Δεν χρειάζεται να είναι κανείς βαθύς οικονομολόγος ή κοινωνιοψυχολόγος για να ξέρει ότι ζούμε μια πολύ δύσκολη περίοδο κι ότι πολλοί συνάνθρωποί μας περνούν βασανιστικές ώρες.
Ωστόσο υπάρχει μια Αριστερά που, παρότι συμμερίζεται αυτές τις στοιχειώδεις διαπιστώσεις, επιμένει να ζει σε έναν παραμυθένιο κόσμο. Σε έναν κόσμο στον οποίο οι διαπιστώσεις για τη δύσκολη κατάσταση στην οποία ζούμε δεν την οδηγούν σε μια πιο βαθειά διάγνωσή της ούτε σε αντίστοιχες, δηλαδή επώδυνες, αποφάσεις. Ποια είναι λοιπόν αυτή η παραδείσια Αριστερά;
Είναι η Αριστερά που αρνείται να δει ότι αυτοί που θίγονται από την κρίση κι από τα μέτρα της Κυβέρνησης Παπανδρέου ή της Κυβέρνησης Παπαδήμου στηρίζουν την αγανάκτηση ή την απόγνωσή τους σε εκ πρώτης όψεως πειστικούς δικαιολογητικούς λόγους. Ότι όντως πλήττονται οι προοπτικές και τα σχέδιά τους. Ότι επικαλούνται πραγματικά συμφέροντα ή ακόμα και δικαιώματα – δικαιώματα που οι νομικοί αποκαλούν, για να τα καθαγιάσουν, «κεκτημένα», που η πολιτική εξουσία απένεμε για δεκαετίες (πολύ συχνά δανειζόμενη μάλιστα ευγενή ιδεώδη) και που η δικαστική εξουσία αβασάνιστα αναγνώριζε.
Είναι η Αριστερά που βαυκαλίζεται ότι μπορεί να τετραγωνίσει τον κύκλο. Που πιστεύει ότι υπάρχουν όχι πολύ επώδυνες διέξοδοι? ότι π.χ. έχει στη διάθεσή της διαδικασίες αναδιοργάνωσης της Διοίκησης ικανές να οδηγήσουν σε μείωση των δαπανών του Κράτους – χωρίς να απολυθούν δημόσιοι υπάλληλοι? ή ότι μπορεί να απελευθερωθεί το ωράριο των φαρμακείων χωρίς να ταλαιπωρηθούν οι ηλικιωμένοι ή οι άρρωστοι? ότι, με δυο λόγια, μπροστά μας ανοίγεται μια διαδικασία εξορθολογισμού, χωρίς επώδυνες συγκρούσεις, χωρίς οδυνηρές αποφάσεις, χωρίς δυσεπίλυτα διλήμματα.
Για την παραδείσια Αριστερά τα πράγματα είναι απλά: τόσα χρόνια κράδαινε το λάβαρο της δικαιοσύνης, επιτέλους ήρθε η ώρα της.
Ωστόσο η Αριστερά αυτή αγνοεί μερικές βασικές αλήθειες. Ότι η δικαιοσύνη είναι ένα απαιτητικό ιδανικό και η εφαρμογή της μια πολύπλοκη διαδικασία. Ότι αυτό που εκ πρώτης όψεως μοιάζει δίκαιο και που, αν εξεταστεί καλύτερα, ενδέχεται να αποδειχθεί κίβδηλο δεν παύει να κινητροδοτεί και να εμψυχώνει το άτομο που το επικαλείται. Ότι αυτός που επικαλείται τα συμφέροντά του είναι έτοιμος να παλέψει για αυτά. Ότι τα διλήμματα -ακόμη και τα τραγικά ή έστω όσα απ’ αυτά αντιμετωπίζονται με κόπο- δεν παύουν να ανήκουν στην πρώτη ύλη της ηθικής και της πολιτικής. Ότι, τέλος, η δικαιοσύνη έχει αξία ως ιδανικό υπό μία προϋπόθεση: ότι μπορεί να μας εμπνεύσει να αλλάξουμε αυτό που είμαστε και κάνουμε – πράγμα όχι απλό.
Δεν πιστεύω ότι η παραδείσια Αριστερά είναι ανειλικρινής ή καιροσκόπος. Επειδή όμως παραγνωρίζει αυτές τις βασικές αλήθειες, κινδυνεύει να προσγειωθεί ανώμαλα στην πραγματικότητα. Κι όχι μόνο αυτό: η στάση αυτή δεν μας αξίζει. Μια κοινωνία που δεν πρόλαβε να συνέλθει από την κατάρρευση των ιδανικών της επαναστατικής, κομμουνιστικής ή μη, Αριστεράς για να ζήσει την κατάρρευση των ιδανικών του αμέριμνου ευδαιμονισμού, δεν αξίζει περισσότερη υπευθυνότητα;