευτών, όπως κατακρίναμε και το νόμο Καλλικράτη γιατί δεν απέφυγε την παθογένεια των ελληνικών μεταρρυθμίσεων: να παράγουν πολιτικούς και διοικητικούς αξιωματούχους.
Είναι όμως καταπληκτικό. Ενώ από όλες τις πλευρές τονίζεται η καίρια ευθύνη του πολιτικού συστήματος για την κατάσταση της χώρας, το πολιτικό σύστημα κατέρχεται πάλι αυτούσιο, κάποιες φορές με διαφορετικές ονομασίες, στις εκλογές, με τους ίδιους, χρεοκοπημένους πια, όρους. Το αποτέλεσμα δεν θα είναι η επιλογή των αρίστων ακόμα και από το συγκεκριμένο σύνολο. Η Βουλή που θα προκύψει, θα είναι δυστυχώς χειρότερη κι από την ως τώρα χειρότερη, δηλαδή αυτήν που απέρχεται… Στην πιο δύσκολη για τη χώρα περίοδο.