Η παραμονή της Αρχιτεκτονικής στην Πατησίων

Αλέκος Κρητικός 24 Ιουλ 2019

liberal.gr

Πολλοί ήταν αυτοί που χειροκρότησαν την απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη να τοποθετήσει επικεφαλής του υπουργείου Πολιτισμού τη Λίνα Μενδώνη. Αρκετοί – μάλλον λιγότεροι όμως – ήταν και αυτοί που δυσανασχέτησαν, θεωρώντας ότι η θέση αυτή απαιτούσε ένα πρόσωπο με πολιτικό βάρος, γιατί όχι και μια εμβληματική προσωπικότητα του πνεύματος ή της τέχνης . Όπως, ας πούμε, συνέβη με την τοποθέτηση ως υπουργού Πολιτισμού του Αντρέ Μαλρώ από τον στρατηγό Ντε Γκωλ ή ακόμη του Κωνσταντίνου Τσάτσου από τον Κ. Καραμανλή ή, βέβαια, της μεγάλης Μελίνας Μερκούρη από τον Ανδρέα Παπανδρέου.

Προσωπικά βρισκόμουν ανάμεσα στις δύο παραπάνω απόψεις. Μέχρι χθες που άκουσα την ομιλία της νέας υπουργού στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης , όπου, σε πείσμα της κυρίαρχης αντίληψης για εξοβελισμό της Αρχιτεκτονικής Σχολής από το εμβληματικό συγκρότημα του Ε.Μ.Π. στην Πατησίων, έκανε μια πολύ υψηλού επιπέδου τοποθέτηση, σύμφωνα με την οποία «… το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο αποτελούν ΜΑΖΙ ένα υπερτοπικό πολιτιστικό πόλο. Συλλειτουργούν απολύτως. Το Ε.Μ.Π. και η Αρχιτεκτονική Σχολή παραμένουν στους χώρους τους. Επιθυμούμε η Αρχιτεκτονική Σχολή να παραμείνει στο κέντρο της Αθήνας, καθώς παράγει η ίδια υψηλής ποιότητας και δυναμικής πολιτισμό. Επενδύουμε στις συνέργειες, που μπορούν να αναπτύσσουν οι δύο φορείς…»

Με τα λόγια αυτά η νέα υπουργός δίνει με τόλμη απάντηση στα απλοϊκά – αλλά μέχρι χθες κυρίαρχα – επιχειρήματα για την εκδίωξη της Αρχιτεκτονικής από το κέντρο της Αθήνας, στη λογική του «πονάει κεφάλι, κόψε κεφάλι». Οι εγκαταστάσεις του ΕΜΠ στην Πατησίων έχουν γίνει όντως στέγη και ορμητήριο των κάθε λογής «μπαχαλάκηδων». Αντί, όμως, να φροντίσουμε να επιβληθεί ο νόμος – όπως σωστά επιχειρείται με τις νέες ρυθμίσεις για το άσυλο – και να διατηρήσουμε τη ζωντάνια που δίνει στο κέντρο της πόλης μια σχολή που συνδυάζει μοναδικά την επιστημονική γνώση με την καλλιτεχνική έκφραση, θέλαμε να «λύσουμε το πρόβλημα διά της καταργήσεώς του» . Στη λογική αυτή , ποιος άλλος θα είχε σειρά; Το Οικονομικό Πανεπιστήμιο βέβαια και η Νομική. Αλλά, γιατί να σταματήσουμε στα πανεπιστήμια; Να φύγουν και τα υπουργεία και η Βουλή – αφού γίνονται στόχοι διαδηλωτών -γιατί όχι και οι τράπεζες, για τον ίδιο λόγο; Και τότε τι θα γινόταν το κέντρο; Ένα απέραντο μουσείο ; Ίσως και πάρκο μαζί; Κέντρο πόλης πάντως, όχι. Εις δόξαν της πεθαμένης αντίληψης της αυστηρής χωρικής διάκρισης των λειτουργιών της πόλης (zoning/zonage) αντί της συνύπαρξης και συλλειτουργίας τους, που δίνει στην πόλη τη δύναμη που χρειάζεται για να εκφράζει χωρικά την κοινωνία που την δημιούργησε και της δίνει ζωή.